مقاله پژوهشی:طراحی و تبیین مدل تعاملی چالش‌های رویکرد متعارف در راهبرد و درس‌آموزی سازمانی منتج از آن در عصر عدم قطعیت (موردمطالعه: بنگاه چندرشته‌ای دفاعی)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای مدیریت بازرگانی، مرکز تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پیام نور

2 گروه مدیریت، دانشگاه پیام نور، مرکز تحصیلات تکمیلی

3 دانشیار

4 استادیار

چکیده

سرعت تغییرات محیطی و افزایش میزان انعطاف‌پذیری و پیش‌بینی ناپذیری محیط­های کسب وکار، کارآمدی و اثربخشی تدوین راهبرد با رویکرد متعارف را به­شدت کاهش داده است. چراکه واقعیت­های تردیدناپذیر و پیش فرض­های اساسی رویکرد متعارف به راهبرد، خدشه­دار شده و با اشکالات اساسی روبه­رو است که دیگر جوابگوی رقابت و برتری در عصر عدم قطعیت نیست. مقاله حاضر می­کوشد تا با شناسایی و تبیین اشکالات و چالش­های رویکرد متعارف در راهبرد و نیز آموزه­های سازمانی مربوط به تعدیل، تصحیح و تکمیل رویکرد متعارف، مدلی تعاملی و ساختاری را طراحی کند. در این بررسی، برای طراحی و تبیین مدل تعاملی مورد نظر، ضمن انجام مطالعات کتابخانه­ای، مبتنی بر روش تحلیل محتوای کیفی و کدگذاری نظری، به انجام مصاحبه نیمه‌ساختاریافته در 21 صنعت از یک بنگاه چندرشته­ای دفاعی پرداخته شد. بر این اساس، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده­های کیفی که روایی آن توسط اساتید و خبرگان دانشگاهی تایید شد؛ درقالب 2 سازه اصلی، 11 مولفه کلیدی و 37 گویه، نشان داده شد. همچنین، بررسی برازش و اعتبار قابل قبول روابط ترسیمی در مدل تعاملی پیشنهادی، بر اساس الگوریتم مدل­سازی معادلات ساختاری سرانجام یافت. نتایج کاربرد روش­شناسی این تحقیق، گواه این مهم است که دو مولفه مزیت رقابتی پایدار و نیز تصلب فرایندی، به ­عنوان اصلی­ترین چالش­های رویکرد متعارف و دو مولفه عمل­گرایی و نیز انعطاف‌پذیری، به ­عنوان کلیدی­ترین آموزه­های سازمانی منتج از  چالش­ها در عصر عدم قطعیت، در بنگاه چندرشته­ای دفاعی موردمطالعه، شناخته شدند. 

کلیدواژه‌ها


  • منابع:

    الف- فارسی

    • آذر، ع. غلام‌زاده، ر. قنواتی، م. (1391). مدلسازی مسیری- ساختاری در مدیریت:کاربرد نرم افزار Smart PLS.تهران: نشر نگاه دانش.
    • آقازاده، ه. (1381). طراحی و تبیین مدل برنامه­ریزی استراتژیک برای صنایع کوچک(صنعت قطعه­سازی خودرو) و مقایسه تطبیقی با صنایع بزرگ. پایان­نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی. تهران، دانشگاه تهران- دانشکده مدیریت.
    • امینی، م.ت.، اکبری، م. و خباز باویل، ص. (1393). کنترل استراتژیک. چاپ اول. تهران: پایگاه دانش.
    • آنسوف، ایگور اچ. و مک­دانل، ادوارد جی. (1380). استقرار مدیریت استراتژیک. ترجمه عبداله زندیه. چاپ اول. تهران: نشر سمت. جلد دوم.
    • ایکاف، ر.(1380). برنامه ریزی تعاملی.ترجمه سهراب خلیلی شورینی.تهران: انتشارات ماد.
    • برایسون، جان. ام. (1386). برنامه ریزی استراتژیک برای سازمان های دولتی و غیرانتفاعی. ترجمه عباس منوریان. چاپ چهارم. تهران: نشر مرکز آموزش مدیریت دولتی.
    • پورتر، م. (1998). استراتژی رقابتی. ترجمه جهانگیر مجیدی و عباس مهرپویا(1383). چاپ اول. تهران: انتشارات رسا.
    • پیرس، ج. و رابینسون، ر.(1388). مدیریتراهبردی. ترجمه سیدمحمود حسینی. تهران: انتشارات سمت.
    • تبریزی، م. (1393). تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی. فصلنامه علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، شماره 64، 105-138 .
    • سرمد، ز.؛ بازرگان، ع.؛ حجازی، ا. (1390). روش­های تحقیق در علوم رفتاری. چاپ بیست و دوم. تهران: انتشارات آگاه.
    • دانایی‌فرد، ح. الوانی، م. آذر، ع.(1392). روش‌شناسی پژوهش کمی در مدیریت:رویکردی جامع. چاپ هشتم. تهران:نشر صفار.
    • داوری، ع. رضازاده، آ. (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS . تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
    • دراکر، پ. (1384). چالش­های مدیریت در سده 21 . ترجمه عبدالرضا رضایی­نژاد. چاپ سوم. تهران: انتشارات فرا.
    • دی، جورج اس. و مورمن، ک. (1394). استراتژی از بیرون به درون: سود بردن از ارزش مشتری.ترجمه: ناصرکرمی و بهزاداسماعیلی­فر.تهران: انتشارات مرکزتحقیقات و توسعه اتکا.
    • دیوید، فرد.آر. (1379). مدیریت استراتژیک. ترجمه: علی پارسائیان و محمد اعرابی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگی.
    • فروزنده دهکردی، ل.ا.، امینی، م.ت. و خبازباویل، ص. (1392). برنامه­ریزی و مدیریت استراتژیک با رویکرد تدوین استراتژی. چاپ اول. تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور.
    • علی احمدی، ع. ر.؛ فتح الله، م. و تاج الدین، ا.(1386). نگرشی جامع بر مدیریت استراتژیک. چاپ ششم. تهران: انتشارات تولید دانش.
    • غفاریان، و. و کیانی. غ. ر. (1380). استراتژی اثربخش. تهران: انتشارات فرا.
    • کاپلان، آر. و نورتون، دی.(1383). سازمان استراتژی­محور. ترجمه پرویز بختیاری. چاپ هشتم. تهران: نشر مدیریت صنعتی.
    • کاپلان، آر. و نورتون، دی. (1386). همسویی استراتژیک. ترجمه بابک زنده­دل. تهران: انتشارات آریانا قلم.
    • کاپلان، آر. و نورتون، دی. (1388الف). ره­آورد تلاش. ترجمه مسعود چیتگرها. چاپ اول. تهران: نشر رسا.
    • کاپلان، آر. و نورتون، دی. (1388ب). نقشه استراتژی: تبدیل دارایی­های نامشهود به پیامدهای مشهود. ترجمه حسین اکبری. مسعود سلطانی و امیر ملکی. چاپ سوم. تهران، نشر آسیا.
    • کاپلان، آر. و نورتون، دی. (1388 ج). دستاورد اجرا: متصل­کردن استراتژی به عملیات برای دستیابی به مزیت رقابتی. ترجمه محمدرضا عاطفی، محمدمسعود نخستین و شهرام خالدی. چاپ اول. تهران: نشر ناب.
    • کلر، اس. و پرایس، ک.(1393).فراترازعملکرد.ترجمه رضاصادق.چاپ اول.انتشارات آریانا.
    • لافلی، ای. جی. و مارتین، ر. ال. (1393). بازی برد: راه کارهای دستیابی به استراتژی برد. ترجمه سید حسین جلالی. تهران: انتشارات آریانا قلم.
    • لشکربلوکی، م. (1390). جاری­سازی استراتژی: راهنمای گام­به­گام پیاده­سازی استراتژی در عمل. چاپ دوم. تهران: آریانا قلم.
    • لشکربلوکی، م. (1396). مدیریت استراتژیک پیشرفته: هنر رقصیدن با استراتژی. چاپ اول. تهران: نشر آریانا قلم.
    • ماگرتا، ج. (1391). شناخت مایکل پورتر: راهنمایی اساسی برای درک مفاهیم رقابت و استراتژی. ترجمه فرهاد مهمان پذیر. نشر ژرف.
    • مک گراث، ر. (1394). نهایت مزیت رقابتی: تغییر استراتژی پا به پای سرعت کسب وکار. ترجمه سید حسین جلالی. تهران: انتشارات آریانا قلم.
    • هانگر، جی.دی. و ویلن، تی.ال. (1381). مبانی مدیریت استراتژیک. ترجمه محمد اعرابی و  داود ایزدی. چاپ اول. تهران: انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگی.
    • نایون، پل. آر.(1386). ارزیابی متوازن- گام­به­گام: راهنمای طراحی و پیاده­سازی. ترجمه پرویز بختیاری و دیگران. چاپ اول. تهران: نشر سازمان مدیریت صنعتی.

    ب- انگلیسی

    • Asch, D. & Borrman, C. (1991). Readings in strategic management. Mac; Millan.
    • Beer, M., & Eisenstat, R. A. (2004). How to have an honest conversation about your business strategy. Harvard Business Review. 82(2), 82-9.
    • Beinhocker, E. D. & Kaplan, S. (2002). Tired of strategic planning. McKinsey Quarterly,  2, 1-7.
    • Bryman A. & Bell E. (2007). Business research methods. 2nd Ed. New York: Oxford university press.
    • Chin, W.W. (1998). Issues and Opinion on Structural Equation Modeling. MIS Quarterly, 22(1),  7-16.
    • Creswell, JW. & Clark, P. VL. (2007). Designing and conducting mixed methods research. Thousand Oaks, CA: Sage.
    • Creswell JW, Miller DL. (2000). determining validity in qualitative inquiry.Theory into Practice.39:124–30.
    • Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 39-50.
    • Gary, H. (1996). Strategy as Revolution. Harvard Business Review. July – August.
    • Geldhof, G. J., Preacher, K. J., & Zyphur, M. J. (2013). Reliability Estimation in a Multilevel Confirmatory Factor Analysis Framework. Psychological Methods, 1-20.
    • Koufteros, X. A. (1999). Testing a model of pull production: a paradigm for manufacturing research using structural equation modeling. Journal of operations management, 17(4),  467-488.
    • Lafley, A. G., Martin, R.L., Rivkin, J.W., & Siggelkow, N. (2012). Bringing science to the art of strategy. Harvard Business Review. 90(9), 3-12.
    • Mankins, M. C., & Steele, R. (2006). Stop making plans; start making decisions. Harvard Business Review. 84(1), 76.
    • Mintzberg, H., Ahlstrand, B., & Lampel, J. (2005). Strategy Safari. Simon and Schuster.
    • Moon, K. K.-L., Yi, C. Y., & Ngai, E. (2012). An instrument for measuring supply chain flexibility for the textile and clothing companies. European Journal of Operational Research, 222(2), 191-203.
    • Porter. M. (1996). What is strategy? Harvard Business Review. November-December. 60-75.
    • Reeves, M., Haanaes, K., Sinha, J., & Schmidt, J. (2016).Your Strategy Needs a Strategy: How to Choose and Execute the Right Approach (Unabridged edition). Audible Studios on Brilliance Audio.
    • Reeves, M., Love, C., & Tillmanns, P. (2012). Your strategy needs a strategy. Harvard Business Review, 90(9), 76–83.
    • Safiih, M., & Azreen, N. (2016). Confirmatory Factor Analysis Approach: A Case Study of Mathematics Students' Achievement in TIMSS. Malaysian Journal of Mathematical Sciences, 10, 41-51.
    • Strauss A, Corbin J. (1998). Basics of qualitative research: Grounded theoryprocedures and techniques. 2nd ed. Thousand Oaks, CA: Sage.
    •  Warner, R. M. (2008). Applied statistics: From bivariate through multivariate techniques. Sage, p. 432.