مقایسه «الگوی راهبردی برنامه ریزی پیشگیری از جرم» با الگوهای جزئی نگر

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

دانشکده حقوق. دانشگاه قم. قم. ایران

چکیده

یکی از اساسی‌ترین الزامات ارتقاء اثربخشی برنامه­های پیشگیری از جرم در هر کشوری، طراحی الگوی بهینه برای برنامه­ریزی و ساماندهی اقدامات پیشگیرانه است. علیرغم همه تلاش­های صورت‌گرفته در این زمینه، الگوهای مرسوم (جزئی­نگر) برنامه­ریزی پیشگیری به علت داشتن ضعف­های متعدد کارآیی چندانی ندارند. در این پژوهش که از نظر هدف کاربردی و از حیث روش اسنادی و ابزار گردآوری اطلاعات آن فیش­برداری است، تلاش می­گردد در خلال مقایسه الگوی راهبردی با الگوهای جزئی‌نگر برنامه­ریزی پیشگیری از جرم، خلأهای موجود در الگوهای جزئی­نگر شناسایی و از این رهگذر مزیت بکارگیری الگوی راهبردی نسبت به الگوهای جزئی‌نگر مشخص گردد.  نتایج پژوهش نشان می‌دهد، الگو­‌های جزئی­نگر عموماً به دلیل ساده انگاری مفهوم جرم و پیشگیری، عدم توجه به ارتقاء دانش کنشگران پیشگیری، عدم شفافیت در فرآیند اجرا، عدم توجه به جهت­گیری استراتژیک، عدم ارزیابی محیط سازمان­های متولی، توجه صرف به راهبردهای ناظر بر حذف جرم و در برخی موارد نداشتن جنبه کاربردی، توفیق چندانی در پیشگیری از جرم نداشته­‌اند و تلاش‌های صورت‌گرفته جهت ارتقاء اثربخشی برنامه‌های پیشگیری را به شکست کشانده‌اند. به عکس، الگوی راهبردی برنامه‌ریزی پیشگیری از جرم به دلیل ارائه تصویری کلان از فرآیند پیشگیری، توجه به جهت‌گیری استراتژیک، توجه توأمان به محیط و جرم، توجه به سیاست‌های کلی و نیز نحوه تعیین و انتخاب راهبردها در مقایسه با الگوهای جزئی­نگر از کارآمدی به مراتب بیشتری برخوردار می‌باشد. استفاده از این الگو با درنظر گرفتن شرایط بومی، می‌تواند برنامه‌های پیشگیری از جرم در ایران را با توفیق بیشتری نسبت به وضعیت موجود روبرو سازد.

کلیدواژه‌ها


  • منابع

    الف- فارسی

    • اسکات، مایکل (1393)، « پلیس مسأله­محور»، ترجمه بهره­مند، سروش، دانشنامه بزه‌دیده‌شناسی و پیشگیری از جرم، جلد دوم، تهران. نشر میزان، صص 961 - 956
    • اشراقی، محمود و  یزدانی، محمدحسین (1384)، «پیشگیری از وقوع جرم»،  فصلنامه پژوهش‌های مدیریت راهبردی، سال دوازدهم، شماره سی و چهار، صص 192 - 171
    • اعرابی، محمد (1394)، «دستنامه برنامه­ریزی استراتژیک»، چاپ دهم، تهران. دفتر پژوهش­های فرهنگی
    • افراسیابی، علی (1389)، «رویکرد مسأله­محور به پیشگیری از جرم در پلیس ایران»،  فصلنامه دانش انتظامی، دوره دوازدهم، شماره اول، صص 224 - 191
    • امیرکبیری، علیرضا (1396)، « مدیریت استراتژیک»، چاپ هفتم، تهران. انتشارات نگاه دانش
    • آهنچی، محمد (1386)، « مدیریت استراتژیک؛ نگرشی نو بر مدیریت استراتژیک در تئوری و عمل»، تهران. نشر دستان
    • جیمز براین، کویین و مینتزبرگ، هنری و رابرت ام، جیمز (1382)، « مدیریت راهبردی: فرآیند راهبرد»، تهران. انتشارات مؤسسه آموزش عالی تحقیق مدیریت و برنامه­ریزی
    • چاله چاله، فرشید (1387)، «اصول و مبانی پیشگیری از جرم 1»،  مجله دادرسی، سال دوازدهم، شماره شصت و هفت، صص 55 - 45
    • چاله چاله، فرشید (1387)، «اصول و مبانی پیشگیری از جرم»،  مجله دادرسی، سال دوازدهم، شماره شصت و هشت، صص 10 - 4
    • دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (1391)، «رهنمودهای عملی پیشگیری از جرم»، ترجمه جوان‌جعفری، عبدالرضا و سیدزاده ثانی، سید مهدی، تهران. نشر میزان
    • دیوید، فرد. آر  (1393)، « مدیریت استراتژیک»، ترجمه اعرابی، محمد و تقی­زاده مطلق، محمد، تهران. دفتر پژوهش­های فرهنگی
    • زابلی­زاده، اردشیر (1395)، ««تدوین برنامه راهبردی پنج­ساله دانشگاه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران»، مجله مدیریت فردا، سال پانزدهم، شماره سی و چهار، صص 34 - 18
    • علیوردی­نیا، اکبر (1393)، «مدیریت پیشگیری از جرم در ایران»،  فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، سال دوم، شماره هشت، صص 58 – 37
    • کریمی، عبدالوهاب (1389)، «پیشگیری از جرم از منظر قرآن»، مجله معرفت، سال نوزدهم، شماره یکصد و چهل و هشت، صص 92 - 73
    • منصوری آبادی، عباس و ابراهیمی، شهرام (1387)، «تحولات مدیریت پیشگیری از جرم»، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، سال سوم، شماره هشت، صص 38 – 6
    • مینتزبرگ، هنری، آلستراند، بروس و لمپل، ژوزف (1384)، «جنگل راهبرد (کارآفرینی در قالب یک مکتب)» ترجمه احمدپورداریانی، محمود، تهران. انتشارات پردیس
    • ناتسون، یوهانسن (1393)، «بررسی، تحلیل، پاسخ و ارزیابی»، ترجمه نوبهار، رحیم،« دانشنامه بزه‌دیده­شناسی و پیشگیری از جرم»، جلد دوم، تهران. نشر میزان، صص 1151 – 1149
    • نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1383)، مباحثی در علوم جنایی؛ تقریرات درس جرم­شناسی مقطع کارشناسی ارشد و دکتری، تهران.
    • نیازپور، امیرحسین (1385)، «اقدامهای دستگاههای دولتی ایران در زمینه پیشگیری از بزهکاری»، مجله تخصصی الهیات و حقوق، سال نهم، شماره بیست، صص 87 – 61

    ب- انگلیسی

    • Alkhafaji, A. F.)2003). Strategic Management: Formulation, Implementation, and Control In a Dynamic Environment. New York: Routledge, Haworth Press.
    • Atril, P., Omran, M., & Pointon, J. (2005). Company mission statements and financial performance. Corporate Ownership & Control,(3), 2, 35 - 28
    • Bart, C. K., Bontis, N., & Taggar, S. (2001). A model of the impact of mission statements on firm performance. Management Decision, (1),39, 35 - 19
    • Crawford, A., Lister, S., Blackburn S. & Burnett, J. (2005). Plural Policing: The Mixed Economy of Visible Patrols In England and Wales. Bristol: The policy Press.
    • Cusson, M. (2007), la prevention: les principes et la prevention policiere. In Maurice Cusson, traite securite interieure.
    • Ekblom, P. (2005). The 5Is Framework: Sharing Good Practice.  In Crime Prevention, In: Marks, E.,  Meyer, A., & Linssen, R.Quality in Crime Prevention. Nordersted: Books on Demand GmbH, 84 - 55
    • Ekblom, P. (2007). Appropriate Complexity: Capturing and Structuring Knowledge from Impact and Process Evaluations of Crime Reduction, Community Safety and Problem-Oriented Policing. In Hogard,E., Ellis, R. & Warren, J, Community Safety: Innovation and Evaluation. Chester: Chester Academic Press, 108 - 63
    • Eklbom, P. (2011). Crime Prevention, Security and Community Safety Using The 5Is Framework. Hampshire: Macmillan Distribution Ltd.
    • Kazmi, A. (2002). Business Policy and Strategic Management. Second Edition, New Delhi: Tata McGraw-Hill Publishing Company Limited.
    • Lab, S. (2017). Crime Prevention Approaches, Practices and Evaluations. Ninth Edition, New York: Routledge.
    • Laycock, G. (2005). Deciding what to do. In: Tilley, N., Handbook of Crime Prevention and Community Safety. London: Willan Publishing, 698 - 674
    • Macmillan, H., Tampoe, M.. (2000). Strategic Management. Oxford: Oxford University Press.
    • Matassa, M & Newburn, T. (2012). Problem-Oriented Evaluation? Evaluating Problem-Oriented Policing Initiatives. In Bullock, K & Tilley, N., Crime Reduction and Problem-Oriented Policing. New York: Routledge.
    • McLaughlin, Eugene. (2001). The Sage Dicionary of Criminology. London: SAGE Publications.
    •  Miller, L., Hess, K & Orthmann, C. (2011). Community Policing: Partnerships For Problem Solving. New York: Cengage Learning.
    • Pawson, R & Tilley, N. (2000). Realistic Evaluation. London: Sage Publications.
    • Peak, K. (2013). Encyclopedia of Community Policing and Problem Solving. London: SAGE Publications.
    • Roach, J., Ekblom, P & Flynn, R. (2005). The Conjunction, of Terrorist Opportunity: A Framework for Diagnising and Prevention Acts of Terrorism. Security Journal, 18 (3), 25 - 7
    • Sagant, V & Shaw, M. (2010). International Report on Crime Prevention and Community Safety; Trends and Perspectives. Montreal: International Centere for The Prevention Crime (ICPC).
    • Tilley, N. (2006). Knowing and doing: Guidance and good practice in crime prevention. In Knutsson, J & Clarke, R., Putting Theory to Work: Implementing situational prevention and problem-oriented policing. New York: Criminal Justice Press. 252 - 217
    • Vandijck, D., Desmidt, S & Buelens, M. (2007). Relevance of mission statements in Flemish not-for-profit healthcare organizations. Journal of Nursing Management,(2),15, 131-41

    §   Eastwood, S., Jensen, A. L., Jordan, A. (2005). Business Management for the Equine Industry. Oxford: Blackwell Publishing Ltd.

    • Marks, E., Meyer, A & Linssen, R. (2005). The Beccaria-Project: Quality Management in Crime Prevention. Nordersted: Books on Demand GmbH.