مقاله پژوهشی:نقش پایش محیطی توسط رسانه های جمعی در پیش بینی بحران های قومی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه شاهد

3 کارشناس ارشد سیاست گذاری عمومی، دانشگاه تهران

چکیده

بحران های قومی، یکی از جدی ترین چالش های امنیت ملی برای دولت-ملت های مدرن می باشد. بایستی برای مدیریت بهینه این بحران ها، هرچه بیشتر بر روی مدیریت مرحله پیش از بحران، و به طور خاص «پیش بینی بحران ها»، تمرکز شود. به ویژه اینکه تکثر قومی در ایران، علیرغم همبستگی تاریخی اما به واسطه برخی ناکارآمدی های داخلی و بحران سازی خارجی می تواند واجد آسیب هایی در حوره امنیت ملی گردد. در این میان رسانه های جمعی به واسطه برخورداری از «کارکرد پایش محیطی»، می توانند بحران های بالقوه و در حال شکل گیری در محیط ملی را شناسایی و به نهادهای مدیریت بحران گزارش کنند. چه اینکه عدم پایش محیط بحران قومی میتواند منجر به تشدید تنش و افزایش آسیب پذیری های ملی گردد. هدف این پژوهش بررسی و تبیین تاثیر «پایش محیطی رسانه های جمعی» در «پیش بینی بحران های قومی» می باشد. لذا پرسش اساسی مطرح می شود که؛ «پایش محیطی رسانه های جمعی چگونه در پیش بینی بحران های قومی تاثیر می گذارد؟» برای پاسخ به این پرسش، از روش پیمایش با جامعه آماری نخبگانی این حوزه استفاده و داده های حاصل از پژوهش نیز با استفاده از آزمون «تی استیودنت» و به کمک نرم افزار «اس پی اس اس» مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و در نهایت نتایج پژوهش تایید می کند که؛ «پایش محیطی رسانه های جمعی» در «پیش بینی بحران قومی» با سنجش دو عامل محیطی؛ بازیگران بحران و تحولات بحران، دارای تاثیرات معناداری می باشد.

کلیدواژه‌ها


  • منابع

    الف- فارسی

    • احراری، ابراهیم. (1384). «راهبردهای رسانه­ای برای پیشگیری از بحران»، فصلنامه پژوهش های ارتباطی، سال دوازدهم. شماره 42 و43.
    • احمدی، حمید. (1386). قومیت و قوم گرایی در ایران. تهران: نشر نی.
    • الطایى، على. (1382). بحران هویت قومى در جمهورى اسلامى ایران. تهران: نشر شادگان.
    • امان اللهى بهاروند، اسکندر. (1380). «بررسى علل گونه گونى قومى در ایران از دیدگاه انسان شناسی»، فصلنامه مطالعات ملى. سال سوم، شماره1.
    • امیرتیمورى، محمدحسن. (1377). رسانه هاى آموزشى. شیراز: ساسان.
    • ایزدی، رجب. (1383). نگاهی به یک دهه چالش بر سر هویت آذربایجان. تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
    • بشیر، حسن. (1387). «رسانه ها و معناشناسی بحران»، فصلنامه پژوهش های ارتباطی. سال پانزدهم، شماره 55.
    • پورعزت، علی اصغر، سید حسن دامادی، شهرزاد مصطفوی، مصطفی متحدین و علی صیادی زاده. (1382). «طراحی سیستم بسیج امکانات ملی برای مواجهه مناسب با بحران های طبیعی و اجتماعی»، فصلنامه کمال مدیریت. سال دوم، شماره 4 و5.
    • تاجیک، محمدرضا. (1379). مدیریت بحران: نقدی بر شیوه های تحلیل و تدبیر بحران در ایران. تهران: نشر فرهنگ گفتمان.
    • دانایی فرد، حسن، سیدمهدی الوانی و عادل آذر. (1392). روش شناسی پژوهش کمی در مدیریت: رویکردی جامع. تهران: انتشارات صفار.
    • روشندل اربطانی، طاهر (1387). «نقش مدیریت رسانه در تحول بحران از تهدید به فرصت»، فصلنامه پژوهش های ارتباطی. سال دوازدهم، شماره 55.
    • روشندل اربطانی، طاهر و سیاوش صلواتیان. (1389). «طراحی مدل نقش رسانه های جمعی در مدیریت مرحله پیش از بحران»، فصلنامه علوم مدیریت ایران. سال پنجم، شماره 17.
    • رضائیان، علی. (1382). «الزامات مدیریت بحران»، فصلنامه کمال مدیریت. سال دوم، شماره 4و5.
    • جلائى پور، حمیدرضا. (1372). علت تداوم بحران کردستان بعد از انقلاب اسلامى. تهران: انتشارات وزارت خارجه.
    • سرمد، زهره، عباس بازرگان و الهه حجازی. (1381). روش های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگاه.
    • سورین، ورنر و جیمز تانکارد. (1386). نظریه های ارتباطات. ترجمه: علیرضا دهقان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    • صالحی امیری، سیدرضا. (1391). مدیریت منازعات قومی در ایران. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
    • صلواتیان، سیاوش. (1389). رسانه ها و مدیریت بحران. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
    • قلی پور، آرین و علی اصغر پورعزت. (1382). «تاملی بر نقش رسانه ملی در رصد و مدیریت بحران های پنهان اجتماعی: مدیریت قومیت ها»، فصلنامه پژوهش های ارتباطی. سال دوازدهم، شماره 56.
    • کازینو، ژان. (1387). جامعه شناسى وسایل ارتباط جمعى. ترجمه: باقر ساروخانى و منوچهر محسنى، تهران: اطلاعات.
    • کوئن، بروس. (1372)، مبانى جامعه شناسى، ترجمه و اقتباس: فاضل توسلى، تهران: سمت.
    • گودرزی، غلامرضا. (1382). «طراحی مدل مفهومی آینده نگری مدیریت بحران با رویکرد فرهنگی»، فصلنامه کمال مدیریت. سال دوم، شماره 4 و 5.
    • عصاریان نژاد، حسین. (1383). «امنیت و قومیت در جمهوری اسلامی ایران»، ماهنامه دانشگاه عالی دفاع ملی. شماره 48
    • مک کارتی، شاون. (1381). نقش اطلاعات در مدیریت بحران. ترجمه: محمدرضا تاجیک، تهران: فرهنگ گفتمان و بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری
    • مقصودى، مجتبى. (1382). تحولات قومى در ایران، علل و زمینه ها. تهران: موسسه مطالعات ملى.
    • مهدی زاده، سیدمحمد. (1391). نظریه های رسانه؛ اندیشه های رایج و دیدگاه های انتقادی. تهران: انتشارات همشهری.
    • میلر، دلبرت. (1380). راهنماى سنجش و تحقیقات اجتماعى. ترجمه: هوشنگ نائینى، تهران: نشر نى.
    • نجات بخش، علی و اکبر باقری. (1387). «نقش رسانه های جمعی در پیشگیری از بحران ها»، فصلنامه پژوهش های ارتباطی. سال دوازدهم، شماره 56.
    • نقیب زاده، احمد. (1379). رضاشاه و دولت ایلی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
    • وردی نژاد، فریدون و شهلا بهرامی. (1388)، مدیریت بحران و رسانه ها، تهران: سمت.
    • هادیان، حمید. (1384). «امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران: ایده های متباین قومی و جمعیت رو به رشد جوان»، فصلنامه مجلس و پژوهش. سال دوازدهم، شماره 49 و 50.

    ب- انگلیسی

    • Barth, Ernest A. T & Noel Donald L (1987), "Conceptual frame Works for the Analysis of Race Relations", An Evalution Social Forces, Vol 50, No 3.
    • Joirman, Sandra (2003), Nationalism and political identity, London & Newyork: Continuum.
    • Borodzicz, E. P. (2005). Risk, crisis and security management. West Sussex: John Wiley and Sons Ltd.