الگوی ‌نظام ‌حقوق ‌دارائی‌های ‌فکری ‌جمهوری‌ اسلامی ‌ایران با رویکرد ‌مدل‌سازی ‌ساختاری تفسیری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر

2 استادیار سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران

3 دانشیار سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران

4 نیروی دریایی

چکیده

نظام مالکیت فکری از مجموعه­ای از قوانین و رویه‌ها و روابطی که آن‌ها بین افراد (حقیقی/ حقوقی) و موسسات به‌وجود می‌آورند، ایجاد می‌شود. با وجود ‌اینکه حقوق مالکیت فکری در حقوق طبیعی به رسمیت شناخته شده است، شواهد تاریخی حاکی از آن است که دولت‌ها چنین حقوقی را برای دستیابی به اهداف سیاسی گوناگون اعطاء می‌نمایند و در سال‌های اخیر مباحث جدی در مورد ضرورت بازسازی اساسی در محافل دانشگاهی و سیاست‌گذاری صورت گرفته است. بدین‌منظور پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی ‌نظام ‌حقوق ‌دارائی‌های ‌فکری ‌جمهوری‌ اسلامی ‌ایران  به رشته تحریر درآمده است و برای تعیین رابطه بین ابعاد، ترتیب اهمیت و سطح‌بندی آن‌ها از مدل‌سازی ساختاری تفسیری بهره گرفته شد. نتایج حاصله از پژوهش حاکی از آن است که در بین ابعاد، بعد چارچوب حقوقی و قانونی/ قوانین ومقررات و بعد سیاست‌گذاری و حکمرانی به‌عنوان ابعاد حیاتی مستقل جهت پیشرانش پیاده‌سازی موفق نظام واجد بیشترین قدرت نفوذ هستند.

کلیدواژه‌ها


الف) منابع فارسی
- بختیاری، محمدرضا (1390). اصول مالکیت فکری و حمایت از اختراع، چاپ اول، تهران: سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران.
- حاج‌حسینی، ‌حجت‌الله؛ محمدی، ‌مهدی؛ عباسی، ‌فرهاد؛ الیاسی، ‌مهدی (1390). «تحلیل‌ حکمرانی ‌نظام نوآوری ایران ‌بر ‌پایه ‌چرخه ‌سیاست‌گذاری ‌نوآوری»، فصلنامه ‌سیاست ‌علم ‌و فناوری‌، ‌سال‌ چهارم، ‌شماره ‌1.
- حسن‌زاده‌، سیدشهاب‌الدین (1392). مدل استراتژی ملّی مالکیت فکری براساس مطالعه چندموردی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، تهران: دانشگاه پیام نور.
- حکمت‌نیا، محمود (1387). مبانی مالکیت فکری، چاپ دوم، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- حکمت‌نیا، محمود (1391). فلسفه مالکیت فکری، چاپ اول، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- رادمنش، سیدعلیرضا؛ سلامی، رضا (1394).  نقش حقوق مالکیت معنوی در تحقق اقتصاد دانش‌محور (مطالعه موردی: ایران، ترکیه و مالزی)، تهران: اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، اقتصاد، حسابداری و علوم تربیتی.
- عطارپور، مهدی؛ برنائی، امیرحسین؛ سعیدی، مالک (1396). طبقه‌بندی اختراعات براساس سیستم‌های طبقه‌بندی بین‌المللی، چاپ اول، تهران: انتشارات خرسندی.
- فتحی‌زاده، امیرهوشنگ (1390). تدوین راهبردهای حقوق مالکیت فکری، رساله دکتری، تهران: دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
- گودرزی، مهدی؛ خطیبی‌، عبدالنبی؛ خلیل‌زاده، نیلوفر (1393). «تحلیل فعالیت‌های پژوهشی انجا‌م ‌شده ‌در ‌حوزه ‌مالکیت ‌فکری ‌ایران»، فصنامه مدیریت‌ توسعه فناوری، دوره دوم، شماره‌3، صص 158-133.
- مرکز مطالعات راهبردی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی (1388). تعیین وضعیت مالکیت فکری و کپی رایت و مالکیت صنعتی، تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
- میرعمادی، طاهره (1391). «مدارهای توسعه‌نیافتگی و تاثیر آن‌ها بر نظام ملی نوآوری در ایران»، فصلنامه سیاست علم و فناوری سال پنجم، شماره 1.
ب) منابع انگلیسی
- Dutfield, Graham (2003). Literature Survey on Intellectual Property Rights and Sustainable Human Development ,available at:www.researchgate.net/.../242574638_Literature_Survey_on_Intellectual_Property.
 
- Sarkissian, Alfred (2008). Technovation ‘Intellectual Property Rights For Developing Countries: Lessons from Iran, Vol.28. pp. 786–798 Available Online At Www.Sciencedirect.Com.
 
- Warfield, J.W. (1974). "Developing Interconnected Matrices in Structural Modelling, IEEE Transcript on Systems", Men and Cybernetics, Vol. 4(1).
 
- OECD (2014). National Intellectual Property Systems, Innovation and Economic Development: With Perspectives on Colombia and Indonesia, OECD Publishing.