در دهههای اخیر و همزمان با افزایش ضریب نفوذ اینترنت و فضای سایبری، طیف وسیعی از دولتها بهمنظور محافظت از زیرساختها و شهروندان خود در مقابل تهدیدات بالقوه و بالفعل سایبری اقدام به بازطراحی و بازنگری در سیاستها، ساختارها و راهبردهای خود در عرصههای امنیتی و نظامی نمودهاند. یکی از مهمترین این اقدامات طراحی مدلهای شایستگی جهت تأمین، پرورش و بهکارگیری اثربخش و کارآمد منابع انسانی در این حوزه است. ازاینرو در این تحقیق به طراحی مدل شایستگی کارکنان در حوزه امنیت سایبری بهعنوان هدف اصلی تحقیق مبادرت نمودهایم. پژوهش حاضر از منظر هدف، کاربردی- توسعهای و از جنبه گردآوری و تحلیل دادهها، کمی میباشد. بهمنظور تحقق اهداف تحقیق در مرحله اول پس از استخراج 24 شاخص از مطالعات اکتشافی مدل مفهومی تحقیق در قالب و ساختار مدل کوه یخی طراحی گردید. در مرحله دوم بر اساس اجزاء مدل، پرسشنامهای تنظیم گردید. روایی صوری و پایایی این پرسشنامه با نظرخواهی از تعداد8 نفر از خبرگان موردبررسی قرار گرفت. در مرحله سوم بر اساس نظریات 43 نفر از خبرگان علمی و اجرایی حوزه امنیت سایبری کشور، مطلوبیت اجزاء مدل با استفاده از نرمافزارهای spss و pls مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج تحقیق مدل شایستگی کارکنان شامل دو بعد شایستگیهای فنی و تخصصی و شایستگیهای عمومی است. شایستگیهای فنی و تخصصی متشکل از دانش و مهارت است. شایستگیهای عمومی نیز مؤلفههای خود مفهومی، ویژگیهای شخصیتی و انگیزهها را دربرمی گیرد
اولریش، دیو؛ بروک بنک، وین؛ جانسون، دنی؛ سندهولتر ،کورت و یانگر، جان(1388)، « شایستگی های منابع انسانی». مترجمان: مسعود بنش و افشین دبیری. تهران. انتشارات سرآمد. چاپ اول
توماس، دیوید و کرایندکس(1392)، « هوش فرهنگی، مهارت های انسانی برای کسب و کار جهانی». مترجمان: ناصر میرسپاسی، احمد ودادی و اعظم دشتی. تهران. انتشارات میر.چاپ اول
پورصادق، ناصر(1396)، شناسایی و تبیین فرهنگ سازمانی جهادی، فصلنامه پژوهش های مدیریت انتظامی، سال دوازدهم، شماره 2،صص 175-197
پورعابدی، محمدرضا؛ وحید ، ضرابی؛ سجادی، حنان و رضی زهرا(1395)، طراحی مدل شایستگی چند بعدی مدیران و کارکنان، پژوهش های مدیریت منابع انسانی، سال هشتم، شماره دوم،صص 27-52
جمشیدی، محمد حسین و اسلامی، محسن(1396)، تفکر و فرهنگ بسیجی در اندیشه امام خمینی(ره)، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال هفتم، شماره 16،صص 42-64
رسته مقدم، آرش و عباس پور، عباس(1390)، طراحی مدل مفهومی یکپارچه ی سازمان یادگیرنده، رهیافتی نو در مدیریت آموزش، شماره 4،صص 21-55
ضرابی، وحید؛ مداح، معصومه؛ رضی، زهرا و سجادی، حنان (1391)، توسعه منابع انسانی با رویکرد شایستگی در سازمان ها: مورد کاوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیوئی. تهران. انتشارات جهاد دانشگاهی
عارف، هادی و مرادی، سید عباس(1396)، شفاف سازی مفهوم "شایستگی" در مدیریت منابع انسانی با رویکرد تحلیل مفهومی، فصلنامهعلمی-پژوهشی مدیریتسازمانهایدولتی، دوره 5، شماره 2 ،13-30
فاضلی، حبیب الله و افضلی، توحید (1394)، دیپلماسی ایالات متحده در قبال جمهوری اسلامی ایران در دولت اوباما(با تاکید بر فضای سایبری)، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، شماره12، صص139-160
فرهی ، علی؛ سنجقی، محمد ابراهیم؛سلطانی، محمدرضا و محمدیان ، یداله (1395)،طراحی الگوی فرهنگ جهادی یکی از نهادهای انقلاب اسلامی، پژوهشهای مدیریت منابع انسانی ، دوره 8، شماره2،صص 53-83.
کاویانی، حسن؛ فتح آبادی، حسین و منوچهری، کمال(1397)، تاثیر انعطاف پذیری منابع انسانی بر دو سوتوانی سازمانی در یگان های نظامی، فصلنامه مطالعات منابع انسانی، سال هشتم، شماره 29،صص 91-116
کمیسیون تدوین استراتژی امنیت ملی آمریکا (1383)، استراتژی امنیت ملی آمریکا در قرن ۲۱. مترجمان: جلال دهمشگی، بابک فرهنگی، ابوالقاسم راه چمنی. تهران. موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر. چاپ چهارم
گروه اطلاعات و حفاظت اطلاعات(1395)، راهبرد سایبری ترکیه: اصول و محورها، ماهنامه تخصصی مطالعات امنیت ملی، سال سوم، شماره 47و48، صص۲۶-۴۵
محمدی، ابوالفضل؛ فرهی، علی؛ سلطانی، محمدرضا و تارودی پور ،خدایار(1394)، طراحی و تبیین الگوی توسعه منابع انسانی یکی از سازمان های نیروهای مسلح، پژوهش های مدیریت منابع انسانی، سال هفتم، شماره1،صص 187-212
معدنی، جواد؛ حسین پور ،داوود و یاری، معصومه(1395)، طراحی مدل فرهنگ جهادی مبتنی بر مبانی دینی و ارزش های انقلاب اسلامی در دانشگاه اسلامی(مورد مطالعه دانشگاه علامه طباطبایی)، مدیریت در دانشگاه اسلامی، سال پنجم ، شماره ، ؛صص49-71
موسویان، سید علی(1397)، شاخصه های روحیه جهادی، فصلنامه اسلام پژوهان، سال پنجم، شماره هفتم،صص 67-83
هاشمی، حسین؛ علی اکبری، حسن؛ بازرگانی، محمد و نادری خورشیدی، علیرضا(1389)، طراحی الگوی آینده پژوهی در توسعه منابع انسانی(مورد: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی)، پژوهش های مدیریت منابع انسانی، سال2، شماره2،صص 47-70
یزدانیان، حمید و جلالی فراهانی، غلامرضا(1396)، متغییرهای کلیدی منابع انسانی در تقویت دفاع سایبری جمهوری اسلامی ایران،فصلنامه امنیت ملی، سال هفتم، شماره26،صص 127-142
ب- انگلیسی
Alagaraja , Meera .(2013). Mobilizing organizational alignment through strategic human resource development. Human Resource Development International, 16(1), 74-93
Atif, Ahmad &Sean, Maynard.(2014), Teaching information security management: reflections and experiences. Information Management & Computer Security, 22 (5), 513-536
Brilingaite, Agne ., Linas, Bukauskas & Aušrius, Juozapavicius .(2020). A framework for competence development and assessment in hybrid cybersecurity exercises. Computers & Security ,88 ,1-13
Chung, Ruey-Gwo & Chien-Yao, Wu.(2011). The identification of personnel director’s competency profile through the use of the job competence assessment method. African Journal of Business Management, 5(2), 405-415
Claudia, Ogrean., Mihaela, Herciu & Lucian, Belascu.(2009). Competency-Based Management and Global Competencies – Challenges for Firm Strategic Management, International Review of Business Research Papers, 5 (4), 114-122
Commission on enhancing national cybersecurity.(2016). Report on securing and growing the digital economy. available at: iapp.org/resources/article/report-on-securing-and-growing-the-digital-economy
Ferdinandus Jansen, Buiel P.P &Meiler T(2018), improving human capital for socs and csirts: a collective need for individual competencies, The Dutch National Cyber Security Centre (NCSC)
Fotis, Draganidis & Gregoris, Mentzas.(2006). Competency based management: a review of systems and approaches. Information Management & Computer Security. 14 (1), 51-64
Hansen, Carol D& Lee, Yih-teen .(2009).The Cultural Context of Human Resource Development. Published by Palgrave Macmilllan
Kaushiki, Tripathi & Manisha, Agrawal.(2014). Competency Based Management In Organizational Context: A Literature Review. Global Journal of Finance and Management, 6(4), 349-356.
Khalil, M & Dirani ,Christine Silva Hamie .(2017). Human resource education in the Middle East region. European Journal of Training and Development, 41 (2), 102 – 118
Klimburg, Alexander .(2012). National Cyber Security Framework Manual. NATO CCD COE Publication, Tallinn
Knight, Jennine .(2015). Investing in Human Resource Development: Strategic Planning for Success in Academic Libraries, In Advances in Library Administration and Organization, Published online: www.emeraldinsight.com/doi/abs/10.1108/S0732-067120150000033001
Kovacich Gerald L(2016), The information systems security officer’s guide Establishing and Managing a Cyber Security Program, Third edition, Published by Elsevier
National center of incident readiness and strategy for cybersecurity. (2011). Information Security Human Resource Development Program, available at: www.nisc.go.jp/eng/pdf/hrd_pg_eng.pdfUnited
Reece, R & Stahl, B.(2015).The professionalisation of information security: Perspectives of UK practitioners. computers & security,48, 182 -195
Stefan, Bauer, Edward, Bernroider & Katharina Chudzikowski. (2017). Prevention is better than cure! Designing information security awareness programs to overcome users’ non-compliance with information security policies in banks. computers & security, 68,145–159
Tseng, Chien‐Chi & McLean, Gary .(2008). Strategic HRD practices as key factors in organizational learning. Journal of European Industrial Training, 32(6),.418-432
University of Phoenix.(2018). Competency Models for Enterprise Security and Cybersecurity, at available:
Vichita, Vathanophas & Jintawee ,Thai-ngam. (2007). Competency Requirements for Effective Job Performance in The Thai Public Sector. Contemporary Management Research,3(1),45-70
Whitman, Michael.(2018). Industry Priorities for Cybersecurity Competencies. Journal of The Colloquium for Information System Security Education (CISSE). 6(1), 1-21
Wilcox, Yuanjing.(2012). An Initial Study to Develop Instruments and Validate the Essential Competencies for Program Evaluators (ECPE). A dissertation submitted to the faculty of the graduate school of the university of Minnesota
William,Newhouse., Keith, Stephanie., Scribner, Benjamin & Greg, Witte. (2017). National Initiative for Cybersecurity Education (NICE) Cybersecurity Workforce Framework, publication at: : https://doi.org/10.6028/NIST.SP.800-181
Zeng, Kui .(2016). Exploring cybersecurity requirements in the defense acquisition process. A Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Science Capitol technology university
Zuzana, Skorková.(2016). Competency models in public sector, 3rd International Conference on New Challenges in Management and Organization: Organization and Leadership, Dubai, UAE