شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های اقتصاد دفاعی دانش‌بنیان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس

2 عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

هدف این پژوهش شناسایی و رتبه‌بندی ابعاد و مؤلفه‌های اقتصاد دفاعی دانش‌بنیان است. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و روش آن از نوع پیمایشی است. شیوه جمع‌آوری اطلاعات، آمیزه‌ای از روش‌های کتابخانه‌ای، میدانی و پیمایشی است. به‌منظور دستیابی به ابعاد الگو، تحلیل محتوای کیفی اسناد، مقالات، کتب و گزارش‌های معتبر با استفاده از نرم‌افزار Max QDA انجام شد. پنج بعد ساختاری، رفتاری، زمینه‌ای، فرآیندی و جهت‌گیری، 18 مؤلفه و 72 گویه احصاء شده در این مرحله، مبنای پرسشنامه محقق ساخته قرار گرفت. روایی محتوایی پرسشنامه، توسط 10 نفر از خبرگان تائید شد. با توجه به محدود و البته ناشناخته بودن، این خبرگان به‌ روش نمونه‌گیری هدفمند، همگون، ناهمگون و به‌صورت گلوله برفی انتخاب شدند. تحلیل عاملی ابعاد و مؤلفه‌ها با گردآوری داده‌ها از 51 نفر و استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Smart PLS انجام شد. از منظر پاسخ دهندگان، در سطح اطمینان 95%، تمامی ابعاد و مؤلفه‌ها تأیید و 9 مورد از شاخص‌ها مورد تأیید واقع نشد. ضمن آنکه برازش کلی مدل عدد 65/0 به دست آمد که نشان‌دهنده قوی بودن مدل پژوهش حاضر می‌باشد. همچنین بعد زمینه‌ای با ضریب بار عاملی 879/0 بیشترین و بعد ساختاری با ضریب بار عاملی 751/0 کمترین تأثیر را در الگوی مفهومی دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • الف. منابع فارسی

    • اشتراوس، آنسلم و کوربین، جولیـت (1387)، اصـول روش تحقیـق کیفـی: نظریـه مبنـایی، رویه‌ها و شیوه‌ها، ترجمـه بیـوک محمـدی، تهـران، پژوهشـگاه علـوم انسـانی و مطالعـات فرهنگی، چاپ دوم.
    • ایمان، محمدتقی و محمدیان، منیژه (1387)، روش‌شناسی نظریه بنیادی، مجله روش‌شناسی علوم انسانی، پاییز 1387، شماره 56.
    • پویا، علیرضا و طباطبایی، حسنیه (1390)، راهبرد کیفی پژوهش نظریه مفهوم‌سازی بنیادی: مفهوم، پارادایم، ویژگی‌ها و مباحث تکمیلی، توسعه انسانی پلیس، سال هشتم، شماره 37.
    • پیغامی، عادل؛ سمیعی نسب، مصطفی و سلیمانی، یاسر (1394)، جستارهایی در اقتصاد مقاومتی: مقاوم‌سازی اقتصادی در ادبیات متعارف، جلد اول، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
    • پیغامی، عادل؛ شریف‌زاده، محمد‌جواد؛ سمیعی نسب، مصطفی و سید حسین‏زاده یزدی، سعید (1395)، اقتصاد‌ مقاومتی از منظر سیره نبوی.
    • چهاردولی، عباس و احمدی شریف، محمود (1397)، ارائه الگوی راهبردی اقتصاد دفاعی دانش‌بنیان جمهوری اسلامی، مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، سال 2، شماره 7، صص 179-151.
    • خلیلی شورینی، سیاوش (1393)، روش‌های تحقیق در علوم انسانی، نشر یادواره کتاب، فروردین‌ماه.
    • خوش‌چهره، محمد و نیک‌بخش حبیبی (1391)، اصول پایه‌ای و عناصر کلیدی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت از منظر اسناد فرادستی نظام ج.ا.ا، راهبرد، شماره 62، سال 21.
    • دانایی‌فرد، حسن و مؤمنی، مونا (1388)، تئوری رهبری اثربخش از دیدگاه امام علی (علیه‌السلام)، استراتژی تئوری داده‌بنیاد متنی، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی سال چهارم، شماره چهاردهم.
    • دانایی‌فرد، حسن و امامی، سید مجتبی (1386)، استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه داده‌بنیاد، تهران، فصلنامه اندیشه مدیریت، شماره 2.
    • رستمی، علی‌اکبر (1383)، مقدمه­ای بر شناخت اصول و مبانی اطلاعات نظامی، دافوس آجا.
    • رنجبر اردکانی، صمد (1396)، موانع تحقق اقتصاد مقاومتی در جمهوری اسلامی ایران، رهیافت انقلاب اسلامی، دوره 11، شماره 39، صص 160-141.
    • سعادت راد، علیرضا (1395)، رساله دکتری الگوی مفهومی جامع سیاست‌گذاری دفاعی ج. ا.ایران بر مبنای مطالعه تطبیقی الگوهای سیاست‌گذاری دفاعی در کشورهای منتخب، دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • سلیمانی، یاسر و پیغامی، عادل (1395)، مؤلفه‌های الگوی مقاوم‌سازی اقتصادی اجتماعی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال نوزدهم، شماره 71، تابستان.
    • سند تحول و تعالی در وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، (1388)، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
    • سیف‌لو، سجاد (1393)، اقتصاد مقاومتی راهبرد دفاع غیرعامل اقتصادی، مجله سیاست دفاعی، سال بیست و دوم، شماره 87، تابستان.
    • سیف، الله‌مراد (1395)، اقتصاد مقاومتی ضرورت‌ها، نقشه راه و زمینه‌های اجرا، انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • صالحی، اکبر و تهامی، رحیمه السادات (1388)، بررسی و تحلیل عوامل و موانع مؤثر در تربیت دینی بر مبنای سخنان حضرت علی (ع) در نهج‌البلاغه، مجله تربیت اسلامی، شماره 9، سال چهارم.
    • عباسیان، عزت‌الله؛ امینی، پرویز و علیزاده، حمید (1394)، اقتصاد دفاعی در نیروهای مسلح و تأثیر آن بر رشد اقتصادی ایران، فصلنامه مجلس و راهبرد، دوره 22، شماره 83، صص 178-151.
    • فرتوک‌زاده، حمیدرضا، محمدرضا دره شیری و جواد وزیری (1393)، نقش صنعت دفاعی در گذار به اقتصاد مقاومتی، فصلنامه آفاق امنیت، سال هفتم، شماره بیست و پنجم، زمستان.
    • فرزندی اردکانی، عباسعلی؛ صفری، حسین؛ سادات، میرمحمود و بازرگانی، حسین (1394)، الگوی راهبردی - فرهنگی اقتصاد مقاومتی با ملاحظه اقتصادی دفاعی مبتنی بر اندیشه‌های مقام معظم رهبری در جمهوری اسلامی ایران، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، دوره 7، شماره 27، صص 176-145.
    • فلیک، اووه (1388)، درآمدی بر تحقیق کیفی، هادی جلیلی، تهران.
    • کریپندروف، کلوس (1383)، تحلیل محتوا، هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
    • کشتکار هرانکی، مهران و علی مبینی دهکردی (1393)، مقاله بررسی تأثیر مدل سه‌شاخگی بر نوآوری اجتماعی (مطالعه موردی یک شرکت وابسته به صنایع خودروسازی)، نشریه علمی- پژوهشی مدیریت نوآوری، زمستـان، سال سوم، شماره 4.
    • مبینی، یعقوب؛ رمضانپور، اسماعیل و مرادی، محمود (1392)، اقتصاد مقاومتی راهکار عبور از تحریم ها، دومین اجلاس بین المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، نشر الکترونیکی طرود.
    • منصوریان، یزدان (1386)، گراندد تئوری چیست و چه کاربردی دارد، ویژه‌نامه همـایش علم اطلاعات و جامعه اطلاعاتی، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
    • نظری‌‌زاده، فرهاد (1393)، گزارش وضعیت امنیتی و دفاعی ایران، شامل پیش‌بینی پنج‌ساله تا 2018، ترجمه گزارش مؤسسه‌ بیزینس مانیتور اینترنشنال، ناشر: مرکز راهبری آینده‌پژوهی علوم و فناوری‌های دفاعی - مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، چاپ اول.

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Charmaz, C. (1990), "Discovering Chronic Illness: Using Grounded Theory", Social Science and Medicine, 30.
    • Strauss, Anselm L., & Corbin, Juliet (1990), Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques, Sage.
    • Sousa.C.A.A Headriks.,P.H.j(2006),the need for grounded theory in developing a knowledge based view of organization research methods,Vol.9,No 3,pp315
    • Soto, S. (1992). Using grounded theory analysis to study the information seeking behaviour of dental professionals. Information Research News, Vol. 3 No. 1, pp. 2