رابطه علم، فناوری و نوآوری با دفاع دانش‌بنیان براساس گفتمان ولایت‌فقیه و اسناد بالادستی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات‌علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر

2 عضو هیات‌علمی دانشگاه فرهنگیان، دانشجوی دکتری دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

چکیده

در دنیای امروز، علم، فناوری و نوآوری اساسی­ترین عامل پیشرفت در عرصه‌های اقتصادی، صنعتی و دفاعی محسوب می‌شوند. این عوامل، مسیر و راه شکوفایی حوزه دفاعی از طریق تولید دانش‌بنیان را میسر می­سازند. با عنایت به موارد فوق، پژوهش حاضر درصدد بررسی عوامل موثر بر دفاع دانش‌بنیان می‌باشد و سعی در بررسی تاثیر و ارتباط علم، فناوری و نوآوری با دفاع دانش‌بنیان دارد. پژوهش حاضر در مرحله نخست براساس روش تحلیل محتوای کیفی  به واکاوی اسناد بالادستی کشور و بر اساس گفتمان ولایت‌فقیه پرداخته و پس از تایید شاخص­های احصا شده توسط خبرگان حوزه مربوطه و با استفاده از آزمون کای­دو (59 شاخص­)، در مرحله دوم به بررسی ارتباط بین مولفه­ها با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی در بین 384 نفر از محققین و مدیران پرداخته است. پس از تحلیل عاملی و آزمون فرضیه‌ها، مشخص گردید که مولفه­های علم، فناوری و نوآوری علاوه‌بر تاثیرگذاری مثبت بر همدیگر می‌توانند باعث افزایش محوریت دانشی در حوزه دفاع نیز شوند.

کلیدواژه‌ها


الف) منابع فارسی
- آذر، عادل؛ مومنی، منصور (1389). آمار و کاربرد آن در مدیریت (تحلیل آماری)، جلد دوم، تهران: انتشارات سمت.
- ایمان، محمدتقی؛ نوشادی، محمودرضا (1390). «تحلیل محتوای کیفی»، فصلنامه پژوهش، سال سوم، شماره 2، صفحات 44 – 15.
- باقری‌نژاد، جعفر؛ سیدان، سیدمحیا (1394). «تدوین سیاست علم، فناوری و نوآوری برای کشورهای در حال توسعه: ارائه مدل مفهومی و تحلیل تطبیقی»، نشریه صنعت و دانشگاه، سال هشتم، شماره‌های 27 و 28.
- باینگانی، بهمن؛ کاظمی، علی (1389). «بررسی مبانی تئوریک مفهوم سرمایه فرهنگی»، فصلنامه برگ فرهنگ، شماره 21، صفحات 21 – 8..
- حسن‌زاده، محمد؛ طرهانی، فرزاد (1390). «دفاع دانش‌بنیان در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت»، فصلنامه دانش انتظامی فارس، دوره اول، شماره 1، صفحات 50 – 23.
- خدادادحسینی، سیدحمید؛ ریاحی، پریسا؛ نوری، مینا (1391). «پیشبرد نوآوری در کشورهای در حال توسعه: بررسی برنامه‌های توسعه اقتصادی در ایران». فصلنامه سیاست علم و فناوری، سال چهارم، شماره 3، صفحات 119 – 101.
- داوری، علی؛ رضازاده، آرش (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
- سنجقی، محمدابراهیم؛ جنیدی‌جعفری، یاسر؛ غضنفری، سیدمحمدجواد (1392). «سنجش فرایندها و عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش (مطالعه موردی ستاد یک سازمان دفاعی- امنیتی)»، فصلنامه پژوهش­های حفاظتی- امنیتی دانشگاه امام حسین (ع)، سال دوم، شماره 2، صفحات 100 – 77.
- شفقت، ابوطالب؛ الیاسی، مهدی؛ بامدادصوفی، جهانیار؛ طباطبائیان، سیدحبیب‌الله (1395). «تحلیل کیفی نظام نوآوری در صنعت دفاعی از منظر گفتمان انقلاب اسلامی»، نشریه بهبود مدیریت، سال دهم، شماره 2.
- شوال‌پور، سعید؛ رشیدی، داود (1394). بررسی ارتباط توسعه علم و فناوری بر خروج از رکود تورم، مقایسه کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، مازندران: اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، اقتصاد، حسابداری و علوم تربیتی.
- طباطباییان، سیدحبیب‌اله؛ عطاپور، محمدرضا (1393). «مروری بر قوانین و مقررات علم و فناوری و ارتباط با نوآوری»، ماهنامه رشد فناوری، دوره دهم، شماره 40، صفحات 36 – 28.
- طرهانی، فرزاد (1395). سازوکارهای انتقال دانش در فرایند نوآوری سازمان‌ها، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
- محتشمی، حسن (1392). «نقش معنویت در ارتقای اثربخشی سازمان»، بصیرت و تربیت اسلامی، سال دهم، شماره 25، صفحات 131 – 109.
- مهدی‌نژادنوری، محمد؛ طرهانی، فرزاد (1393). «تبیین ویژگی‌های سازمان‌های دانش‌بنیان بر اساس الگوی سازمان‌های یادگیرنده»، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 55، صفحات 164 – 137.
- ولوی، محمدرضا؛ طرهانی، فرزاد؛ مجردی، سعید (1391). «استخراج اولویت­های علم و فناوری در حوزه دفاع، امنیت ملی و سیاست خارجی»، فصلنامه راهبردهای رفاعی، سال دهم، شماره 36، صفحات 64 – 27.
- ولوی، محمدرضا؛ طرهانی، فرزاد (1388). «راهبردهای توسعه علم و فناوری برنامه پنجم در جهت تحقق دفاع دانش‌بنیان»، فصلنامه راهبردهای دفاعی، سال هفتم، شماره 24، صفحات 154 – 131.
- هچ، ماری جو (1391). تئوری سازمان (مدرن، نمادین تفسیری، پست مدرن)، ترجمه حسن دانایی‌فرد، تهران: موسسه کتاب مهربان نشر.
ب) منابع انگلیسی
- Aghion, P., David, P. A. & Foray, D. (2008). Science, Technology and Innovation for Economic Growth: Towards Linking Policy Research and Practice in STIG Systems. SIEPR Discussion Paper No. 06-39. Distributed as a Discussion Paper by the Stanford Institute for Economic Policy Research.
 
- Bamel, U.K., Rangnekar, S., Rastogi, R., & Kumar, S. (2013). Organizational process as antecedent of managerial flexibility. Global Journal of Flexible Systems Management, 14(1), 3-15.
 
- Bassanini, A. and Scarpetta, S.(2001). Thedriving forces of economic growth: panel dataevidence for the OECD countries. OECD EconomicStudies, 33.
 
- Brown, S. (2008). Business Processes and Business Functions: a new way of looking at employment. Monthly Labor Review. Retrieved from: www.bls.gov/mlr/2008/12/art3full.pdf
 
- Bruce, G. & Dempsey, R. (1997). Security in Distributed Computing: Did You Lock the Door?. Upper Saddle, River, NJ: Prentice Hall PTR, Prentice-Hall, Inc.
 
- Cassiman, B., Veugelers, R. & Zuniga, P. (2007). Science Linkages and Innovation Performance: An Analysis on CIS-3 Firms in Belguim. Working Paper Wp, No. 671. IESE Business School, University of Navarra.
 
- Chen, D. and Dahlman, C.J. (2005). TheKnowledge economy, the KAM Methodology andWorld Bank Operation.Washington, DC: World BankInstitute, workingpaper 20433, Available from :http://papers.ssrn.com.
 
- Claver-Cortés, E., Pertusa-Ortega, E. M., & Molina-Azorín, J. F. (2012). Characteristics of organizational structure relating to hybrid competitive strategy: Implications for performance. Journal of Business Research, 65(7), 993-1002.
 
- Daft, R.L. (2012). Organization Theory and Design (11th Edition). Publisher: Cengage Learning.
 
 - Edquist, Charles and Hommen, leif. (1999). Systems of innovation: theory and Policy forthe demand Side. Technology in Society,21(21), pp. 63- 7.
 
- Ellen, M. E., Lavis, J. N., Ouimet, M., Grimshaw, J., & Bédard, P. O. (2011). Determining research knowledge infrastructure for healthcare systems: a qualitative study. Implement Sci, 6(1), 60
 
 - Guellec, D. and Pottelsberghe, B.V. (2001). R&D and productivity growth: panel data analysis of 16 OECD countries. OECD Economic Studies, 33(2), pp . 126-103.
 
- Guellec, D. and Pottelsberghe, B.V. (2004). From R&D to Productivity Growth: The Sources of knowledge spillovers and their interaction. Oxford Bulletin of Economics and Statistics.
 
- Johnson, Anna. (2000). Functions in Innovation System Approaches. Allaborg University.
 
- Kadokawa, K. (2011). The role of infrastructure support and regional specialization in the Japanese manufacturing sector. The Industrial Geographer, 8(2), 86-113.
 
- Koufteros, X. A., Nahm, A. Y., Cheng, T. E., & Lai, K. H. (2007). An empirical assessment of a nomological network of organizational design constructs: From culture to structure to pull production to performance. International Journal of Production Economics, 106(2), 468-492.
 
 - Lederman, D. and Maloney.(2003).W.F., "R&Dand Development", Policy Research, Working Paper 3024 ,World Bank, Washingto.
 
- Lederman, D. and Saenz, L. (2005). Innovation and Development around the World, 1960-2000 , World Bank Policy Research Working. Paper 3774 ,November.
 
- McGuirk, H., Lenihan, H., & Hart, M. (2015). Measuring the impact of innovative human capital on small firms’ propensity to innovate. Research Policy, 44(4), 965-976.
 
- Ployhart, R. E., & Moliterno, T. P. (2011). Emergence of the human capital resource: A multilevel model. Academy of Management Review, 36(1), 127-150.
 
- Schumpeter, j .(1934). the Theory of Economic Development. Harvard University Press, Cambridge
 
- Simsek, Z., & Heavey, C. (2011). The mediating role of knowledge based capital for corporate entrepreneurship effects on performance: A study of small to mediumsized firms. Strategic Entrepreneurship Journal, 5(1), 81-100.
 
- Willem, A., & Buelens, M. (2009). Knowledge sharing in inter-unit cooperative episodes: The impact of organizational structure dimensions. International Journal of Information Management, 29(2), 151-160.
 
- Zhang, L., Song, W. & He, J. (2012). Empirical Research on the Relationship between Scientific Innovation and Economic Growth in Beijing. Technology and Investment, 3, 168-173.