مقاله پژوهشی:طراحی مدل انعطاف پذیری منابع انسانی برای سازمان تأمین اجتماعی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران

2 گروه مدیریت، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران

3 گروه برنامه ریزی علوم تربیتی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران

چکیده

سازمان­ها امروزه در محیطی پویا و با درجه بالای عدم اطمینان فعالیت می­کنند بنابراین برای مواجهه با محیط و استفاده مناسب و بهینه از منابع خود مجبور به ایجاد انعطاف­پذیری در منابع انسانی خودشان هستند. از این­ رو هدف این پژوهش طراحی مدل انعطاف­پذیری منابع انسانی برای سازمان­ تأمین اجتماعی می‌باشد. پژوهش حاضر به‌صورت پژوهش ترکیبی (کیفی- کمّی) انجام‌شده است. بر این اساس در بخش اول تحقیق به‌ منظور ارایه مدلی جامع از انعطاف­پذیری منابع انسانی، از روش پژوهشی کیفی فراترکیب استفاده‌شده است. بدین ترتیب که بعد از شناسایی مقولات، مفاهیم و کدهای انعطاف­پذیری منابع انسانی، الگوی اولیه تحقیق شکل گرفت. در بخش دوم پژوهش به‌منظور آزمایش مدل در سازمان مورد مطالعه (سازمان تأمین اجتماعی) از روش تحلیل عاملی تأییدی (معادلات ساختاری-لیزرل) استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش در مرحله کیفی (فراترکیب) متشکل از مجموعه‌ای از مقالات انگلیسی و فارسی مرتبط در حوزه انعطاف­پذیری منابع انسانی که به تعداد 218 می‌باشد. حجم نمونه پس از غربال‌گری و بازبینی به 60 مقاله      می­باشد. همچنین جامعه آماری در مرحله کمی (پیمایشی)، تمامی کارکنان واحدهای بیمه­ای و درمان سازمان تأمین اجتماعی کل کشور می­باشد. برای محاسبه حجم نمونه آماری از فرمول کوکران شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های استخراجی از روش فراترکیب (مدل تحقیق) مورد تائید جامعه هدف قرار گرفت.منابع انسانی، انعطاف­پذیری، انعطاف­پذیری منابع انسانی، سازمان تأمین اجتماعی

کلیدواژه‌ها


منابع
الف- فارسی

اسگندری، غلامرضا ، اسگندری، کریم ، بیک­زاد، جعفر و کردبچه، شیما (1391)، « تأثیر هوش اخلاقی مدیران بر مهارت های ارتباطی آنان در سازمان تامین اجتماعی»، فصلنامه فراسوی مدیریت، دوره 6، شماره 21، صص 105-128.

اسماعیلی، محمدرضا و رحیمی­اقدم، صمد (1393)، «بررسی تأثیر سرمایه فکری بر انعطاف­پذیری منابع انسانی در صنعت بانکداری»، فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال هفتم، شماره 2، تابستان، صص 129-151.

اعرابی، سیدمحمد و دانش­پرور، میترا (1386)، « الگوهای انعطاف پذیری در مدیریت منابع انسانی»، فصلنامه مطالعات مدیریت بهبود و تحول، دوره 14، شماره 55،  صفحه 1-21.

پورزارع، هدی و رحیمی، فرج­اله، (1395)، «بررسی تاثیر انعطاف‌پذیری منابع انسانی بر مزیت رقابتی»، فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، دوره 8، شماره 4، صص 1-20.

تقی­زاده، محمداحسان و فرمانی، اعظم (1392)، « برسی نقش انعطاف پذیری شناختی در پیش بینی نومیدی و تاب آوری در دانشجویان»، فصلنامه روانشناسی روانشناختی، دوره 1، شماره 2، زمستان، صص 67-77.

جامی پور، مونا (1393)، « طراحی مدل بلوغ مدیریت دانش هم‌راستا با استراتژی‌های کسب‌وکار با استفاده از روش فراترکیب»، رساله دکتری، دانشگاه تهران.
حافظ­نیا، محمدرضا (1395)، « مقدمه­ای بر روش تحقیق در علوم انسانی»، انتشارات سمت، چاپ بیست و یکم.

رحیمی، فرج­اله،محمدی ، جیران و پور زارع، هدی (1395)، « تاثیر اقدامات مدیریت منابع انسانی تعهد محور بر انعطاف­پذیری منابع انسانی و مزیت رقابتی» ، فصلنامه مطالعات مدیریت بهبود و تحول، سال 25، شماره 82، صص 99-122.

سیدنقوی، میرعلی ، حقیقی­کفاش،  مهدی و نجفی کلیانی، وحید (1391)، « انعطاف پذیری منابع انسانی و عملکرد سازمان در صنعت بیمه»، فصلنامه مطالعات مدیریت بهبود و تحول، دوره 22، شماره 67، صص 129-153.
طبیبی، سیدجمال­الدین ، گوهری، محمودرضا و غلامی، الهام (1394)، « رابطه‌ی انعطاف‌پذیری منابع انسانی و شاخص‌های عملکردی در بیمارستان‌های دانشگاه آزاد اسلامی»، مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاورد سلامت)، دوره 9، شماره 5، صص 415-424.
عباسی، رسول، باباشاهی، جبار ، افخمی­اردکانی، مهدی و فراهانی، داود، (1392)، « بررسی تأثیر انعطاف‌پذیری منابع انسانی بر کارآفرینی سازمانی: تبیین نقش میانجی فرهنگ انطباق‌پذیری»، دوره 11، شماره 1، صفحه 87-106.

علیزاده، سعید (1391)، « رابطه بین انعطاف­پذیری منابع انسانی و عملکرد سازمانی، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری.

محمدی، فتانه (1391)، « بررسی تأثیر سرمایه گذاری سرمایه انسانی بر عملکرد سازمانی با نقش تعدیل کنندگی انعطاف پذیری منابع انسانی در شرکت های تولیدی استان خوزستان »، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری.

نجفی­کلیانی، وحید (1390)، « ارتباط بین انعطاف‌پذیری منابع انسانی و خلق ارزش در سازمان؛ (مورد مطالعه: صنعت بیمه در ایران) »، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری

نظری پور، امیر هوشنگ و رحیمی اقدم ، صمد (1394)، « بررﺳﻲ راﺑﻄﺔ ﺑﻴﻦ هوش ﺳﺎزﻣﺎنی و اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮی ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎنی در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی داﻧﺶ ﺑﻨﻴﺎن»، فصلنامه مدیریت دولتی،دوره 7 ، شماره 2 ، سال 1394، صص373-392 .
یزدان­پناه، احمدعلی (1392)، «بررسی رابطه انعطاف­پذیری­های چندگانه و عملکرد سازمان­ها در فرآیند برنامه­ریزی راهبردی»، دهمین کنفرانس بین­المللی مدیریت راهبردی، ایران، تهران، سالن همایش­های بین­الملل صدا و سیما.
 
ب- انگلیسی
Atkinson, J. (1994) . Manpower strategies for flexible organizations. Personnel Management, 28-31.

Beltran-Martin, I, Roca-Puig, V, Escrig-Tena, A & Bou-Llusar, J. C. (2008). Human Resource Flexibility as a Mediating Variable between High Performance Work Systems and Performance. Journal of Management, (34): 1009-1044.

Bhattacharya, Mousumi. , Gibson, Donald E&  Doty, D.  Harold. (2005) . The Effects of Flexibility in Employee Skills, Employee Behaviors, and Human Resource Practices on Firm Performance , Journal of Management , 31: 622-640, doi:10.1177/0149206304272347.

Englehardt , C. S. & P. R .Simmons (2002). Organizational Flexibility for a changing world, Leadership & Organization Developing Journal, Vol. 3/4,NO 23,pp 113-121
Fraser, K., & Hvolby, H.-H. (2010). Effective team working: can functional flexibility act as an enhancing factor? Team Performance Management, 16, 74-94
Hatum, A. s. &A. M. Pettigrew (2006). "Determinants of Organizational Flexibility: A Study in an Emerging Economy." British Journal of Management, Vol. 2,NO 17, pp. 115-137
Hofstede, G. (1980). Culture's Consequences: International Differences in WorkRelated Values (Cross Cultural Research and Methodology). SAGE Publications, Inc; Abridged edition.
Kelliher, C., & Riley, M. (2003). Beyond Efficiency: Some By-products of Functional Flexibility. The Service Industries Journal, 23, 98-113.
Ketkar, S., & Sett, P. (2010). Environmental dynamism, human resource flexibility, and firm performance: analysis of a multi-level causal model. The International Journal of Human Resource Management, 21.
Kumari, Itishree Gita,  & Pradhan, Rabindra Kumar. (2014). Human Resource Flexibility and Organizational Effectiveness: Role of Organizational Citizenship Behaviour and Employee Intent to Stay, International Journal of Business and Management Invention , ISSN (Online): 2319 – 8028, ISSN (Print): 2319 – 801X, Volume 3 Issue 11, PP.43-51
Lennick D., & Kiel, F. (2005). Moral intelligence: The key to enhancing business performance and leadership success, Wharton School Publishing, An imprint of Pearson Education
Morgan, M. (2011). Personal Branding: Create your Value Proposition. Strategic Finance magazine; 9(3): 13–28.
Ngo .H.Y. & Loi, R.(2008). Human Resource Flexibility, Organizational Culture and Firm Performance, The International Journal of Human Resource Management, Vol.19, pp:1654-1659.

Sanchez,  R.  (1995).  Strategic  Felexibility  in  Product  Competition,  Strategic  Management Journal, (16):135-159.

Sanchez,  R.  (2004).  Preparing  for  an  uncertain  future.  Managing  organizations  for strategic flexibility. International Studies of Management and Organizations, 27(1): 71-94.

Sandelowski, M.; Barros, J. (2007). Handbook for synthesizing qualitative research, Springer publishing company Inc
Siau,K.,  &  Long,Y.(2005).  Synthesizing  e-government  stage  models-a  meta- stnthesis based on meta-ethnography  approach, Industrial  Management  &  Data systems,105(4), pp.443-458.
Toni, A. D. & S. Tonchia (2005). "Definition and linkages Between Operational and Strategic Flexibilities." Omega, 33,pp. 525-540
Wright, P. M. , & Snell, S. A. (1998), Toward a Unifying Framework for Exploring Fit and Flexibility in Strategic Human Resource Management, Academy of Management Review, 23, pp. 756–772.
Zhang, M. J. (2005). "Information systems, strategic flexibility and firm performance: An empirical investigation." Journal of Engineering and Technology Management, NO. 22,pp 163–184.