طرح ایده چرخش استراتژیک در مقابل تحریم های اقتصادی غیر هسته ای

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه تهران

2 استادیار، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

3 دانشجوی دکتری مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

4 دانشجوی دکتری سیاستگذاری علم و فناوری دانشگاه تهران

چکیده

بر مبنای سیاست خارجی و امنیتی ترامپ برای مهار ایران در چارچوب مرزهای خود، به نظر می‌رسد اعمال تحریم‌های غیرهسته‌ای، شاکله اصلی سیاست ترامپ در قبال ایران را تشکیل خواهد داد و بالقوه می‌توانند تأثیراتی همسان با تحریم‌های جامع سال‌های 2012 تا 2014 برجای نهد. حال سوال این است که آیا می‌توان صحنه بازی را به نحوی تغییر داد که تعادلی منطقی داشته باشد و حقوق مشروع طرفین در آن محفوظ باشد؟ انجام چنین تغییری نیازمند یک تغییر رویکرد استراتژیک به سمت آمیزشِ مقابله فعالِ نامتقارن با رویکردهای دیپلماتیک رسمی است و این نوشتار درصدد فرمول‌بندی یک چرخش استراتژیک در مقابله با دشمنانمان است. رویکرد این نوشتار، تحلیلی است و داده‌های آن اغلب از منابع کتابخانه‌ای و برخط گرداوری شده‌اند. در این مقاله پس از مروری بر برخی مقدمات ضروری، بر مبنای یکسری از پیش‌فرض‌ها که به صراحت بیان گردیده است و با الهام از روش توسعه تجربی شهید باقری، چارچوبی به تصویر کشیده شده که به کمک آن بتوان در عرصه بین‌المللی، همزمان از زبان دیپلماسی و مقاومت بهره برد. در حقیقت این پژوهش با رویکرد بدیهه‌گرایی، ابزارهایی را جهت افزایش هزینه‌های ماجراجویی غرب، گردآوری و معرفی نمود که با تمسک به آنها می‌توان دشمنان را از عهد شکنی منصرف نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • منابع

    الف- فارسی

    • کازرونی، علیرضا؛ اصغرپور، حسین؛ و خضری، اوین (1395). «بررسی اثر تحریم‌های اقتصادی بر ترکیب شرکای عمده تجاری ایران طی دوره 1392-1371«، پژوهشنامه بازرگانی، 20 (79)، صص 33-1.
    • تید، جو؛ و بسنت، جان (1394). مدیریت نوآوری (یکپارچه‌سازی تغییرات فناورانه بازار و سازمان). ترجمه محمدرضا آراستی و جمعی از همکاران. تهران: انتشارات رسا.
    • ستاد مشترک ارتش آمریکا (جمعی از مؤلفین) (1987). فرهنگ اصطلاحات نظامی. واشنگتن: انتشارات ستاد مشترک ارتش آمریکا.
    • خلف‌رضایی، حسین (1394). «ظرفیت‌های حقوق بین‌الملل برای دفاع اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در مقابل تحریم‌های ایالات‌متحده آمریکا»، فصلنامه آفاق امنیت، 8 (29)، صص 134-115.
    • دهشیار، حسین؛ و محمودی، زهرا (1389). «ملاحظات پاکستان در فرآیند مبارزه علیه تروریسم 2008-2001»، فصلنامه بین‌المللی روابط خارجی، 2 (5)، صص 54-35.
    • دیوید، فرد. آر. (1388). مدیریت استراتژیک. ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.
    • زهرانی، مصطفی (1389). «تحریم علیه جمهوری اسلامی ایران: جایگزین جنگ یا مؤلفه اصلی مهار»، فصلنامه روابط خارجی، 2 (4)، صص 78-48.
    • زهرانی، مصطفی؛ و دولتخواه، زهرا (1389). «مقایسه تحریم‌های اعمال شده علیه ایران و کره شمالی در شورای امنیت»، فصلنامه راهبرد، 19 (55)، صص 170-140.
    • شایگان، فریده (1390). «تحریم‌های هدفمند شورای امنیت و حق اشخاص هدف بر دادرسی منصفانه»، فصلنامه حقوق، 41 (4)، صص 198-179.
    • قوامی، سید حسن (1395). «ضرورت و کارکردهای پیمان‌های دو یا چندجانبه ارزی در شرایط تهدید و تحریم اقتصادی»، فصلنامه آفاق امنیت. 9 (31)، صص 115-97.
    • کریمی، محمدصادق (1396). «بررسی اثر وجود کشور رقیب و امکان اقدام متقابل در نتایج تحریم‌ها؛ نمونه موردی تحریم ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، 7 (24)، صص 85-68.
    • کلانتری، فتح‌الله (1396). «روش‌های اجرای جنگ هویتی علیه ج. ا. ایران و روش‌های مقابله با آن»، فصلنامه مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، 7 (28)، صص 108-85.
    • مصلی‌نژاد، عباس (1394). «چندجانبه‌گرایی نامتوازن در سیاست‌گذاری تحریم اقتصادی ایران»، فصلنامه سیاست، 45 (3)، صص 824-801.
    • منظور، داوود؛ و مصطفی‌پور، منوچهر (1392). «بازخوانی تحریم‌های ‌ناعادلانه: ویژگی‌ها، اهداف و اقدامات»، فصلنامه سیاست‌های ‌مالی و اقتصادی، 1 (2)، صص 42-21.
    • میرعمادی، طاهره (1390). «چارچوبی برای ارزیابی راهبردهای مقابله با تحریم از منظر نظام ملی نوآوری»، فصلنامه سیاست علم و فناوری، 3 (4)، صص 98-83.
    • یزدان‌فام، محمود (1385). «تحریم‌های ‌بین‌المللی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، 9 (4)، صص 820-789.

    ب- انگلیسی

    • Espinel, V. (2015). Deep shift, technology tipping points and societal impact. New York: World Economic Forum.
    • Geels, F.W. (2010). “Ontologies, socio-technical transitions (to sustainability) and the multi-level perspective”, Research Policy, 39 (4), 495–510.
    • Quinn, J.B, Mintzberg, H. and James, R.M. (1991). The strategy process: Concepts, contexts and cases. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
    • The Department of the Treasury (2010-2017) Treasury Sanctions Those Involved in Iran. Available from: https://www.treasury.gov/press-center/press-releases. Accessed Mar 27.
    • United Nations (2006-2015). Resolutions 2231, 1929, 1887, 1835, 1803, And…, Available: http://www.un.org/press/en.