مکانیزم مقابله با منابع مالی گروههای تروریستی در پرتو اسناد حقوق بینالملل (مطالعه موردی: داعش)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

داعا

چکیده

 یکی از مؤثرترین شیوه­های مقابله با گروه­های تروریستی، مبارزه با تأمین مالی و خشکاندن منابع مالی آن‌هاست. در این راستا، کشورها از طریق سازمان ملل متحد جهت ایجاد مکانیزم­های مقابله با زنجیره تامین منابع مالی گروه‌های تروریستی مبادرت به تدوین و تصویب اسناد بین­المللی نموده‌اند. پژوهش حاضر با اذعان به موارد فوق در راستای پاسخ به این سوال‌ها تدوین گشته که چه اسناد لازم­الاجرای بین­المللی برای جلوگیری و مقابله با تأمین منابع مالی این گروه­ها تصویب شده‌اند و مهمترین منابع تامین مالی گروه تروریستی داعش کدامند؟ در تحقیق­حاضر از میان اسناد مختلف، سه سند مهم بین‌المللی شامل: قطعنامه ١٣٧٣ شورای امنیت (2001)، کنوانسیون بین‌المللی مبارزه با تأمین مالی تروریسم (١٩٩٩) و توصیه‌های گروه اقدام مالی(FATF) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته­اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد به رغم وجود اسناد حقوقی بین‌المللی، گروه­های تروریستی از شیوه­های مختلفی همچون پول‌شویی، غارت اموال و دارایی­ها، دستبرد به بانک‌ها، فروش غیرقانونی نفت، غارت موزه‌ها و آثار باستانی، فروش اشیاء عتیقه و قاچاق اعضای بدن برای تامین منابع مالی خود استفاده کرده­اند که موید این واقعیت است که اسناد حقوقی موجود آنچنان که باید و شاید نتوانسته­اند مکانیزم لازم را برای قطع و خشکاندن منابع مالی گروه‌های ترویستی ایجاد نمایند.

کلیدواژه‌ها


منابع و مآخذ
الف) منابع فارسی
- آزمایش، علی (1394). «تروریسم بین‌المللی»، مجله الهیات و حقوق، شماره 2.
- آقابخشی، علی؛ افشاری‌راد، مینو (1386). فرهنگ علوم سیاسی، تهران: انتشارات چاپار.
- بلیکی، نورمن (1392). طراحی پژوهش‌های اجتماعی، ترجمه حسین چاوشیان، تهران: نشر نی.
- جلالی، محمود (1384). «تروریسم از دیدگاه حقوق بین‏الملل با تأکید بر حادثه 11 سپتامبر 2001»، نامه مفید، شماره 52.
- حسینی، محمدرضا؛ رحیمی، حسام‌الدین (1396). روشهای حقوقی مبارزه با منابع مالی تروریسم، تهران: نشر هفت آسمان.
- دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه، چاپ اول، تهران: دانشگاه تهران.
- سمیعی اصفهانی، علیرضا؛ بهرامی، سجاد؛ افشاری، داود (1394). «مبارزه با تأمین مالی تروریسم در پرتو اسناد بین‌المللی»، فصلنامه مطالعات بین‌المللی پلیس، دوره ششم، شماره 22.
- سندوز، یوس (1382). «مبارزه علیه تروریسم و حقوق بین‌الملل: خطرات و فرصت‌ها»، ترجمه حسن سواری، مجله حقوقی، شماره 29.
- ﺷﻌﺒﺎﻧﻲ‌ﻓﺮد، ﺣﻤﯿﺪرﺿﺎ (1391). «ارزﯾﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻤﯿﺘﻪ ﺿﺪﺗﺮوریسم ﺷﻮرای اﻣﻨﯿﺖ»، ﭘﺎﯾﺎن‌ﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ، تهران: داﻧﺸﮕﺎه ﭘﯿﺎم ﻧﻮر واﺣﺪ ﺗﻬﺮان.
- شمس‌ناتری، محمدابراهیم (1380). «بررسی سیاست کیفری در قبال جرایم سازمان‌یافته»، رساله دکتری، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
- طیبی‌فرد، امیرحسین (1384). «مبارزه با تأمین مالی تروریسم در اسناد بین‌المللی»، مجله حقوقی بین‌المللی، شماره 32.
- عسگریان، مصطفی (1372). نگاهی به قاعده تطهیر پول، تهران: نشر مبتکران.
- علم‌الهدی، مهدی (1389). شیوه‌های پول‎شویی، تهران: نشر هدف.
- مصون، محمد‌ابراهیم (1392). «تامین مالی تروریسم در حقوق کیفری افغانستان، ایران و اسناد بین‌المللی»، ﭘﺎﯾﺎن‌ﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ، تهران: داﻧﺸﮕﺎه اقتصاد و علوم اداری واﺣﺪ ﺗﻬﺮان.
- میرزاوند، فضل‌اله (1382). جرائم بین‌المللی، تهران: انتشارات مرکز پژوهشی مجلس شورای اسلامی.
- نوبخت، زهرا (1385). «تطهیر پول‌های کثیف»، مجلة بورس، شماره‌های 55- 54.
- هاشمی‌شاهرودی، محمود، پول‌شویی، چاپ اول، تهران: نشر وفاق.