مقاله پژوهشی:نگاهی سازه‌ انگارانه به مفهوم امنیت انسانی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه آیت‌ا... العظمی بروجردی

2 دانشجوی دکترای تخصصی مسائل ایران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

3 دانشجوی دکترای تخصصی علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

«امنیت انسانی» در گفتمان امنیتی معاصر جای مهمی برای خود بازنموده و در سالیان اخیر به شکل شایانی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. امنیت انسانی در ارتباط با سوالات گوناگون مطرح امنیتی در حوزه توسعه انسانی، طیف وسیعی از پاسخ‌ها را ارائه داده است. براساس مفهوم امنیت انسانی، برای فهم موضوع امنیت باید نگاه متکثرتری به امنیت داشت و فهم امنیت تنها با تمرکز همه‌جانبه بر روی دولت‌ها حاصل نمی‌شود و موضوعاتی نظیر سلامت، بهداشت و آموزش نیز توجه داشت. با توجه به اهمیت امنیت انسانی و متمرکز شدن توجه بسیاری از اندیشمندان و محافل به این مهم در پژوهش حاضر سعی برآن است که مفهوم امنیت انسانی را از منظر رهیافت سازه‌انگاری مورد تحلیل قرار دهد. ابزار گردآوری پرسشنامه، اسناد و مدارک است که به روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد کیفی انجام شده است. نتایج پژوهش حکایت از آن است که سازه‌انگاران عمدتاً نگاهی نو به امنیت انسانی دارند و امنیت انسانی را ناشی از منافع و هویت‌های متعدد ناشی شده از ادراکات بین‌الاذهانی و معنا، انگاره‌ها، رویه‌ها و هنجارها می‌دانند و حصول آن را در صورت همکاری افراد و نهادهای مختلف در سراسر جهان می‌دانند.

کلیدواژه‌ها


منابع و مآخذ
الف) منابع فارسی
- دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال (1387). نقد نظری پارادایم امنیت انسانی، مجموعه چکیده مقالات همایش بین‌المللی امنیت انسانی در غرب آسیا، تهران.
- دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال (1388). «امنیت بین‌الملل»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال سوم، شماره 4.
- راسخی، هوشنگ (1376). «سازنده‌گرایی در سیاست جهانی»، مجله سیاست خارجی، سال یازدهم، شماره 4.
- رسولی ثانی‌آبادی، الهام (1391). «بررسی هویت جمهوری اسلامی ایران از منظر سازه‌انگاری»، نشریه علوم سیاسی، سال پانزدهم، شماره 58.
- رمضانی، حسین (1392). «به سوی توسعه و امنیت پایدار انسانی»، نشریه الکترونیکی موسسه مطالعات و تحقیقات بنیادین "جستارهای مبین"، سال 1 جستار، شماره 27.
- صباغیان، علی (1392). «امنیت انسانی و دفاع همه­جانبه»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال سوم، شماره 4.
- عباسی‌اشقلی، مجید؛ فرخی، مرتضی (1388). «چارچوب تحلیلی برای مفهوم امنیت از منظر سازه‌انگاری»، فصلنامه مطالعلت سیاسی، سال دوم،، شماره 6.
- فرزانه‌پور، حسین (1387). تحول مفهومی واژۀ امنیت در تاریخ روابط بین‌الملل، مجموعه چکیده مقالات همایش بین‌المللی امنیت انسانی در غرب اسیا، تهران.
- فرزانه‌پور، حسین (1387). مولفه‌های تشکیل‌دهندۀ امنیت انسانی در اندیشۀ سیاسی اسلام، مجموعه چکیده مقالات همایش بین‌المللی امنیت انسانی در غرب آسیا، تهران.
- کر، پائولین (1387). «امنیت انسانی»، ترجمه سیدجلال دهقانی فیروزآبادی، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال یازدهم، شماره 3.
- مرادی، محمود؛ عرب، کلثوم؛ ابطحی­نیا، آمنه (1387). امنیت انسانی و توسعه پایدار در استان خراسان جنوبی، مجموعه چکیده مقالات همایش بین‌المللی امنیت انسانی در غرب آسیا، تهران.
- مرتضویان، سیدعلی؛ عبدالخانی، لنا؛ حطه، مصطفی (1391). «گفتمان هویتی از منظر سازه‌انگاری درگفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و نظام بین‌الملل»، پژوهشنامه روابط بین‌الملل، دوره ششم، شماره 21.
- مشیرزاده، حمیرا؛ طالبی‌ارانی، روح‌الله (1395). نظریه روابط بین‌الملل، تهران: نشر میزان.
- وهاب‌پور، پیمان (1384). «نقش‌آفرینی اتحادیه اروپا از دیدگاه سازه‌انگاری، فصلنامه پژوهش حقوق و سیاست، شماره 4.
- هادیان، ناصر (1382). «سازه‌انگاری از روابط بین‌الملل تا سیاست خارجی»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 17.
ب) منابع انگلیسی  
- Newman, Edward (2011). "human security and constructivism", vision of international studies Vol. 2, p.p. 239-251.
 
- Peoples, Columbia and nick William (2010). Critical Security Studies: an Introduction, London: Rout ledge.
 
- Tsai, yu-tai (2009). "the emergence of human security; constructivist view", international journal of peace studies, Vol 14, No. 2.