1
گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد
2
استادیار گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
بعد از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریمها، دولت ایران شکایت خود مبنی بر مطالبه خسارات ناشی از نقض عهدنامه مودّت و بازگشت تحریمها و نیز صدور دستور موقت را در دیوان بینالمللی دادگستری ثبت کرد. دیوان با صدور دستور موقت، تکالیفی را به ایالات متحده تحمیل نمود و همزمان با آن آمریکا خروج خود از عهدنامه مودّت را اعلام کرد. در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی آثار حقوقی خروج ایالات متحده آمریکا از عهدنامه مودّت و تأثیر آن بر فرایند دادرسی در دیوان بینالمللی دادگستری بررسی شده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که دولت ایران و اشخاص تابع آن میتوانند تا زمان اعتبار عهدنامه مودّت الزام ایالات متحده به تعهدات ناشی از آن را بخواهند و اختتام عهدنامه مانع از مطالبه خسارات ناشی از نقض تعهدات آن نیست. همچنین دولت ایران، برخلاف اتباعش، حق الزام به اجرای تکالیف موضوع دستور موقت و مطالبه جبران خسارت ناشی از نقض آن را در دیوان بینالمللی دادگستری دارد.
کاتوزیان، ناصر (1376 ب)، قواعد عمومی قراردادها، جلد پنجم، چاپ دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1376 الف)، قواعد عمومی قراردادها، جلد سوم، چاپ دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار.
شهیدی، مهدی (1373)، سقوط تعهدات، چاپ سوم، تهران، نشر کانون وکلای دادگستری.
شهیدی، مهدی (1382)، آثار قراردادها و تعهدات، چاپ نخست، تهران، انتشارات مجد.
فلسفی، هدایت الله (1391)، حقوق بینالملل معاهدات، ویراست سوم، تهران، نشر فرهنگ نو.
شمس، عبدالله (1381)، آئین دادرسی مدنی، جلد دوم، چاپ نخست، تهران، نشر میزان.
شهبازی، آرامش (1390)، «اعتبار عهدنامه مودت 1955 و قابلیت استناد به آن در روابط ایران و ایالات متحده آمریکا»، مجله حقوقی بینالمللی، ش 44، صص 55 -71.
پیری، صادق و میرفخرایی، سید حسن (1395)، «استنادپذیری عهدنامه مودت 1955 درباره تحریمهای غرب، پژوهشنامه روابط بینالملل»، ش 34، صص 93-126.
موثق، هومن (1384)، «قابلیت اعمال عهدنامه مودت 1955 ایران و ایالات متحده آمریکا در قضیه سکوهای نفتی»، دفتر مطالعات حقوقی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، مجموعه مقالات پیرامون رأی دیوان بینالمللی دادگستری در قضیه سکوهای نفتی، سال یازدهم، شماره 46.
یوسفی، مصطفی (1391)، اعتبار عهدنامه مودت (1955) میان ایران و آمریکا در حقوق و رویه بینالمللی، به راهنمایی دکتر محسن محبی، پایاننامه برای دریافت کارشناسی ارشد حقوق بینالملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
ب. انگلیسی
Helfer, L. (2012). Terminating Treaties. In H. Duncan (Ed.), The Oxford Guide to Treaties (pp. 634–650).
Rules of Court | International Court of Justice. (2005). Retrieved , 2 Jun 2019, from https://www.icj-cij.org/en/rules
Statute of the Court | International Court of Justice. (1945). Retrieved, 2 Jun 2019, from https://www.icj-cij.org/en/statute
VCLT. (1969).
Wittich, S. (2018). Article 70. In Vienna Convention on the Law of Treaties (pp. 1283–1300). Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-662-55160-8_74
امینی, اعظم, & عابدی, محمد. (1398). مقاله پژوهشی:آثار حقوقی خروج ایالات متحده آمریکا از عهدنامه مودّت و تأثیر آن بر فرایند دادرسی در دیوان بینالمللی دادگستری. مطالعات بین رشتهای دانش راهبردی, 9(36), 156-133.
MLA
اعظم امینی; محمد عابدی. "مقاله پژوهشی:آثار حقوقی خروج ایالات متحده آمریکا از عهدنامه مودّت و تأثیر آن بر فرایند دادرسی در دیوان بینالمللی دادگستری", مطالعات بین رشتهای دانش راهبردی, 9, 36, 1398, 156-133.
HARVARD
امینی, اعظم, عابدی, محمد. (1398). 'مقاله پژوهشی:آثار حقوقی خروج ایالات متحده آمریکا از عهدنامه مودّت و تأثیر آن بر فرایند دادرسی در دیوان بینالمللی دادگستری', مطالعات بین رشتهای دانش راهبردی, 9(36), pp. 156-133.
VANCOUVER
امینی, اعظم, عابدی, محمد. مقاله پژوهشی:آثار حقوقی خروج ایالات متحده آمریکا از عهدنامه مودّت و تأثیر آن بر فرایند دادرسی در دیوان بینالمللی دادگستری. مطالعات بین رشتهای دانش راهبردی, 1398; 9(36): 156-133.