آسیب‌شناسی بودجه‌ریزی در جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 پردیس دانشگاهی، دانشکده علم و صنعت، تهران، ایران

2 گروه مدیریت و فلسفه علم و فناوری، دانشکده علم و صنعت، تهران، ایران

چکیده

این مقاله به بررسی و آسیب‌شناسی بودجه‌ریزی از نگاه کارشناسان و خبرگان می‌پردازد. آسیب‌شناسی‌هایی که هرساله در بودجه‌ریزی تکرار شده و همچنین بدون توجه به آن، شاید نتوانسته‌ایم بهره برداری مفیدی داشته باشیم. این پژوهش با رویکردی اکتشافی در پی پاسخ به این سوال است که مهمترین آسیب های بودجه ریزی در جمهوری اسلامی ایران از نگاه خبرگان چیست؟ این تحقیق از نوع کاربردی و روش آن به صورت کیفی و به سبک تحلیل تم می‌باشد که مولفه‌ها، کدهای محوری و فراوانی‌های آن از طریق مصاحبه به‌دست‌آمده است. ابزار گردآوری داده ها شامل مشاهده، مصاحبه نیمه ساختاریافته کیفی به همراه منابع کتابخانه‌ای و میدانی است. جامعه آماری این پژوهش خبرگان و کارشناسانی است که در خصوص بودجه‌ریزی در ایران دارای نظراتی هستند که در مجلات، کتب و سایت‌های معتبر به چاپ رسیده است. نمونه آماری 29 نفره از جامعه آماری انتخاب گردید. یافته‌ها بیانگر آن است که خبرگان به ترتیب مقوله‌های مدیریتی، مالی، قانونی، مقرراتی، فنی، مطالعاتی، ساختاری، نظارتی، مبارزه با فساد، برنامه‌ای، آماری و اطلاعاتی، برقراری عدالت، اقتصادی، سیاسی، گروه‌های ذی‌نفوذ، تصدی‌گری و منطقه‌ای را چالش‌های اصلی بودجه‌ریزی عنوان می‌نمایند. این مقاله برای اولین بار با روش تحلیل تم، آسیب‌های بودجه‌ریزی در ایران را استخراج و دسته‌بندی می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • فهرست منابع و مآخذ

    الف. فارسی

    • اصغرزاده، حسین علی؛ شیروانی، سیدعلیرضا و امیر شهبازبگیان(۱۳۹۶) «بررسی و شناسایی چالش های پیاده سازی بودجه ریزی در ایران»، اولین کنفرانس بین المللی اقتصاد، مدیریت، حسابداری، علوم انسانی و بانکداری اسلامی، تهران، موسسه پیشاهنگان دانش.
    • آذر، عادل و امیرخانی، طیبه (1391). «بودجه‌ریزی عمومی: نهادهای بودجه‌ریزی و بودجه محلی». تهران: انتشارات سمت.
    • آذر،عادل ونجفی، سجاد(2011). «مدل سازی ریاضی استوار، رویکردی نوین در بودجه ریزی عمومی ایران»فصلنامه پژوهش­های مدیریت در ایران، سال دوم، شماره15،  1-20.
    • پورحسن، سمیه و فرجوند، اسفندیار (2019). «بررسی نقش رسانه‌های اجتماعی بر مشارکت شهروندان در فرایند بودجه‌بندی مشارکتی». فصلنامه مدیریت دولتی، 11(3)، 355-376.
    • رضایی، مهدی. (2015). «بایسته های حقوقی بودجۀ نهادگرا». فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، 17(48), 97-117.
    • سیدرضائی، میریعقوب، پورعزت، علی اصغر و سعدآبادی، علی اصغر (2017). «رصد چالش‌های سیستم بودجه‌بندی ایران با هدف توسعۀ رویکرد عدالت منطقه ای با تکنیک فازی». فصلنامه بررسی‏ ‌های حسابداری و حسابرسی، 23(4), 483-506.
    • قاسمی، محمد(1391). «حاکمیت دوگانه در بودجه‌ریزی». تجارت فردا، 1(29)41-43
    • مقیمی، پورعزت، دانایی فرد، حسن و احمدی، حیدر. (2017). «تبیین عناصر حکمرانی خوب در سیاست‌گذاری نظام بودجه‌ریزی کشور»، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی, 6(21), 31-52.
    • مقیمی، سیدمحمد (1396). «بودجه ریزی دولتی؛ نظریه ها، اصول و کاربردها»، انتشارات راه دان.
    • نوبخت محمدباقر(1391). «مدل مفهومی اصلاح ساختار نظام بودجه ریزی کشور»، فصلنامه راهبرد اقتصادی، سال اول، شماره دوم، 7-46.
    • نوبخت، محمدباقر و نوری، مسعود(1391).«تحلیل و بررسی بودجه صد و دو ساله 1289-1391»، فصلنامه پژوهشکده تحقیقات راهبردی.
    • ویلداوسکی، آرون(1974)."برنامه ریزی و بودجه ریزی برای کشورهای فقیر".با ترجمه علی پارسائیان.تهران:انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

     

     

    ب- انگلیسی

    • Arnold, M., & Artz, M. (2019). “The use of a single budget or separate budgets for planning and performance evaluation”. Accounting, organizations and society, 73, 50-67.‏
    • Birnberg, J. G., Luft, J., & Shields, M. D. (2006). “Psychology theory in management accounting research”. Handbooks of Management Accounting Research, 1, 113-135.‏
    • Carlin, T., & Guthrie, J. (2003). “Accrual output based budgeting systems in Australia The rhetoric-reality gap”. Public Management Review, 5(2), 145-162.‏
    • Fozzard, A. (2001). “The basic budgeting problem”. London: Overseas Development Institute, Centre for Aid and Public Expenditure (Working Paper 147).‏
    • Government Finance Officers Association. (1998). National Advisory Council on State and Local Budget.(1999)Recommended budget practices: "A framework for improved state and local government budgeting". GFOA, Chicago, IL.‏
    • Mkasiwa, T. (2011). "Accounting changes and budgeting practices in the Tanzanian central government": A theory of struggling for conformance (Doctoral dissertation, University of Southampton).‏
    • Richard, Allen, and Tommasi Daniel, eds. “Managing public expenditure a reference book for transition countries”: A reference book for transition countries. OECD Publishing, 2001.‏
    • Wildavsky, A. (1992). " Political Implications of Budget Reform:" A Retrospective. Public Administration Review, 594-599.‏
    • Zeyneloglu، Irem. (2018). "Fiscal policy effectiveness and the golden rule of public finance". Central Bank Review، 18(3)، 85-93.