مدل پارادایمی فرهنگ سازمانی نیروهای مسلح از منظر امامین انقلاب در جهت توسعه سرمایه‌های انسانی با روش داده بنیاد

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری جامعه شناسی سیاسی و رئیس گروه سرمایه انسانی پژوهشکده مدیریت راهبردی و سرمایه انسانی

2 نخبه وظیفه، دانشگاه عالی دفاع ملی

3 تهران

چکیده

اهمیت فرهنگ سازمانی و تأثیر آن بر عملکرد سازمان، از جمله مباحث مهمی است که در جهان امروز بخش عظیمی از وقت و بودجه سازمان‌ها و پژوهشگران را به خود اختصاص داده است. سازمان‌هایی که فرهنگ آنها قوی و منسجم است، به رسالت و اهداف سازمان تعهد قوی وجود دارد، همبستگی و انسجام گروهی بالایی وجود دارد، که این امر، یک عامل مثبت در جهت عملکرد سازمانی و اثربخشی بهتر است. همچنین با بررسی اسناد بالادستی ابلاغی توسط مقام معظم رهبری در حوزه سازمانی، همچون سیاست‌های کلی نظام اداری و برنامه ششم توسعه، می‌توان ردپای فرهنگ سازمانی و توسعه سرمایه‌های انسانی را در بندهای متعددی از این اسناد مشاهده کرد. بنابراین با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری و همچنین اهمیت و ضرورت فرهنگ بومی نیروهای مسلح، تحقیق حاضر با هدف دستیابی به مدل پارادایمی فرهنگ سازمانی نیروهای مسلح از منظر امامین انقلاب در راستای توسعه سرمایه‌های انسانی با روش داده‌بنیاد طرح‌ریزی و پیاده‌سازی شد. بعد از جمع‌آوری بیانات امامین انقلاب طی سال‌های زمامداری مقام رهبری، آنهایی که مخاطب رسمی آن نیروهای مسلح بودند، تفکیک و کار کدگذاری (باز، انتخابی، محوری) روی این اسناد صورت گرفت. در نتیجه پیاده سازی روش داده بنیاد، تعداد 99 مفهوم، 26 مولفه و 4 بعد برای فرهنگ سازمانی نیروهای مسلح استخراج شد. ابعاد فرهنگ سازمانی استخراج شده شامل فرهنگ نظامی‌گری، فرهنگ هنجاری‌اجتماعی، فرهنگ تحول‌گرایی و فرهنگ بسیجی‌مقاومتی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • فهرست منابع و مآخذ

    الف. منابع فارسی

    • اسدالله­زاده، مریم (۱۳۹۱)، بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر سرمایه فکری (مورد مطالعه: بیمه مرکزی ایران)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، چاپ نشده.
    • دعایی، حبیب‌الله و پور، سمیرا (۱۳۹۲)، تأثیر فرهنگ سازمانی بر بازارگرایی با تأکید بر نقش واسط تعارض سازمانی (مورد مطالعه صنعت مبلمان در شهر مشهد)، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست­وچهارم، شماره ۵۱، صص ۱30-۱15.
    • ستاری، صدرالدین و نوری، پوران (بهمن ۱۳۹۵)، ارتباط فرهنگ سازمانی با توسعه منابع انسانی، چهارمین کنفرانس ملی آموزش و توسعه سرمایه انسانی، تهران.
    • سلطانی، محمدرضا (۱۳۹۱)، تحلیل وضعیت و طراحی الگوی مطلوب فرهنگ سازمانی یکی از سازمان‌های نیروهای مسلح مبتنی بر مبانی دینی و ارزش‌های انقلاب اسلامی، دو فصلنامه علمی - پژوهشی مدیریت اسلامی، سال بیستم، شماره ۱، صص ۱۲۲-۹۹.
    • سلیمی، جمال و رمضانی، قباد (۱۳۹۲)، بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بهره‌وری دبیران دوره تحصیلی متوسطه استان کردستان، رفتار سازمانی در آموزش‌وپرورش، سال اول، شماره ۲، صص ۴۹-۳۵.
    • شاه‌آبادی، محمدمهدی و عابدی جعفری، حسن (۱۳۹۰)، درآمدی بر روش بررسی «ابعاد فرهنگ سازمانی» با نگاهی به قرآن کریم، فصلنامه علمی - پژوهشی روش‌شناسی علوم انسانی، سال هفدهم، شماره ۶۶، صص ۱۱۶-۹۷.
    • شمس احمر، مهران؛ فرهی بوزنجانی، برزو و سنجقی، محمدابراهیم (۱۳۹۰)، بررسی اثر احساس عدالت سازمانی بر رابطه بین رویکرد راهبردی در نظام نگهداری منابع انسانی و تعهد سازمانی کارکنان، دو فصلنامه علمی - پژوهشی مدیریت اسلامی، شماره ۱، صص ۱۶۹-۱۳۹.
    • عسکری وزیری، علی، زارعی متین، حسن و امیری، علینقی (۱۳۹۱)، ارائه الگوی مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی با رویکرد اسلامی و مبتنی بر نهج‌البلاغه، مدیریت در دانشگاه اسلامی، سال اول، شماره ۳، صص ۴۲۲-۴۰۱.
    • محسنی تبریزی، علیرضا؛ عباسی قادی، مجتبی و امیری، دردانه (۱۳۸۹)، آسیب‌شناسی اداری و فرهنگ سازمانی کارکنان سازمان و ارائه راهکارها، فصلنامه پژوهشی - کاربردی پژوهش و اندیشه، شماره ۱۵، صص ۱۳۱-۱۰۹.
    • مهدی­زاده، مصطفی (۱۳۹۸)، شناخت مفاهیم توسعه سرمایه‌های انسانی از منظر نهج‌البلاغه براساس روش تولید محتوا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، چاپ نشده.
    • مهرابی، امیرحمزه؛ خنیفر، حمزه؛ امیری، علی­نقی؛ زارعی متین، حسن و جندقی، غلامرضا (۱۳۹۰)، مدیریت فرهنگ سازمانی، سال نهم، شماره ۲۳، صفحه 30-5.
    • نمامیان، فرشید و فیض­الهی، صادق (بهار و تابستان ۱۳۹۴)، تأثیر فرهنگ سازمانی بر عملکرد سازمان با نقش میانجی نوآوری (مطالعه موردی: شهرک صنعتی ایلام)، فرهنگ ایلام، دوره شانزدهم، شماره ۴۶ و ۴۷، صص ۱61-۱47.
    • نوروزی سید حسینی، رسول (۱۳۹۴)، طراحی مدل توسعه سرمایه انسانی در ورزش با تأکید بر رویکرد قابلیت، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، چاپ نشده.
    • ولیخانی، ماشاءالله و کریم­پور، جلیل (۱۳۹۱)، تدوین الگوی فرهنگ اسلامی سازمانی، مهندسی فرهنگی، سال ششم، شماره ۶۵ و ۶۶، صص ۱۸۹-۱۶۲.

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Charmaz, K. (2005). Grounded theory in the 21st century: A qualitative method for advancing social justice research. Handbook of qualitative research, 3, 507-535.
    • Gordon, George G., (1991), Industry Determinants Of Organizational Culture, Academy of Management Review, Vol 16, No 2, pp. 396-415.
    • Haider, M., Rasli, A., Akhtar, S., Yusoff, R. B. M., Malik, O. M., Aamir, A., ... & Tariq, F. (2015), The Impact of Human Resource Practices on Employee Retention in the Telecom Sector, International Journal of Economics and Financial Issues, 5 (Special Issue) pp. 63-69.
    • Iliuta, Dobre Ovidiu, (2014), The Link Between Organizational Culture and Performance Management Practices: a case of it companies from Romania, The annals of the university of oradea, 1130.
    • Madueke, Chidinma Vivian, Emerole, Ikechukwu Chimezie, (2017), Organizational Culture and Employee Retention of Selected Commercial Banks in Anambra State, Saudi Journal of Business and Management Studies, 2, pp. 244-252.
    • Martins, Nico, Coetzee, Melinde, (2007), Organisational Culture, Employee Satisfaction, Perceived Leader Emotional Competency And Personality Type: an exploratory study in a South African engineering company, SA Journal of Human Resource Management, Vol, 5 (2), 20-32.
    • Corbin, J., & Strauss, A. (2014). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Sage publications.
    • Naranjo-Valencia, J. C., Jiménez-Jiménez, D., & Sanz-Valle, R., (2016), Studying the links between organizational culture, innovation, and performance in Spanish companies, Revista Latinoamericana de Psicología, Vol. 48, pp. 30-41.
    • Yong, Koh Tas, Pheng, Low Sui, (2008), Organizational culture and TQM implementation in construction firms in Singapore, Construction Management and Economics, 26:3, 237-248.