مدل ارزیابی عملکرد شهرک‌های صنعتی با در نظرگرفتن معیارهای پایداری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران ، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری رشته مدیریت تولید و عملیات پردیس البرز دانشگاه تهران

چکیده

ارزیابی عملکرد به دنبال بررسی وضعیت سازمان است و بررسی سیاست هایی چون ایجاد شهرک صنعتی برای کشورهای درحال‌توسعه از موارد مهم جهش آینده اقتصادی است. اهداف این شهرک‌ها که در وهله اول توسعه و رونق اقتصادی، تمرکززدایی و اشتغال‌زایی بوده، امروز با اهداف وسیع‌تری چون مسائل زیست‌محیطی و رشد اجتماعی گره‌خورده است و توسعه پایدار در صدر مسائل مهم در ارتباط با این شهرک ها قرارگرفته است. در این مطالعه در راستای رسیدن به یک مدل ارزیابی عملکرد شهرک های صنعتی در کشور از روش فراترکیب استفاده شده است. برای این امر مقالات مرتبط با استفاده از این روش در 5 مرحله مورد پالایش قرار گرفته و نهایتاً 29 مقاله برای جمع‌آوری نشان‌گرهای ارزیابی عملکرد شهرک‌های صنعتی مورد استفاده و در ابعاد هشت‌گانه آب، انتشارات، ارزش افزوده اقتصادی، ضایعات، انرژی، کارکنان، مسائل زیست‌محیطی، مدیریت و حاکمیت دسته‌بندی شدند. عدم‌اقبال به مقولاتی نوین چون مشارکت‌های جمعی در سطح واحدهای صنعتی و نشانگرهایی که تا حدی مفاهیم ناشناخته‌تری را شامل می‌شدند و همچنین در میان مسائل مالی نیز نشانگرهایی چون ارزش خالص حاضر شرکت‌ها و تغییر در درآمد عملیاتی و تأیید ابعادی چون ارزش افزوده و کارکنان از نتایج تحقیق حاضر است که بیان‌گر آن است علی‌رغم وجود نشانه‌هایی از توجه به تحولات اخیر، شهرک‌های صنعتی ایران در نسل‌های چند دهه گذشته این شهرک‌ها در سطح جهان قرار دارند.

کلیدواژه‌ها


منابع و مآخذ
الف) منابع فارسی
- جلالی‌پور، م (1396). طراحی مدل بلوغ مدیریت دانش همراستا با استراتژی‌های کسب‌و‌کار، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- زاهدی، ش (1386). توسعه پایدار، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)‏‫.
- عزیزی، ش (1395). روش پژوهش در مدیریت. تهران: سمت.
- کائینی‌قمی، پ (1390). بررسی فرآیند مدیریت اسلامی در رسانه‌های جمعی بر اساس نگرش سیستمی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ب) منابع انگلیسی
- Afful-Dadzie, A., Afful-Dadzie, E., & Turkson, C. (2016). A TOPSIS extension framework for re-conceptualizing sustainability measurement. Kybernetes, 45(1), 70–86. https://doi.org/10.1108/K-04-2015-0106.
 
- Agrawal, S., Singh, R. K., & Murtaza, Q. (2016). Triple Bottom Line Performance Evaluation of Reverse Logistics. Competitiveness Review, 26(3), 289–310. https://doi.org/10.1108/CR-04-2015-0029.
 
- Bai, C., Sarkis, J., & Dou, Y. (2015). Corporate sustainability development in China: review and analysis. Industrial Management & Data Systems, 115(1), 5–40. https://doi.org/10.1108/IMDS-09-2014-0258.
 
- Bai, L., Qiao, Q., Yao, Y., Guo, J., & Xie, M. (2014). Insights on the development progress of National Demonstration eco-industrial parks in China. Journal of Cleaner Production, 70, 4–14. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2014.01.084.
 
- Beliakov, S., & Kapustkina, A. (2016). Analysis of Performance Indicators of Functioning of Territories with Special Economic Status in the Russian Federation. In Procedia Engineering (Vol. 165, pp. 1424–1429). The Author(s). https://doi.org/10.1016/j.proeng.2016.11.874.
 
- Cao, C. (2004). Zhongguancun and China’s high-tech parks in transition: “Growing pains” or “Premature senility”? Asian Survey, 44(5), 647–668. https://doi.org/10.1525/as.2004.44.5.647.
 
- Cho, H. (2012). Industrial Park Development Strategy and Management Practices.
 
- De Meyrick, J. (2003). The Delphi method and health research. Health Education, 103(1), 7–16. https://doi.org/10.1108/09654280310459112.
 
- Delai, I., & Takahashi, S. (2011). Sustainability measurement system: a reference model proposal. Social Responsibility Journal, 7(3), 438–471. https://doi.org/10.1108/17471111111154563.
 
- Geng, Y., Fu, J., Sarkis, J., & Xue, B. (2012). Towards a national circular economy indicator system in China: An evaluation and critical analysis. Journal of Cleaner Production, 23(1), 216–224. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2011.07.005.
 
- Geng, Y., Zhang, P., Côté, R. P. R. P., & Qi, Y. (2008). Evaluating the applicability of the Chinese eco-industrial park standard in two industrial zones. International Journal of Sustainable Development and World Ecology, 15(6), 543–552. https://doi.org/10.1080/13504500809469850.
 
- Gunasekaran, A., & Spalanzani, A. (2012). Sustainability of manufacturing and services: Investigations for research and applications. International Journal of Production Economics, 140(1), 35–47. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2011.05.011.
 
- Hui, Z. (2011). Study on the fuzzy analytic hierarchy integrated evaluation method of Eco-Industrial Parks. Energy Procedia, 5, 1944–1948. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.1016/j.egypro.2011.03.335.
 
- Jia, X., Li, Z., Wang, F., Foo, D. C. Y., & Tan, R. R. (2016). Multi-dimensional pinch analysis for sustainable power generation sector planning in China. Journal of Cleaner Production, 112. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.10.102.
 
- Jung, S., Dodbiba, G., Chae, S. H., & Fujita, T. (2013). A novel approach for evaluating the performance of eco-industrial park pilot projects. Journal of Cleaner Production, 39, 50–59. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2012.08.030.
 
- Kucukvar, M., Egilmez, G., Onat, N. C., & Samadi, H. (2015). A global, scope-based carbon footprint modeling for effective carbon reduction policies: Lessons from the Turkish manufacturing. Sustainable Production and Consumption, 1, 47–66. https://doi.org/10.1016/j.spc.2015.05.005.
 
- Li, X., & Zhang, Q. (2015). AHP-based resources and environment efficiency evaluation index system construction about the west side of Taiwan Straits. Annals of Operations Research, 228(1), 97–111. https://doi.org/10.1007/s10479-012-1072-y.
 
- Li, Y., & Ma, C. (2015). Circular economy of a papermaking park in China: a case study. Journal of Cleaner Production, 92, 65–74. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2014.12.098.
 
- Long, Y., Pan, J., Farooq, S., & Boer, H. (2016). A sustainability assessment system for Chinese iron and steel firms. Journal of Cleaner Production, 125, 133–144. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2016.03.030.
 
- Organisation for Economic Cooperation and Development. (2009). Sustainable Manufacturing and Eco-Innovation: Framework, Practices and Measurement. Oecd, 38. https://doi.org/10.1177/0022146512457153.
 
- Pakarinen, S., Mattila, T., Melanen, M., Nissinen, A., & Sokka, L. (2010). Sustainability and industrial symbiosis—The evolution of a Finnish forest industry complex. Resources, Conservation and Recycling, 54(12), 1393–1404. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2010.05.015.
 
- Park, H.-S. H.-S., & Behera, S. K. S. K. (2014). Methodological aspects of applying eco-efficiency indicators to industrial symbiosis networks. JOURNAL OF CLEANER PRODUCTION, 64, 478–485. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2013.08.032.
 
- Park, H. S., & Behera, S. K. (2014). Methodological aspects of applying eco-efficiency indicators to industrial symbiosis networks. Journal of Cleaner Production, 64, 478–485. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2013.08.032.
 
- Rosano, M., & Schianetz, K. (2014). Measuring sustainability performance in industrial parks: A case study of the Kwinana industrial area. International Journal of Sustainable Development, 17(3), 261–280. https://doi.org/10.1504/IJSD.2014.064181.
 
- Saleman, Y., & Jordan, L. S. (2013). The Implementation of Industrial Parks: Some Lessons Learned in India (World Bank Other Operational Studies). The World Bank. Retrieved from https://econpapers.repec.org/RePEc:wbk:wboper:16488.
 
- Singh, R. K., Murty, H. R., Gupta, S. K., & Dikshit, A. K. (2009). An overview of sustainability assessment methodologies. Ecological Indicators, 9(2), 189–212. https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2008.05.011.
 
- Sun, Q. (2015). Research on warning model of circular economy. International Journal of U- and E- Service, Science and Technology, 8(5), 165–174. https://doi.org/10.14257/ijunesst.2015.8.5.15.
 
- Valenzuela-Venegas, G., Salgado, J. C., & Díaz-Alvarado, F. A. (2016). Sustainability indicators for the assessment of eco-industrial parks: classification and criteria for selection. Journal of Cleaner Production, 133. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2016.05.113.
 
- Veleva, V., Lowitt, P., Angus, N., & Neely, D. (2016). Benchmarking eco-industrial park development: the case of Devens. Benchmarking: An International Journal, 23(5), 1147–1170. https://doi.org/10.1108/BIJ-06-2014-0056.
 
- Vidová, J. (2010). Industrial Parks-History, Present and its Influence to the Employment. Review of Economic Perspectives, 10(1), 41–58.
 
- Wang, Q., Sun, Y., Yuan, X., Cao, D., Zuo, J., & Gao, Z. (2017). Addressing the efficiency of the core ecological industrial chain: A DEA approach. Journal of Cleaner Production, 156, 235–243. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.03.185.
 
- Wen, Z., & Meng, X. (2015). Quantitative assessment of industrial symbiosis for the promotion of circular economy: a case study of the printed circuit boards industry in China’s Suzhou New District. Journal of Cleaner Production, 90, 211–219. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2014.03.041.
 
- Xu, T., Gao, P., Yu, Q., & Fang, D. (2017). An Improved Eco-Efficiency Analysis Framework Based on Slacks-Based Measure Method. Sustainability, 9(6), 952. https://doi.org/10.3390/su9060952.
 
- Yang, J., Chen, B., Qi, J., Zhou, S., & Jiang, M. (2012). Life-cycle-based multicriteria sustainability evaluation of industrial parks: a case study in China. The Scientific World Journal, 2012, 9. https://doi.org/10.1100/2012/917830.
 
- Yune, J. H., Tian, J., Liu, W., Chen, L., & Descamps-large, C. (2016). Greening Chinese chemical industrial park by implementing industrial ecology strategies: A case study. Resources, Conservation and Recycling, 112, 54–64. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2016.05.002.
 
- Zhang, H., Hara, K., Yabar, H., Yamaguchi, Y., Uwasu, M., & Morioka, T. (2009). Comparative analysis of socio-economic and environmental performances for Chinese EIPs: case studies in Baotou, Suzhou, and Shanghai. Sustainability Science, 4(2), 263–279. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.1007/s11625-009-0078-0.
 
- Zhao, Y., Shang, J., Chen, C., & Wu, H. (2008). Simulation and evaluation on the eco-industrial system of Changchun economic and technological development zone, China. Environmental Monitoring and Assessment, 139(1–3), 339–349. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.1007/s10661-007-9840-x.
 
- Zhou, C., Zhao, C. X. X., & Yang, Z. P. P. (2017). Strategies for environmentally friendly development in the Northern Tianshan Mountain Economic Zone based on scenario analysis. Journal of Cleaner Production, 156, 74–82. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.03.109.