فضای مجازی بستری برای تعاملات و کنشهای متقابل برای ابراز احساسات میان کاربران است که قابلیتهای متفاوتی را برای نقشها و مناسبات اجتماعی آنها فراهم میکند. جاذبههای این فضا منجر شده کاربران زمان قابل توجهی را در این فضا گذرانده و تعاملات در این فضا را جایگزین تعاملات نزدیک با اعضای خانواده و همسالان خود کنند. فضای مجازی نوعی از بحران هویت را در میان طیف گستردهای از نوجوانان به وجود آورده و این بحران هویت در زمینههای فردی، ضعف باورهای اعتقادی افراد را سبب میشود. افراد در مواجهه با تکثر منابع در فضای مذکور باورهای دینی خود را متزلزل و دچار تردید و اضطراب میبینند. در این تحقیق هدف اصلی بررسی تأثیر فضای مجازی بر باورها و اعتقادات میباشد. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش آمیخته اجرا گردیده است. جامعه مورد مطالعه کاربران فضای مجازی بوده و روش گردآوری اطلاعات، ضمن استفاده از پرسشنامه، به صورت کتابخانهای و میدانی میباشد که با استفاده از اسناد و مدارک و منابع مطالعاتی سعی در تدوین دادهها گردید. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش شبکههای اجتماعی مجازی در فرایند ارتباطات تأثیرگذار بوده و بین مدت زمان عضویت و میزان استفاده از شبکههای مجازی رابطه معکوس و بین واقعی تلقی-کردن محتوای شبکههای مذکور و هویت دینی کاربران رابطه مثبتی وجود دارد. یعنی هرچه مدت زمان عضویت و میزان استفاده از اینستاگرام و تلگرام افزایش پیدا کند، هویت دینی کاربران ضعیفتر میشود. در پایان محقق پیشنهادهای کاربردی را ارائه نموده است.
نهجالبلاغه، (1389)، ترجمه شهیدی، سید جعفر، تهران، شرکت انتشارات فرهنگی.
حضرت امام خمینی (سلاماللهعلیه)، (1385)، صحیفه نور، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
حضرت امام خامنهای (مدظلهالعالی)، بیانات معظمله، قابل دسترسی در پایگاه اطلاعرسانی مقام معظم رهبری.
احمدپور، مریم و قادرزاده، امید، (1389)، تعامل در فضای سایبر و تأثیر آن بر هویت دینی جوانان، فصلنامه پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره 5، تهران.
باریکانی، زهرا، (1385)، تبیین هویت دینی دانشآموزان و بررسی ارتباط آن با محتوای کتب دین و زندگی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران.
حریری، نجلا و عنبری، امیرمهدی، (1390)، سنجش قابلیتهای شبکههای اجتماعی تخصصی فارسی و ارائه راهکارهای مناسب برای بهینهسازی این شبکهها در ایران، تهران، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران.
Boyd, Daneh & Ellison, Nicole (2010), "Social Network Sites: Definition, History and Scholarship", Journal of Computer-Mediated Communication, Vol. 133: 210- 230
Duane, Alwin (2014), "Measuring Religious Identities in Surveys", Public Opinion Quarterly, Vol. 70, No. 4: pp. 530-564.
Jacobson, Jeffrey (2015), Islam in Trasition: Muslim Perspectives, London: Routledge. Pempek, Tiffany A., Yermolayeva, Yevdokiya A. Calvert, Sandra L. (2017), "College Students' Social Networking Experiences on Facebook", Journal of Applied Developmental Psychology, 30: 227–238.