مقاله پژوهشی:بررسی چگونگی حفظ الهی قرآن بر پایه راهبرد پدافند غیرعامل

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار الهیات دانشگاه پیام نور البرز

2 دانشجو دکتری مدرسی معارف پیام نور قم

3 دانشیار کلام اسلامی دانشگاه پیام نور تهران

4 استادیار کلام اسلامی دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

امروزه برای حفظ امور حیاتی و مهم از راهبرد پدافند غیرعامل استفاده می­شود. از آنجا که قرآن آخرین کتاب آسمانی برای هدایت انسان­ها است پس باید برای نسل­های آینده محفوظ بماند. خداوند در قرآن خود را حافظ این کتاب آسمانی معرفی می­کند: «إنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ» (سوره مبارکه حجر: آیه 9)، اما اینکه خداوند چگونه قرآن را در برابر چشم دشمنان حفظ کرده است مسئله­ای است که کمتر موردتوجه قرارگرفته است. به نظر می­رسد در حفظ الهی قرآن از راهبرد پدافند غیرعامل استفاده‌شده است که برای دشمنان عصر نزول ناشناخته بوده است؛ هدف این پژوهش بررسی چگونگی حفظ الهی قرآن بر پایه راهبرد پدافند غیرعامل است که با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی انجام می­شود. جهت مصون‌سازی قرآن از روش­های پدافندی متناسب استفاده ‌شده است که عبارت­اند از: پراکندگی، تکثیر، دفاع همگانی، اختفا، مقاومت هوشمند، صراحت­زدایی، جایگزین­سازی. بر اساس این روش­ها مجموعه اقداماتی خارج از متن قرآن و اقداماتی در متن قرآن انجام‌گرفته که موجب حفظ قرآن شد؛ بنابراین می‌توان گفت خداوند قرآن را با راهبرد پدافند غیرعامل برای نسل‌های آینده محفوظ داشته است. این پژوهش علاوه بر دفع شبهات تحریف قرآن، بستر روانی باورمندی به عدم تحریف قرآن را ایجاد می‌کند و به تبیین سیستم دفاعی هوشمند قرآن و ارتقا سطح دانش راهبردی پدافند غیرعامل کمک می­کند. از دستاوردهای دیگر این پژوهش توسعه موضوعات پدافندی و بومی­سازی دانش پدافند غیرعامل در موضوعات راهبردی شیعه است.

کلیدواژه‌ها


فهرست منابع:
- قرآن کریم
- نهج‌البلاغه
-        ابن فارس، احمد بن فارس (1404ق)، معجم مقاییس اللغة، محقق: هارون، عبدالسلام، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
-        ابن قتیبة (1393ق). تأویل مشکل القرآن، به کوشش سید احمد صقر، قاهرة: دارالتراث.
-        آرنت‌یان ونسینک (1404ق). مفتاح کنوز السّنه، نقله الی اللغه العربیه محمدفؤاد عبدالباقی (قاهره)، چاپ افست قم (بی‌تا).
-        امامی، ابوالفضل (1392). ابر نبرد تاریخ، کتاب، چاپ‌نشده.
-        امینی، مهدی (1391)، فرهنگ واژگان و اصطلاحات پدافند غیرعامل در قرآن کریم، تهران: سفیر اردهال.
-        بلاشر (1372). درآمدی بر قرآن، ترجمه اسدالله مبشری، تهران: نشر ارغنون.
-        حویزی، عبد علی بن جمعه (1415ق). مصحح رسولی، هاشم، قم: اسماعیلیان، چاپ چهارم.
-        خویی، ابوالقاسم، البیان فی تفسیر القرآن، قم، موسسة احیاء آثار الامام الخویی (ره)، بی‌تا.
-        خرمشاهی، بهاء‌الدین (1374)، ذهن و زبان حافظ، تهران: مهارت، چاپ پنجم.
-        رفیعی، محمدحسین (1395)، آشنایی با قرآن و دانش‌های قرآنی، قم: انتشارات زائر، چاپ دوم.
-        زرقانی، محمد عبدالعظیم (1409 ق)، مناهل العرفان فی علوم القرآن، بیروت: چاپ احمد شمس‌الدین.
-        زرکشی، محمد بن بهادر (1410 ق)، البرهان فی علوم القرآن، بیروت چاپ یوسف عبدالرحمان مرعشی، جمال حمدی ذهبی و ابراهیم عبدالله کردی.
-        زنجانی، ابوعبدالله (1388 ق)، تاریخ القرآن، بیروت.
-        دیاری، محمد تقی(1385)، درآمدی بر تاریخ علوم قرآنی، قم: انتشارات دانشگاه قم.
-        السیوطى (1365 ق). الدرالمنثور، بیروت، دارالمعرفة.
-        صحرایی، محمدهادی (1394)، زمینه­های پدافند غیرعامل در قرآن کریم، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد. چاپ‌نشده. دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم. ایلام.
-        صفار، محمدحسن (1404ق)، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد (صلی‌الله علیه و آله)، محقق کوچه باغی، محسن بن عباسعلی، قم، مکتبه آیة المرعشی النجفی.
-        طباطبایی، سید محمدحسین (1390 ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ دوم.
-        عسکری، سید مرتضی (1368)، تحریف ناپذیری قرآن، مجله کیهان اندیشه، شماره 28، صفحه 42.
-        لسانی فشارکی، محمد علی، رجبی، محسن(1387)، راهبردهای آموزش قرآن در سیره نبوی و مقایسه آن با شیوه های نوین آموزشی، صحیفه مبین، شماره 42، ص72.
-        غرویان، محسن (1379)، قول به صرفه از دیدگاه آیة الله مصطفی خمینی درباره تحدی قرآن، مجله معرفت، مرداد و شهریور، شماره 35، صفحه 77.
-        مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (1403 ق)، بحارالانوار، بیروت: احیاء التراث العربی.
-        رامیار، محمود (1362)، تاریخ قرآن، تهران: امیر کبیر.
-        نصیری، علی (1382)، راز جاودانگی قرآن، مجله گلستان قرآن، سال ششم، نیم دوم دی، شماره 167، ص. 16.
-        یاسی، رحمان (1390)، کلیات پدافند غیرعامل، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).