مدلسازی ریاضی انتشار شایعه با رویکرد دفاعی با توجه به آیات و روایات

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه امام علی علیه السلام. مدیر و مدرس گروه الهیات.

2 دانشگاه امام علی علیه السلام. مدرس گروه ریاضی.

3 دانشگاه افسری امام علی علیه السلام- مدرس گروه علوم سیاسی

چکیده

کاربرد علم ریاضیات را می‌توان در همه علوم مشاهده کرد. علوم نظامی نیز از این قاعده مستثنی نیستند، استفاده از ریاضیات در جنگ ها سابقه ای طولانی دارد. از پارامترهای جنگی، ایجاد شایعه و انتشار آن است که به عنوان یکی از حربه های جنگ روانی مطرح است، اسلام چنان به امنیّت روانی جامعه اهمیّت می دهد که در آیه 60 سوره احزاب فرمانِ اخراج کسانى را که با پخش شایعه در زمان جنگدر میان مردم مرکز حکومت اسلامی ناامنى ایجاد می‏کنند، صادر نموده است. در این مقاله مدلی جدید از انتشار شایعه ارائه شده است. در این پژوهش با توصیف مدل انتشار شایعه به کمک یک دستگاه معادلات دیفرانسیل به تحلیل و بررسی این مدل از منظر سیستم‌های دینامیکی خواهیم پرداخت و جامعه در معرض شایعه را به سه دسته مجزای، ناآگاه، پخش کننده و متوقف کننده تقسیم کرده و با تشریح سیستم مورد نظر حالت‌های پایداری سیستم را مطالعه می نماییم، سپس به کمک آن به تحلیل و ترسیم مدل تحت شرایط متفاوت می پردازیم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • فهرست منابع و مآخذ

    الف. فارسی

    • قرآن کریم، ترجمه الهی قمشه­ای و ترجمه آیت الله مکارم شیرازی.
    • اسماعیلی، علی محمد (1389)، جنگ نرم در همین نزدیکی، چاپ اول، تهران: نشرساقی.
    • افروز، غلامعلی(1375)، آسیب­شناسی تربیت اجتماعی، پیوند، شماره 201و 202 و 203.
    •  افشاریان، رحیم و ابراهیمی، رحمت الله(1388)، شایع از دیدگاه قرآن و سیره­ی نبوی، گونه شناسی در عملیات روانی(مجموعه مقالات همایش عملیات روانی"گونه شناسی")، تهران: نشر معاونت فرهنگی و تبلیغات دفاعی ستاد کل نیروهای مسلح(دبیرخانه همایش)صفحه78-60.
    • § جمعی از نویسندگان(1377)، مجموعه مقالات تبلیغات و عملیات روانی، ترجمه حسین حسینی، تهران:دانشگاه امام حسین(ع)،پژوهشکده علوم دفاعی، چاپ دوم.
    • صادقی، جهانبخش و همکاران (1394)، مبانی روانشناسی نظامی، تهران: انتشارات دانشگاه افسری امام علی(ع)، جلد اول.
    • طباطبایى، محمدحسین، 1374. ترجمه تفسیر ‏ المیزان، مترجم؛ محمد باقر موسوى، ‏انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم،‏ قم‏.
    • قرائتى، محسن، ‏1388. تفسیر نور، انتشارات مرکز فرهنگى درس هایى از قرآن‏. تهران.
    • متفکر، حسین(1388)، جنگ روانی، تهران: انتشارات زمزم، چاپ هفتم.
    • نصر، صلاح(1393). جنگ روانی، ترجمه: محمود حقیقت کاشانی، تهران: انتشارات سروش، چاپ پنجم.
    • یوسفوند، یعقوب(1397)، عملیات روانی، تهران: انتشارات دانشگاه افسری امام علی(ع).
    • هماصدر، صدیقه، (1388)، مدیریت شایعه؛ پذیرش و پایش، مجله تدبیر، شماره 210 ،صفحه 72-50.
    • بحرانى، هاشم بن سلیمان، 1415. البرهان فی تفسیر القرآن‏‏، محقق؛ بنیاد بعثت، واحد تحقیقات اسلامى‏موسسة البعثة، انتشارات البعثه، قم.
    • طبرسى، فضل بن حسن ترجمه تفسیر جوامع الجامع،‏ مترجم؛ على عبدالحمیدى، ‏انتشارات آستان قدس رضوى، بنیاد پژوهشهاى اسلامى، مشهد.‏
    • طبرسی، فضل بن حسن‏، بی تا. ترجمه تفسیر مجمع البیان، ترجمه و تصحیح؛ هاشم رسولى، انتشارات فاهانی، تهران.
    • فیض کاشانى، محمد بن شاه مرتضى تفسیر الصافی‏، تصحیح؛ حسین اعلمى، ‏انتشارات مکتبة الصدر، چاپ دوم، تهران.
    • قمى، على بن ابراهیم‏، 1363. تفسیر القمی، محقق؛ طیب موسوى جزایرى، ‏انتشارات دارلکتاب، چاپ سوم، قم.

    ب- انگلیسی

    • D‎. ‎J.Daley and D‎. ‎G.Kendall‎, ‎Epidemics and rumours‎,   Nature‎, vol‎. ‎204‎, ‎article 1118‎, ‎1964.
    •   D‎. ‎P‎. ‎Maki and M‎. ‎Thompson‎, ‎Mathematical Models and‎ Applications‎,Prentice-Hall‎,  Englewood Cliffs‎, ‎NJ‎, ‎USA‎, ‎1973.
    •  B‎. ‎Pittel‎, ‎On a Daley-Kendall model of random rumours‎,  Journal of Applied Probability‎, ‎vol‎. ‎27‎, ‎no‎. ‎1‎, ‎pp‎. ‎14-27‎, ‎1990.
    • L‎. ‎J‎. ‎Zhao‎, ‎J‎. ‎J.Wang‎, ‎Y‎. ‎C‎. ‎Chen et al.‎, ‎SIHR rumor spreading‎ model in socialnetworks  Physica A‎, ‎vol‎. ‎391‎, ‎no‎. ‎7‎, ‎pp‎. ‎2444‎-2453‎, ‎2012.
    •  ‎ A‎. ‎Sudbury‎, ‎The proportion of the population never hearing a‎ rumour ,  Journal of Applied Probability‎, ‎vol‎. ‎22‎, ‎no‎. ‎2‎, ‎pp‎. ‎443‎-446‎, ‎1985.
    • X. Zhao, J. Wang, Dynamical model about rumor spreading with medium, Hindawi Publishing Corporation Discrete Dynamics in Nature and Society,Volume  2013.
    • A. Rapoport, L. I. Rebhun,  On the mathematical theory of rumor spread,  Bulletin of Mathematical Biophysics, vol. 14, pp. 375–383, 1952.
    • B. Pittel, On spreading a rumor, SIAM J. Appl. Math., 47, 213-223, 1987.
    • D. J. Daley, D. G. Kendal, Stochastic Rumors, J. Inst. Maths Applics, 1, 42-55, 1964.
    • Fuller, J. F. C. (1920), Tanks in the Great War, 1914 – 1918, London: Murray.