مفهوم‌پردازی و ارائه الگوی اشراف فرماندهی از دیدگاه فرمانده معظم کل قوا: تبیین نسبت آن با مفهوم مدیریت عملکرد سازمانی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت سیستم‌ها، دانشکده مدیریت و برنامه‌ریزی راهبردی، دانشگاه جامع امام حسین (ع)،

2 استادیار دانشکده مدیریت و برنامه ریزی راهبردی دانشگاه جامع امام حسین (ع)

3 استادیار دانشکده مدیریت و برنامه‌ریزی راهبردی دانشگاه جامع امام حسین (ع

4 استادیار دانشکده مدیریت و برنامه‌ریزی راهبردی دانشگاه جامع امام حسین (ع)

چکیده

نظریه اشراف فرماندهی از جمله دانش‌های سازمانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود که توسط فرمانده معظّم کل قوا در اواخر دهه 70 ابداع و به مرور معرفی گردیده است. هدف پژوهش حاضر، تبیین مفهوم و ارائه الگوی اشراف فرماندهی از منظر فرمانده معظّم کل قوا و نسبت آن با مدیریت عملکرد سازمانی است. بر این اساس، بیانات معظّم‌له مبتنی بر روش داده‌بنیاد استخراج و تحلیل شد. در مرحله کدگذاری باز و براساس تمامی بیانات مستقیم ایشان درباره اشراف فرماندهی، 293 کد اولیه، 34 مفهوم و 13 مقوله تولید شد. در مرحله کدگذاری انتخابی و براساس بیانات غیرمستقیم ایشان درباره اشراف فرماندهی، 359 کد اولیه و 11 مفهوم جدید تولید و عناوین 6 مفهوم بازنگری شد. در نهایت، الگوی اشراف فرماندهی براساس کدگذاری نظری در سه سطح شامل عوامل زمینه‌ای، فرآیند و نتایج و دستاوردها استخراج شد. اعتبار الگوی تحقیق از دو منظر فرآیندی و محتوایی بررسی و تایید شد. نتایج این پژوهش نشان داد، اولا، مفهوم عملکرد سازمانی در بوم نیروهای مسلح، مشخصه‌های خاص خود را دارد. ثانیا، اشراف فرماندهی، مفهومی متفاوت اما مرتبط با مدیریت عملکرد سازمانی است و مشخصه بارز آن در رصد، ارزیابی و تحلیل واقعیت‌ها یا وضعیت سازمانی است. توجه به مبانی و رهنمودهای ایمانی و اعتقادی اسلام و همچنین موضوعات بومی کشور و سازمان نیروهای مسلح از ویژگی‌های بارز الگوی اشراف فرماندهی به شمار می‌رود. از این جهت، نسبت به مدل‌های مدیریت عملکرد (سازمانی) از اهمیّت و کاربردپذیری بیشتری برای سازمان‌های نظامی کشور و احتمالا بخش دولتی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • فهرست منابع و مآخذ

    الف- منابع فارسی

    • امام خامنه‌ای، سید علی (1368-1397)، مجموعه بیانات، برگرفته از سایت khamenei.ir.
    • آذری، علیرضا؛ زمانی مزده، مهدی (۱۳۹۳). الگوی راهبردی مدیریت عملکرد سازمان، تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
    • بابایی زکلیکی محمدعلی، حسن زاده حمیدرضا، الوانی سیدمهدی، زارعی ‌متین حسن، رستگار عبدالغنی. (۱۳۹۴). طراحی الگوی پیاده سازی کارآمد نظام مدیریت عملکرد در سازمانهای خدماتی. پژوهشهای مدیریت عمومی، 8(28)، 5-31.
    • ‏‫تولایی، محمد؛ رجبی مسرور، حسن؛ زاهدیان پیشخانی، غلامرضا (۱۳۹۵). ارائه الگوی مفهومی مدیریت عملکرد سازمانی در سازمان‌های دفاعی. نشریه مدیریت و پژوهش‌های دفاعی، ش83، 49-67
    • خاکی، غلامرضا (۱۳۹۶). روش تحقیق گرانددی در مدیریت با رویکرد پایان‌نامه نویسی، تهران: فوژان.
    • خنیفر، حسین؛ مسلمی، ناهید (۱۳۹۶). اصول و مبانی روش‌های پژوهش کیفی، ج اول، تهران: نگاه دانش.
    • دانایی فرد، حسن؛ مومنی، نونا (۱۳۸۷). تئوری رهبری اثربخش از دیدگاه امام علی(ع) استراتژی تئوری داده‌بنیاد متنی، مطالعات انقلاب اسلامی، ش 4 (14)، 75-110.
    • ‏‫ذوالفقاریان، محمدرضا؛ لطیفی، میثم (۱۳۹۰)، نظریه‌پردازی داده‌بنیاد با نرم افراز NVivo8، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
    • ‏‫رحیم نیا، رضا؛ قرائتی، مهران و زمانی فرد، علی (۱۳۹4). کاربرد نظریه زمینه‌ای در پژوهش‌های مرتبط با دانش بومی حفاظت؛ رویکردی برای پاسداشت میراث فرهنگی ناملموس، دانش‌های بومی ایران، ش 4، 145-177.
    • ‏‫رضائیان، علی؛ گنجعلی، اسدالله (۱۳۹۵). مدیریت عملکرد: چیستی، چرایی و چگونگی. تهران: امام صادق (ع)
    • ‏‫رفیع زاده، علاءالدین؛ میرسپاسی، ناصر؛ آذر، عادل (۱۳۹۵). ارائه مدل مدیریت عملکرد در سطح دولت، فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت سازمان‌های دولتی، ش 4، 81-100.
    • ‏‫ دبیرخانه اشراف فرماندهی کل قوا (1395). سند راهبردی تحول اشراف فرماندهی، تهران.
    • دبیرخانه اشراف فرماندهی کل سپاه (1399). شیوهنامه تفکیک وضعیت از عملکرد، تهران.
    • طباطبائی، محمد حسین (۱۳۹4). اصول فلسفه و روش رئالیسم، تهران: صدرا.
    • ‏‫فراستخواه، مقصود (۱۳۹۷). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تاکید بر “نظریهی برپایه”، تهران: آگاه.
    • ‏‫محمدی، محمد(۱۳۹۶)، طراحی الگوی مدیریت عملکرد دستگاههای دولتی، رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبائی
    • مرادی آیدیشه، شعبان؛ خیراندیش، مهدی؛ حسنقلی پور یاسوری، طهمورث؛ سیدجوادین، سیدرضا (1398). الگوی شایستگی فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر اندیشه فرماندهی معظم کل قوا، فصلنامه علمی مطالعات بینرشتهای دانش راهبردی، 35، 239-264
    • ‏‫معین، محمد (۱۳۹0)، فرهنگ فارسی، تهران: بهزاد.
    • ‏‫یاوری، وحید (1391). طراحی مدل مفهومی مدیریت عملکرد سازمانی برای سازمان اوقاف و امور خیریه، رساله دکتری مدیریت دولتی، دانشگاه علامه طباطبائی.

    ب- منابع انگلیسی

    • Adolph, S., Hall, W., & Kruchten, P. (2011). Using grounded theory to study the experience of software development. Empirical Software Engineering, 16(4), 487-513.
    • Akhtar, M., & Sushil, S. (2018a). Strategic performance management system in uncertain business environment: An empirical study of the Indian oil industry. Business Process Management Journal, 24(4), 923-942.
    • Allan, G. (2003). A critique of using grounded theory as a research method. Electronic Journal of Business Research Methods, 2.
    • Biaggi, C., & Wa-Mbaleka, S. (2018). Grounded Theory: A Practical Overview of the Glaserian School. JPAIR Multidisciplinary Research, 32(1), 1-29.
    • ‏‫Bititci, U., Carrie, A., & McDevitt, L. (1997). Integrated performance measurement systems: A development guide. International Journal of Operations & Production Management - INT J OPER PROD MANAGES, 17, 522-534.
    • Broadbent, J., & Laughlin, R. (2009). Performance management systems: A conceptual model. Management Accounting Research, 20(4), 283-295.
    • Chametzky, B. (2016). Coding in Classic Grounded Theory: I’ve Done an Interview; Now What? Sociology Mind, 6(4), 720-726.
    • Creswell, J. W. (2007). Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches. SAGE Publications.
    • Glas, A. H., Henne, F. U., & Essig, M. (2018). Missing performance management and measurement aspects in performance-based contracting: A systematic process-based literature analysis of an astonishing research gap. International Journal of Operations & Production Management, 38(11), 2062-2095.
    • Glaser, B. g, & Holton, J. (2005). Staying Open: The use of theoretical codes in grounded theory. Grounded Theory Review : An International Journal.
    • Glaser, B. G. (1978). Theoretical Sensitivity: Advances in the Methodology of Grounded Theory (1st edition). The Sociology Press.
    • Glaser, B. G. (1992). Basics of Grounded Theory Analysis: Emergence vs. Forcing. Sociology
    • Glaser, B. G. (2007). All Is Data. Grounded Theory Review. Retrieved from http://grounded theory review .com /2007/03/30/1194/
    • Haines, V. Y., & St-Onge, S. (2012). Performance management effectiveness: practices or context? The International Journal of Human Resource Management, 23(6), 1158-1175.
    • Hanna, David P. (1988), Designing organizations for high performance, Maddison Wesley Publishing Company.
    • Hoda, R., Noble, J., & Marshall, S. (2011). Developing a grounded theory to explain the practices of self-organizing agile teams. Empirical Software Engineering. 17(6):1-31
    • Jones, M., & Alony, I. (2011). Guiding the Use of Grounded Theory in Doctoral Studies – An Example from the Australian Film Industry. Journal of Doctoral Studies, 6,095-114.
    • Kanji, G. K., & Sá, P. M. e. (2002). Kanji’s Business Scorecard. Total Quality Management, 13(1), 13-27.
    • Kaplan, R & Norton, d ,)1992(, balanced scorecard- measure that drive performance , Harvard business review , 79
    • Lohuis, A.M, Vuuren, M.V, Bohlmeijer, E. (2014). Context-specific definitions of organizational concepts: Defining ‘team effectiveness’ with use of the Delphi Technique. Journal of Management & Organization, 19(6), 706-720
    • Marr, B. (2006). Strategic performance management: leveraging and measuring your intangible value drivers (1. ed., reprinted). Amsterdam: Elsevier, Butterworth
    • Maryska, M., & Sladek, P. (2015). Corporate Performance Management – why CPM matters for organizations and aspects of CPM discipline. Journal of Systems Integration, 35-43.
    • Moran, J. W., Epstein, P. D., & Beitsch, L. M. (2013). Designing, deploying and using an organizational performance management system in public health: Cultural transformation using the PDCA approach, public health foundation
    • Moynihan, D. P. (2008). The Dynamics of Performance Management: Constructing Information and Reform. Georgetown University Press.
    • Neely, A., Adams, C. and Crowe, P. (2001). The performance prism in practice, Measuring Business Excellence, Vol.5 No.2,
    • Oxford English dictionary: available at https://www.oxfordlearnersdictionaries.com
    • Pirot, B. M. (2016). Conceptual Framework of Performance Management for Northern Iraq Construction Industry. Eastern Mediterranean University (EMU)-Doğu Akdeniz.
    • Sole, F. and Schiuma, G. (2010). How to Use Different Measures Purposes: A Holistic Performance Management Model for Public Organizations. Berlin: Springer Berlin
    • Sushil, P. (2010). Flexible Strategy Game-card. Global Journal of Flexible Systems Management, 11, iii-iv.
    • Van Dooren, w, Bouckaert, G., & Halligan, J. (2015). Performance Management in the Public Sector (2 edition). London ; New York: Routledge.
    • Verweire, K., & Berghe, L. van den (2004). Integrated Performance Managment (First edition). SAGE Publications UK.
    • efqm.org