مقاله پژوهشی: مقایسه ایران و منتخبی از کشورهای اروپایی با سطح نوآوری متوسط از منظر قابلیت های فناورانه

نوع مقاله : پژوهشی

چکیده

کشورها دارای چشم‌انداز و درک متفاوتی از نیازهای فناورانه خود هستند اما یک چیز در همه‌ی آن‌ها ثابت است و آن نیاز این کشورها به ساخت، حفظ و بهبود قابلیت‌های فناورانه است. هدف اصلی این مقاله مقایسه جمهوری اسلامی ایران و منتخبی از کشورهای اروپایی با سطح نوآوری متوسط (روسیه، ترکیه، یونان، اوکراین، ایتالیا، رومانی، لهستان، اسپانیا و پرتغال) از منظر قابلیت‌های فناورانه است. این مقاله همچنین به دنبال شناسایی نقاطی است که ایران برای بهبود قابلیت‌های فناورانه خود باید بر آن‌ها تمرکز نماید. بر این اساس در گام اول، با بررسی ادبیات موجود، سنجه‌های ارزیابی قابلیت‌های فناورانه در سطح کلان استخراج شد. سپس سنجه‌های استخراج‌شده با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در محیط فازی وزن دهی شده و کشورها با استفاده از داده‌های بین‌المللی و روش تاپسیس رتبه‌بندی شدند و از مقایسه آنها نقاطی که ایران برای بهبود قابلیت‌های فناورانه خود باید بر آن‌ها تمرکز نماید، شناسایی گردید. نتایج نشان داد که در میان ده کشور مورد بررسی ایتالیا، اسپانیا و ایران به ترتیب سه کشور برتر بوده و سه کشور پرتغال، اوکراین و یونان به ترتیب ضعیف‌ترین جایگاه را کسب نموده‌اند. نتایج همچنین نشان داد که ایران از نظر تولید مقالات علمی و فنی، پروانه های ثبت اختراع، آموزش عالی و همچنین زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات از جایگاه مناسبی برخوردار بوده و برای بهبود در وضعیت قابلیت‌های فناورانه خود به ترتیب باید بر تولید محصولات با فناوری پیشرفته، تعداد پژوهشگران تمام وقت کشور و هزینه کرد در تحقیق و توسعه تمرکز نماید. 

کلیدواژه‌ها


  • منابع

    • فرتوک زاده، حمیدرضا؛ طهماسبی، سیامک؛ اصلی‌پور، حسین؛ بوشهری، علیرضا و توکلی، غلامرضا (1399). الگوی تدوین راهبردهای قابلیت محور در سازمان صنایع دریایی با رویکرد آینده پژوهی. مطالعات بین‌ رشته‌ای دانش راهبردی. 10 (38). 191-161
    • میرجلیلی، سیدحسین؛ حسینی، سیدشمس‌الدین وعبدی، یوسف (1397). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه صادرات محصولات دانش بنیان (با فناوری بالا) در کشورهای منتخب. مطالعات بین‌ رشته‌ای دانش راهبردی. 8 (33). 144-115.

     

    • Ali, T. M., Bashir, T., & Kiani, A. K. (2015). Assessment of technological capabilities of OIC countries. Science, Technology and Society, 20(1), 114-131.
    • Archibugi, D., & Coco, A. (2004). A new indicator of technological capabilities for developed and developing countries (ArCo). World Development, 32(4), 629-654.
    • Archibugi, D., & Coco, A. (2005). Measuring technological capabilities at the country level: A survey and a menu for choice. Research policy, 34(2), 175-194.
    • Archibugi, D., Denni, M., & Filippetti, A. (2009). The technological capabilities of nations: The state of the art of synthetic indicators. Technological Forecasting and Social Change, 76(7), 917-931.
    • Archibugi, D., & Filippetti, A. (Eds.). (2015). The handbook of global science, technology, and innovation. John Wiley & Sons.
    • Belhadi, A., Touriki, F. E., & El Fezazi, S. (2017). Prioritizing the solutions of lean implementation in SMEs to overcome its barriers: An integrated fuzzy AHP-TOPSIS approach. Journal of Manufacturing Technology Management, 28(8), 1115-1139.
    • Cerulli, G. (2014). The impact of technological capabilities on invention: an investigation based on country responsiveness scores. World Development, 59, 147-165.
    • Cornell University, INSEAD, and WIPO (2013-2018): The Global Innovation Index 2013-2018: Innovation Feeding the World, Ithaca, Fontainebleau, and Geneva. https://www.globalinnovationindex.org
    • Desai, M., Fukuda-Parr, S., Johansson, C., & Sagasti, F. (2002). Measuring the technology achievement of nations and the capacity to participate in the network age. Journal of Human Development, 3(1), 95-122.
    • Dutrénit, G., Natera, J. M., Anyul, M. P., & Vera-Cruz, A. O. (2018). Development profiles and accumulation of technological capabilities in Latin America. Technological Forecasting and Social Change.
    • European Commission (2018), The European Innovation Scoreboard (EIS),Retrievedfrom‌http://ec.europa.eu/growth/industry/innovation/facts-figures/scoreboards_en
    • Hwang, C. L., & Yoon, K. (1981). Methods for multiple attribute decision making. In Multiple attribute decision making (pp. 58-191). Springer, Berlin, Heidelberg.‏
    • Khayyat, N. T., & Lee, J. D. (2015). A measure of technological capabilities for developing countries. Technological Forecasting and Social Change, 92, 210-223.‏
    • Kim, L. (2001). The dynamics of technological learning in industrialisation. International Social Science Journal, 53(168), 297-308.
    • Lall, S. (1992). Technological capabilities and industrialization. World development, 20(2), 165-186.
    • Molina-Domene, M. A., & Pietrobelli, C. (2012). Drivers of technological capabilities in developing countries: An econometric analysis of Argentina, Brazil and Chile. Structural Change and Economic Dynamics, 23(4), 504-515.‏
    • Vlčková, J. A. N. A. (2015). Can exports be used as an indicator of technological capabilities of countries?. Geography: Journal of Czech Geographical Society, 120(3), 314-329.
    • Wagner, C., Horlings, E., & Dutta, A. (2004). A Science and Technology Capacity Index: Input for Decision Making. The Hague: Rand Corporation.
    • World Economic Forum (WEF). 2017. The Global Competitiveness Report 2017–2018. Geneva, Switzerland: WEF. https://www.weforum.org/reports/the-global-competitiveness report-2017-2018.
    • Zavadskas, E. K., Mardani, A., Turskis, Z., Jusoh, A., & Nor, K. M. (2016). Development of TOPSIS method to solve complicated decision-making problems—An overview on developments from 2000 to 2015. International Journal of Information Technology & Decision Making, 15(03), 645-682.