مقاله پژوهشی:آثار حقوقی خروج ایالات متحده آمریکا از عهدنامه مودّت و تأثیر آن بر فرایند دادرسی در دیوان بین‌المللی دادگستری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

بعد از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم­ها، دولت ایران شکایت خود مبنی بر مطالبه خسارات ناشی از نقض عهدنامه مودّت و بازگشت تحریم­ها و نیز صدور دستور موقت را در دیوان بین­المللی دادگستری ثبت کرد. دیوان با صدور دستور موقت، تکالیفی را به ایالات متحده تحمیل نمود و هم‌زمان با آن آمریکا خروج خود از عهدنامه مودّت را اعلام کرد. در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی آثار حقوقی خروج ایالات متحده آمریکا از عهدنامه مودّت و تأثیر آن بر فرایند دادرسی در دیوان بین­المللی دادگستری بررسی شده است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که دولت ایران و اشخاص تابع آن می‎توانند تا زمان اعتبار عهدنامه مودّت الزام ایالات متحده به تعهدات ناشی از آن را بخواهند و اختتام عهدنامه مانع از مطالبه خسارات ناشی از نقض تعهدات آن نیست. همچنین دولت ایران، برخلاف اتباعش، حق الزام به اجرای تکالیف موضوع دستور موقت و مطالبه جبران خسارت ناشی از نقض آن را در دیوان بین­المللی دادگستری دارد.

کلیدواژه‌ها


  • کاتوزیان، ناصر (1376 ب)، قواعد عمومی قراردادها، جلد پنجم، چاپ دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  • کاتوزیان، ناصر (1376 الف)، قواعد عمومی قراردادها، جلد سوم، چاپ دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  • شهیدی، مهدی (1373)، سقوط تعهدات، چاپ سوم، تهران، نشر کانون وکلای دادگستری.
  • شهیدی، مهدی (1382)، آثار قراردادها و تعهدات، چاپ نخست، تهران، انتشارات مجد.
  • فلسفی، هدایت الله (1391)، حقوق بین‌الملل معاهدات، ویراست سوم، تهران، نشر فرهنگ نو.
  • شمس، عبدالله (1381)، آئین دادرسی مدنی، جلد دوم، چاپ نخست، تهران، نشر میزان.
  • شهبازی، آرامش (1390)، «اعتبار عهدنامه مودت 1955 و قابلیت استناد به آن در روابط ایران و ایالات متحده آمریکا»، مجله حقوقی بین‌المللی، ش 44، صص 55 -71.
  • پیری، صادق و میرفخرایی، سید حسن (1395)، «استنادپذیری عهدنامه مودت 1955 درباره تحریم‌های غرب،  پژوهشنامه روابط بین‌الملل»، ش 34، صص 93-126.
  • موثق، هومن (1384)، «قابلیت اعمال عهدنامه مودت 1955 ایران و ایالات متحده آمریکا در قضیه سکوهای نفتی»، دفتر مطالعات حقوقی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، مجموعه مقالات پیرامون رأی دیوان بین‌المللی دادگستری در قضیه سکوهای نفتی، سال یازدهم، شماره 46.
  • یوسفی، مصطفی (1391)، اعتبار عهدنامه مودت (1955) میان ایران و آمریکا در حقوق و رویه بین‌المللی، به راهنمایی دکتر محسن محبی، پایان‌نامه برای دریافت کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی.

 

ب. انگلیسی

  • Helfer, L. (2012). Terminating Treaties. In H. Duncan (Ed.), The Oxford Guide to Treaties (pp. 634–650).
  • Rules of Court | International Court of Justice. (2005). Retrieved , 2 Jun 2019, from https://www.icj-cij.org/en/rules
  • Statute of the Court | International Court of Justice. (1945). Retrieved, 2 Jun 2019, from https://www.icj-cij.org/en/statute
  • VCLT. (1969).
  • Wittich, S. (2018). Article 70. In Vienna Convention on the Law of Treaties (pp. 1283–1300). Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-662-55160-8_74