سناریوهای سازمان‌های مردم‌نهاد ایران در افق ده‌ساله آینده

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

با شناخت صحیح از احتمالات آینده سازمان های مردم نهاد و ایجاد آمادگی لازم برای هرگونه تغییر در این حوزه، نه‌تنها به میزان زیادی از آسیب‌ها و تهدیدات آن کاسته می‌شود، که به کنشگری تبدیل می‌گردد که جایگاه مهمی در حل مشکلات مردم و حاکمیت خواهد داشت. از این رو تحقیق حاضر با عنوان «سناریوهای سازمان‌های مردم‌نهاد ایران در افق ده‌ساله آینده» با هدف کمک به مدیران تصمیم‌ساز انجام شد. برای پاسخ به پرسش اصلی پژوهش «سناریوهای سمن‌های ایران تا دهۀ آینده کدم‌اند؟» سؤالات فرعی ذیل طراحی شد: «کنشگران فعال حوزه سمن‌ها کدم‌اند؟؛ سمن‌ها تا ده سال آینده با چه پیشران‌هایی روبه‌رو خواهند شد؟؛ سمن‌ها تا ده سال آینده با چه عدم قطعیت‌های کلیدی روبه‌رو خواهند شد؟ و تجویز برای تقرّب به سناریوی مطلوب چیست؟» این پژوهش از نوع کیفی و به لحاظ نتیجه، کاربردی است و برای جمع‌آوری داده‌ها از هر دو روش کتابخانه‌ای و میدانی بهره‌برداری و در گام‌های مختلف سناریونویسی از تحلیل مضمون و پانل خبرگی استفاده شد که در مراحل مختلف، 48نفر از متخصصین به عنوان جامعه نمونه و به روش هدفمند انتخاب شدند. برای نگارش گام‌های سناریوپردازی، از روش جی‌بی‌ان الگوگیری شد. در نهایت از تقاطع عدم قطعیت‌های کلیدی، چهار سناریوی داروگ (سمن‌های همگرا و توانمند)، سنگ خارا(سمن‌های همگرا و ناتوان)، کفتار (سمن‌های واگرا و ناتوان) و اسب تراوا (سمن‌های واگرا و توانمند) نگاشته و برای هر سناریو، تجویزهای لازم ارائه شد. در یک جمله می توان این گونه عنوان کرد که راهکار رسیدن به سناریوی مطلوب، اتخاذ رویکرد فعال و فوق فعال است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • فهرست منابع و مآخذ

    الف. منابع فارسی

    • ابطحی، سید مصطفی؛ بشیری، سعید و مرشدی­زاد، علی (تابستان 1399)، نقش فضای مجازی بر وضعیت حوزه عمومی در ایران، مطالعات سیاسی، شماره 48، صص 118-93.
    • بیشاب، پیتر و همکاران (1388)، وضعیت کنونی سناریونویسی؛ مرور اجمالی تکنیک‌ها، مترجم: مسعود منزوی، تهران: مؤسسه آموزشی تحقیقاتی صنایع دفاعی.
    • شوارتز، پیتر (1388)، هنر درونگری؛ برنامه‌ریزی برای آینده در دنیایی با عدم قطعیت، ترجمه: عزیز علیزاده، تهران: مؤسسه آموزشی تحقیقاتی صنایع دفاعی.
    • حاتمی، خدیجه؛ قاضی­نژاد، مریم؛ باستانی، سوسن و راد، فیروز (پاییز و زمستان 1399)، فراتحلیل پژوهش‌های صورت گرفته در حوزه سازمان‌های مردم‌نهاد؛ با تأکید بر علل مشارکت افراد در این سازمان‌ها، جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، سال 9، شماره 2، صص 4623-23.
    • حافظ‌نیا، محمدرضا (1391)، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: انتشارات سمت.
    • حفظی­فرد، محمود و همکاران (1388) سازمان مجازی و منابع انسانی، بی‌جا.
    • خلیلی شروینی، سیاوش (1393)، روش‌های تحقیق در علوم سیاسی، چاپ هفتم، تهران: یادواره کتاب.
    • فرامرز قراملکی، احد و سکندری، مرضیه (1388)، اخلاق در سازمان‌های مردم‌نهاد، تهران: نهاد ریاست­جمهوری، مرکز امور زنان و خانواده.
    • گلشن­پژوه، محمودرضا (1381)، راهنمای سازمان‌های غیردولتی (NGOS)، تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی و مطالعات و تحقیقات بین‌‌المللی معاصر.
    • محمدی، حمیدرضا و رضا، پریزاد (پاییز 1399)، بررسی نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در تحقق حکمروایی مطلوب (ایران تهران)، تحقیقات جدید در علوم انسانی، شماره 29، صص 331-315.
    • نظم­آبادی، کامران و علی‌محمدی، عباس (1399)، ارائه مدل راهبردی سازمان‌های مردم‌نهاد حامی نیروهای مسلح، ششمین همایش ملی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ایران.

     

     

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Boroush, Mark A, Thomas, Charls, (1992), Alternative Scenarios for the Defense Industry after 1999, Planning Review.
    • Chermack, T.J, (2011), Scenario Planning in Organizations, San Francisco: by business book.
    • Godet, M. (2006), Creating Futures: Scenario Planning as a Strategic Management Tool, France: Economic publish.
    • Lewis, David; Kanji, Nazneen, (2009), Non-governmental organizations and development, 2 Park Square, Milton Park, Abingdon, Oxon, OX14 4RN: Routledge.
    • Locke, John, (1988); two treatises of government, ed. Peter Laslett, Cambridge, Cambridge university press.
    • Mukasa, S. (1999), Are expatriate staff necessary in international development NGOs? A case study of an international NGO in Uganda, International Working Paper Series, 4, Centre for Civil Society, London School of Economics and Political Science, London, UK.
    • Schwartz, P, (1991), the Art of the Long View: Planning for the Future in an Uncertain World, New York: Currency Doubleday.
    • Soyoung An, Donghwa Lee,(2020), corporate Social Responsibility of Integrated Resort Company: Tourism Development and the Role of NGO, The Korean Association of NGO Studies (KANGOS), 15, vol 3.
    • Willetts, Peter, (2012), what is a Non-Governmental Organization? UNESCO Encyclopedias of Life Support Systems.