ارائه الگوی شناخت چالش‌های تهیه ره‌نگاشت در حوزه کسب و کار دفاعی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آینده‌پژوهی، پژوهشگر خبره

2 دانشگاه ایوان کی. رییس

چکیده

در این مقاله فرایند تهیه ره‌نگاشت دفاعی بررسی شده است. این کار با توجه به اهمیت ره‌نگاشت و لزوم شناخت و رفع چالش‌های تهیه ره‌نگاشت انجام شده است. برای گردآوری داده‌ها که داده‌هایی آمیخته هستند از روش‌ تشکیل پنل‌های تخصصی، پرسش‌نامه، و مصاحبه استفاده شده است. این داده‌ها با مبنای اثبات‌گرایی و پارادایم انتقادی و با راهبرد موردی تحلیل شده‌اند. جامعه آماری داده‌ها و همچنین جامعه خبرگان جامعه حداکثری است که قاعدتا در افزایش روایی و پایایی داده‌ها تأثیرگذار است. تحلیل نتایج نشان می‌دهد کارآمدی اسناد تهیه ره‌نگاشت صنایع دفاعی کمتر از حد میانگین است (4/2 از 5). در آسیب‌شناسی فرایند تهیه ره‌نگاشت از مجموع حدود 80 عنوان مطرح‌شده، 66 عنوان دارای روایی مناسب بودند که به 17مضمون، 10 مضمون کلیدی، و 4 مضمون پایه دسته‌بندی شدند. این تحلیل نشان می‌دهد چالش‌های تهیه ره‌نگاشت در صنایع دفاعی به ترتیب در ابعاد مدیریت (با وزن 66%)، ذی‌نفعان (با وزن 18%)، اطلاعات (با وزن 10%)، و کارکنان (با وزن 6%) قرار می‌گیرند. همچنین ضعف در سیاست‌گذاری (با وزن 13%) مهم‌ترین چالش تهیه ره‌نگاشت در صنایع دفاعی است. با رویکردی روایت‌پژوهی، روند رشد چالش‌ها در طول یک دهه نیز بررسی شده است که نشان از ماندگای حداکثری چالش‌ها و ظهور چالش‌های جدید دارد. در انتهای این مقاله برای بهبود دستاوردهای تهیه ره‌نگاشت برای سه رویکرد کوتاه‌مدت، میان‌مدت، و بلندمدت پیشنهاد ارائه شده است که بیشتر بر دو محور تمرکز دارد: 1) توجه به سیاست‌گذاری و بهبود اسناد بالادست؛ 2) توجه و تمرکز بر انسجام ذی‌نفعان کلیدی در تهیه ره‌نگاشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • احمدوند، علی‌محمد، (1386)، درباره راهبرد؛ مقدمه‌ای بر تدوین طرح راهبردی در ناجا، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال سوم، شماره 10، فروردین و اردیبهشت 86، ص 63.
  • اندیشکده آتی‌نگار، (1387)، بررسی، شناسایی و طراحی الگوریتم اقتضایی مناسب آینده‌نگاری در سطح بخشی (با تأکید بر سه روش دلفی، ره‌نگاری و سناریونگاری) نمونه موردی: بخش صنایع دفاعی ایران، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، فروردین 87، صص 280- 266.
  • خسروی، عباس و احمدوند، علی‌محمد، (1398)، بازتعریف مفهوم ره‌نگاشت با روش تحلیل مضمون، فصلنامه مطالعات راهبردی ناجا، سال چهارم، شماره یازدهم، بهار 98، صص 29- 5.
  • خزایی، سعید و کاشانی، حامد، (1395)، آسیب‌شناسی مدل‌های ره‌نگاشت فناوری، شناسایی چالش‌ها و توصیه‌نگاری در مسیر بهبود این روش‌ها، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 63، بهار 95، ص 75.
  • ذوعلم، علی، (1384)، تأملی در مفهوم چالش، ماهنامه اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر، سال چهارم، شماره 36، شهریور 84، ص 34.
  • فال، رابرت؛ فرخ، کلیرو پروبرت، دیوید، (1396)، مترجم پدرام حیدرنیای کهن، میرسهیل  حسینی آق‌قلعه، مجید صمصامی مزرعه آخوند، تدوین ره‌نگاشت برای راهبرد و نوآوری؛ هم‌سوسازی فناوری و بازار در جهان پویا، تهران، انتشارات مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
  • فولادی، قاسم؛ زارعی، وحید؛ کریمی قهرودی، محمدرضا و مرادی، بیژن، (1396)، طرح‌ریزی دفاعی بلندمدت؛ مروری بر ادبیات، تهران، انتشارات مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
  • فولادی، قاسم، (1392)، الگوی تدوین نقشه راه در وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، تهران، انتشارات مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
  • کاویانی کوثرخیزی، کیارش؛ بوشهری، علیرضا و منطقی، منوچهر، (1391)، مطالعه تطبیقی و دسته‌بندی روش‌های تدوین نقشه راه (ره‌نگاشت) فناوری، نشریه رهیافت، شماره 50، بهار 91، ص 58.

 

ب. انگلیسی

  • Ahlqvista, Toni. Halonena, Minna. Eerolaa, Annele. Kivisaaria, Sirkku. Kohla, Johanna. Koivistoa, Raija. Myllyojaa, Jouko. Wessberga, Nina. (2012). Preparing for grand challenges: the role of future-oriented technology analysis in anticipating and shaping structural and systemic changes. Technology Analysis&Strategic Management,volume 24,issue 8.
  • Bray, Olin H.  Garcia,  Marie L. (1997). Technology Roadmapping: The Integration of Strategic and Technology Planning for Competitiveness. Sandia National Laboratories. Albuquerque, New Mexico 87185-1378.
  • Gerdsri, N. Assakul, Ph.;Vatananan, R.S.(2010).An activity guideline for technology roadmapping implementation. USA: Technology Analysis & Strategic Management,February,Vol 22,No 2.
  • Lash, Jeff (2012).Three Problems With Product Roadmaps.Product Management 7.
  • Ma, Tieju. Liu, Shu. Nakamori, Yoshiteru. (2006). Roadmapping as a Way of Knowledge Management for Supporting Scientific Research in Academia. Systems Research and Behavioral Science, Syst. Res.23, 743-755 (2006)
  • Phall, Robert. Farrukh, Clare. Probert, David. (2001). Technology Roadmapping: linking technology resources to business objectives. Centre for Technology Management, University of Cambridge.
  • Phall, Robert. Farrukh, Clare. Probert, David. (2004). Technology roadmapping—A planning Framework for evolution and revolution. ELSEVIER. Technological Forecasting & Social Change. 71 (2004). 5-26.
  • Phall, Robert. Muller, Gerrit. (2009). An architectural framework for roadmapping: Towards visual strategy. ELSEVIER. Technological Forecasting & Social Change 76 (2009) 39–49.
  • Phall, Robert. (2015). Roadmapping for strategy and innovation. Centre for Technology Management. Institute for Manufacturing, University of Cambridge.
  • Robinson, Stewart. Arbez, Gilbert. Birta, Louis G. Tolk, Andreas. Wagner, Gerd. (2015). CONCEPTUAL MODELING: DEFINITION, PURPOSE AND BENEFITS. IEEE, Proceedings of the 2015 Winter Simulation Conference.
  • Seidewitz, Ed. (2003). What Models Mean. IEEE SOFTWARE. 2003.
  • Whalen, P.(2007). Strategic and Technology Planning on a Roadmapping Foundation.Research -Technology management, may- june, pp 40-51.
  • Chabot, C. (1995). Defining high Technology. Stanford: Stanford Publication of Stanford University.
  • Chen, J., Zhu, Z., Xie, H. (2004). Measuring intellectual capital: a new model and empirical study. Journal of Intellectual Capital, pp 195-212.