مقاله پژوهشی:عوامل جامعه‌شناختی مؤثر بر نگرش سیاسی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

نگرش‌ سیاسی در معنای کیفیت اهداف و خواسته‌ها و شیوه و سرعت تحقق آن‌ها در یک سیستم سیاسی، عامل کنش‌های سیاسی افراد و تعیین‌کننده‌ نوع این کنش‌ها است. نگرش سیاسی احتمال کنش‌های سیاسی خاص را افزایش داده و شناخت آن به پیش‌بینی وقایع سیاسی کمک خواهد کرد. همین مهم است که پرداختن به نگرش سیاسی را ضروری می‌نماید؛ به‌ همین خاطر، مقاله تلاش دارد تا ضمن بسط نظری مفهوم نگرش سیاسی، عوامل جامعه‌شناختی مؤثر بر آن و چگونگی شکل‌گیری آن را توضیح دهد. نگرش سیاسی رابطه‌ قطعی و ضروری با رفتار سیاسی ندارد؛ اما از آنجایی که احتمال کنش‌های سیاسی خاص را افزایش می‌دهد و عاملی جهت پیش‌بینی احتمالی کنش‌های سیاسی است؛ لذا، شناخت آن به شناخت احتمالی کنش‌های سیاسی کمک کرده و قابلیت پیش‌بینی در حوزه سیاست را افزایش می‌دهد. عوامل جامعه‌شناختی مؤثر بر شکل‌گیری نگرش سیاسی که در سطح متوسط و کلان اجتماعی مطرح است عبارت‌اند از: جامعه‌پذیری سیاسی، تبلیغات، گروه، طبقه، دین/مذهب، جغرافیا/محل سکونت، نژاد/قومیت و تغییرات کلان اجتماعی.

کلیدواژه‌ها


  • الف. فارسی

    • اونیل، پاتریک (1386)،‌ مبانی سیاست تطبیقی (نظام‌های تطبیقی)، سعید میرترابی، ‌تهران، قومس.
    • اینتگلهارت، رونالد (1373)، تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته، مریم وِتر، تهران، کویر.
    • اینتگلهارت، رونالد و نوریس، پیپا (1387)، مقدس و عرفی؛ دین و سیاست در جهان،‌ مریم وِتر، تهران، کویر.
    • اینتگلهارت، رونالد و ولزل، کریستین (1389)، نوسازی، تغییر فرهنگی و دموکراسی، یعقوب احمدی، تهران، کویر.
    • ایوبی حجت‌الله (1377)، «تحلیل رفتار انتخاباتی رأی‌دهندگان»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره 136-135.
    • آرُم، آنتونی (1376)، در: پیشه‌وری احمد، جامعه‌شناسی سیاسی، اهواز، دانشگاه آزاد اهواز.
    • آلموند، گابریل و همکاران (1381)، چهارچوبی نظری برای بررسی سیاست تطبیقی، علیرضا طیب، تهران، مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت برنامه‌ریزی.
    • باتلر، دیوید. ای (1383)، «انتخابات،‌ مبارزات»،‌ در: لیپست.
    • برکوویتز، لئونارد (1372)، روان‌شناسی اجتماعی، محمدحسین فرجاد و عباس محمدی اصل، ‌تهران، اساطیر.
    • پاتنام، روبرت (1381)، دموکراسی و سنت‌های مدنی، محمد‌تقی دلفروز، تهرانف جامعه‌شناسان.
    • پالمر، لاری اشترن و همکاران (1380)، نگرش جدید به علم سیاست، منوچهر شجاعی،‌ تهران، ‌دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
    • پیشگاهی‌فرد، زهرا (1372)، جغرافیای انتخابات، «پژوهش‌های جغرافیایی»، دوره 33، شماره 0- شماره پیاپی 1425، تیر.
    • تایلور، بی‌جی و‌ جانستون، آرجی (1386)، جغرافیای انتخابات،‌ زهرا پیشگاهی‌فرد، رسول اکبری،‌ تهران،‌ قومس.
    • داوسون، ریچارد و همکاران (1381)، جامعه‌پذیری سیاسی، مهدی جواهری‌فر، اهواز، نشر لاجورد.
    • درباره پایگاه اجتماعی جریان اصول‌گرایی، http://didban.ir.
    • دوز، رابرت و ‌لیپست، سیمور. مارتین (1373)، جامعه‌شناسی سیاسی، محمدحسین فرجاد، تهران، توس
    • رابرتس، دانلد اف و مکوبی، ناتان (1378)، در: هولندر.
    • راش، مایکل (1385)، جامعه‌ و سیاست؛ مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی،‌منوچهر صبوری، تهران: سمت.
    • رنی، آستین (1374)، آشنایی با علم سیاست، لیلا سازگار، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
    • روشه، گی (1370)، تغییرات اجتماعی، منصور وثوقی، تهران، نشر نی.
    • رهنورد فرج‌الله، مهدوی‌راد نعمت‌الله (1389)، مدیریت انتخابات، ‌تهران، اطلاعات.
    • سام‌دلیری، کاظم (1390)، «عوامل ساختاری کنش اجتماعی؛ بررسی مکانیزم تأثیر جامعه بر فرد در نظریه نقش»، دانشنامه علوم اجتماعی، بهار و تابستان، دوره سوم، شماره 1 ‏.
    • طالبان محمدرضا و میرزایی، مهدی (1390)، «دین‌داری و رفتار انتخاباتی»، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه مشهد، زمستان.
    • عبدالله عبدالمطلب (1388)، «سیری در نظریه‌های رفتار رأی‌دهی»،‌ فصلنامه خط اول، رهیافت انقلاب اسلامی،‌ شماره 8.
    • کاواناک، دنیس (1379)، مبارزه انتخاباتی؛ بازاریابی نوین سیاست، علی‌اکبر عسگری تلاوت، تهران،‌ سروش.
    • کیندر، دانلدآر و سیرز، دیوید. اُ (1378)، «افکار عمومی و فعالیت سیاسی»، ‌در: هولندر.
    • کاویانی‌راد، مراد و ویسی، هادی (1387)، «بررسی تاثیر همسایگی بر انتخابات ایران»، فصلنامه ژئوپلیتیک، شماره 3.
    • لیپست، سیمور. مارتین (1383)، دائره‌المعارف دموکراسی، کامران فانی و نورالله مرادی، تهران، کتابخانه تخصصی وزارت خارجه.
    • ماکسول، جان (1382)، مدیریت نگرش،‌ فضل‌الله امین، تهران، مدیریت فردا.
    • مور، ویلبرت. ای (1381)، تغییرات اجتماعی، پرویز صالحی، تهران، سمت.
    • میلبرث، لستر و گوئل، لیل (1386)، مشارکت سیاسی، سید رحیم ابوالحسنی، تهران،‌ میزان.
    • نلسون. جان‌ام (1379)، «مشارکت سیاسی»، در: واینر و هانتینگتون.
    • واترز، مالکوم (1381)، جامعه سنتی و جامعه مدرن، منصور انصاری، تهران، نقش جهان.
    • واینر، مایرون و هانتینگتون، ساموئل (1379)،‌ درک توسعه اقتصادی،‌ تهران، پژوهشکده مطالعات راهبری.
    • ‌هانتینگتون، ساموئل (1375)، سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، محسن ثلاثی، تهران، نشر علم.
    • هاوارد، یادر. جان (1383)، «پرورش سیاسی»، در: لیپست.
    • هلد، دیوید (1369)، مدل‌های دموکراسی،‌ عباس مخبر، تهران، ‌روشنگران.
    • هولندر، ادوین پی و همکاران (1378)، روان‌شناسی اجتماعی؛ رهبری و قدرت، احمد رضوانی،‌ مشهد، به نشر.
    • یوسفی، علی (1383)، «تحلیل فرانظری رأی: ارائه ‌یک مدل مفهومی»، فصلنامه علوم اجتماعی مشهد، ‌پاییز.

     

    ب. انگلیسی

    • Baradat, Leon & Phillips (1996), Political Ideologies: Their origins & Impact, Prentice hall.
    • Brooks, Clem and JffmanZa (1997), "The religious Factor in U.S. Presidential Election 1960-1992", American Journal of Sociology, 103(1)
    • Butler, David (1970), The Study of Political Behavior, Hutchinson & co, London
    • Cibbs, Aimee. K (2004), Religiosity and Voting Behavior
    • Connell, R. W. (2007), Youth and political socialization: The origins of political attitudes: an introduction, Published online
    • Daws Robert, E and Hughes John A (1975), Political Sociology, London, Wiley
    • Fastnow, Chris. J, Tobin Grant and Thomas J. Rudolph (1999), "Holy Roll Calls: Religious Tradition and Voting Behavior In the U.S House", Social Science Quarterly. 80(4), 687- 701.
    • Finke, R. (1992), "An Unsecular America", in: S. Bruce (ed.), Religion and Modernization, Oxford: Clarendon
    • Green, John C. (2007), The faith factor: how religion influences American elections, Westport US: Praeger Publishers
    • Hadden, J.K. (1987), "Toward Desacralizing Secularization Theory", Social Forces
    • Hamilton, Malcolm B (1995), The Sociology of Religion, London & New York: Rutledge
    • Hammond, Philip. (ed.) (1984), The Sacred in a Secular, University of California Press
    • Heywood, A (2002), Politics, Palgrave, 2nd., 241
    • Himmelfarb. Harold. S (1975), " Measuring Religious Involvement", Social Force, vol. 53, No. 4: 606-618
    • Hunter, James Davison (1991), Culture Wars: The Struggle to Define America, New York: Basic Books.
    • Hunter, James Davison (2006), Is there a culture war? A dialogue on values and American public life, Washington, D.C: Brookings Institution Press.
    • International Encyclopedia of the Social Sciences, (1986), New York: Macmillen, 1968, Vol. 12, p. 218 (quoted in Jo Freedman, The Political Culture of the Democratic and Republican Parties
    • Johnson, Martin, Robert M. Stein, Robert Winkle (2003), Language Choice, "Residential Stability & Voting Among Latin Americans", Social Science Quarterly. 84 (2), 412-424
    • Johnston, Ron & Pattie, Charls (2006), Electoral Geography, Rutledge Press
    • Kaufmann, Karan M (2002), "Culture Wars, Secular Realignment and the Gender Gap Inparty Identification", Political Behavior, 24(3), 283-307
    • Kellstedt, Paul and Crowin Smith (1992), "Evangelicals in the Post-Reagan Era: An Analysis of Evengelical Voters in the 1988 Presidential Election", Journal for the Scientific Study of Religion
    • Kotler, A. & Laurence-Berkowitz (2001), "Religion and Voting Behaviour in Great Britain: A Reassessment", British Journal of Political Science, Vol. 31, No. 3
    • Layman, Geoffrey. (2001), The Great Divide: Religious and Cultural Conflict in American Party Politics, New York: Columbia University Press
    • Martin, Jones & Rhys, Jones (2004), An Introduction to Political Geography, Rutledge Press
    • Merton, Robert, k. (1957), Social Theory and Social Structure, New York: Glencoe, 1I: Free Press.
    • Norton, William (2000), Cultural Geography, Pub: Oxford
    • Reynolds, H. T., (1979), An Introduction to Political Behavior, The Dorsey Press. USA
    • Wandrei Kevin (2016), Advantages & Disadvantages of Regional Integration. Demand Media, Inc.