شناسایی تهدیدات امنیتی مناطق کویری استان اصفهان در حوزه جمعیت

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

امروز جمعیت به خودی خود از دیدگاه راهبردنویسان، یکی از کانون‌های اصلی قدرت در حاکمیت وشناسایی دولت‌هاست.رابطه جمعیت وامنیت ملی یک رابطه دوسویه ومتقابل می‌باشد،اماتغییرات جمعیتی نقش بسیار مؤثرتری درمسائل امنیتی دارد.تراکم وتوزیع جمعیتی،ترکیب سنی وساختار جمعیت و نسبت قومیتی مفاهیمی هستندکه رابطه بین جمعیت وامنیت را به هم گره‌زده است از طرفی حضور جمعیت فعال درهرمنطقه‌ای،امنیت وشکوفایی اقتصادی پایداررا توأمان برای آن منطقه به ارمغان خواهدآورد.ایجاد فرصت‌های شغلی جذاب به تعداد کافی ومتناسب با جغرافیا وآب وهوای منطقه،کلیدی‌ترین اقدام درایجاد وتثبیت پوشش جمعیتی موردنظر است.هدف این پژوهش شناسایی تهدیدات امنیتی مناطق کویری استان اصفهان درحوزه جمعیت بوده که پنج شهر مورد بررسی قرارگرفته است. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی،موردی زمینه‌ای با رویکرد آمیخته می‌باشدحجم نمونه منطبق بر جامعه آماری و به صورت تمام شمار شامل 63 نفر از مدیران وکارشناسان‌خبره‌درحوزه امنیت، جمعیت وآماراستان اصفهان می‌باشندکه براساس فرایند،متخصصین طی سه مرحله شناسایی وگزینش شده‌اند.و طی سه مرحله تهدیدات امنیتی شناسایی و توسط متخصصین و کارشناسان مورد اجماع قرار گرفت . نهایتا در حوزه جمعیت 29 گویه یا تهدید امنیتی در مناطق کویری استان اصفهان مورد تایید قرار گرفت.طبق یافته‌های تحقیق مهم‌ترین تهدیدات امنیتی درحوزه جمعیت درکویراستان اصفهان عبارتنداز:بیکاری وعدم اشتغال،کاهش جمعیت،مهاجرت،تخلیۀ روستاها ومهاجرت قشر فعال وجوان،که امنیت کویر را از لحاظ جمعیتی بخصوص از بعد امنیتی آن که بسیار حائز اهمیت است مورد تهدید قرار داده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع
الف- فارسی
- افتخاری اصغر و نصری (1383)، اقدام به جنگ؛تحلیل الگوی تصمیم سازی خارجی آمریکا برای حمله به عراق، فصلنامه سیاست دفاعی ، شماره 48،پاییز، صص93-88 .
- افتخاری اصغر(1385)، امنیت عمومی به مثابه فرهنگ، فصلنامه امنیت عمومی، سال اول، شماره یک.
- ایکنبرى جان(1390‌)، تنها ابرقدرت:هژمونى آمریکا در‌ قرن‌ 21‌، ترجمه عظیم فضلى پور، انتشارات ابرار معاصر تهران.
- بایسته حامد (1398)،تاثیر توسعه خوشه‌های صنعتی ساحلی برحفظ جمعیت و امنیت ملی‌نگرشی ویژه بر نقش توسعه بندرها در صنعت صیادی ، فصلنامه پدافند غیر عامل ، تابستان ، شماره38 ، صص81-73.
- بوزان باری(1396)،مناطق و قدرت‌ها:ساختارامنیت بین‌الملل،ترجمه رحمن قهرمانپور، پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران.
- بوزان  باری(1379)،آشنایی با مکتب کپنهاک در حوزه مطالعات امنیتی، (گفتگوی علمی بوزان با پژوهشکده مطالعات راهبردی). فصلنامه مطالعات راهبردی، سال سوم ، شماره 3.
- بوزان بارى (1401)،مردم دولت‌ها و هراس، ترجمه ، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردى. تهران.
- پژوهشکده مطالعات راهبردی(1381)،گزارش پژوهشی مفهوم شناسی امنیت (شرحی بر تهدیدات امنیتی)،تهران.
- تقوی محمدرضا (1388)، انتظام درپراکندگی امنیت ملی ایران، فصلنامه امنیت عمومی، شماره یک، 1385، صص97-75.
-توکلی سعید (1384)، مفهوم تهدید و تحولات ، دانشگاه عالی دفاع ملی ،تهران.
- خرمشاد محمدباقر،آقامحمدی مسعود ، بابایی سعید (1398) متغیرهای جمعیتی مؤثر در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ، فصلنامه مطالعات بین رشته‌ای دانش راهبردی، شماره 3،پاییز، صص34-7.
-حسینی حسین(1386)، احساس امنیت ،تاملی نظری بر یافته های پژوهشی، فصلنامه امنیت، سال پنجم،شماره 4، صص 7-48.
-درویشی‌سه‌تلانی فرهاد (1374)،تهدیدات ملی یک چارچوب نظری، فصلنامه سیاست دفاعی، شماره 10و 11، سال سوم، بهار و تابستان ، صص153-128.
-درویشی سه‌تلانی فرهاد(1376)، تاملی نظری بر امنیت ملی- تهدیدات و رهیافت، تهران، انتشات دافوس ارتش جمهوری اسلامی ایران.
- درویشی سه‌تلانی فرهاد (1376)، تهدیدات امنیت ملی یک چارچوب نظری، فصلنامه سیاست دفاعی، شماره 5. صص167-142
-دهخدا علی اکبر(1395)، لغت نامه (فرهنگ متوسط)، انتشارات دانشگاه تهران.
- ذکریا کاظم پور و محسن بهرامی(1400)، بررسی ابعاد ارزیابی تهدیدات هوشمند آینده،فصلنامه علمی مطالعات بین رشته‌ای دانش راهبردی،سال یازدهم، شماره 45،زمستان، صص148-121.
- رزمجو قدیر،(1386)، نقش قوم کرد در امنیت جمهوری اسلامی ایران، تهران، فصلنامه امنیت پژوهی، شماره 20، صص59-35 .
- ره­پیک سیامک (1387)، نظریه امنیت،جمهوری اسلامی ایران تهران ، دانشگاه عالی دفاع ملی.
- علیزاده مرجان ، توده ‌فلاح معصومه ، مؤمن‌طایفه معصومه (1395) سالنامه آمارجمعیتی ، انتشارات سازمان ثبت احوال کشور، تهران.
- ساوه درودی مصطفی(1400) گام دوم انقلاب در دو حرکت (شناخت تهدیدات امنیتی، مقابله با تهدیدات امنیتی، فصلنامه علمی مطالعات بین رشته‌ای دانش راهبردی،سال یازدهم، شماره 42 ، بهار، صص 246-221
- شفقی سیروس ،(1393)، جغرافیای اصفهان، انتشارات دانشگاه اصفهان.
- شورای امنیت کشور(1390)، گزارش پژوهشی ، تهران.
- صابری ‌فررستم ، پوسان سعید (1394)،نقش امنیت در ماندگاری جمعیت درمناطق مرزی شرق کشور.مورد مطالعه شهرستان میرجاوه، استان سیستان و بلوچستان،  فصلنامه جغرافیا ، شماره 14،پاییز،صص42-67
- صفوی سید یحیی (1382)، مقدمه‌ایی برجغرافیای نظامی ایران ، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران.  
- طاهری علی(1395)، مختصات الگوی تهدیدات صحنه نبردهای آینده در سال 1404 با استفاده از روش نظریه داده بنیاد، فصلنامه مطالعات آینده پژوهی دفاعی، سال اول، شماره اول ، تابستان صص63-48.
- عبدالله خانی علی (1387) تهدیدات امنیت ملی(شناخت و روش)، انتشارات موسسه ابرار معاصر، تهران.
- عبدالله خانی علی(1390)، نظریه‌های امنیت مقدمه‌ای بر طرح‌ریزی دکترین امنیت ملی، جلداول، انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر،تهران
- عبدالله خانی ، علی(1386). مدیریت ادراک تهدیدات امنیتی، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال پنجم، شماره 18، صص123-103، تهران.
- عبدالهی سیدحسن (1397)،جمعیت و تاثیرآن برتوسعه وامنیت ملی کشورهای جهان سوم، فصلنامه دانش امنیتی ، سال پنجم،شماره 9 ، پاییز و زمستان،صص 92-63، تهران.
- عزتی  عزت ا...(1386) نظریه‌های جدید جغرافیای سیاسی، نشر قومس،تهران.
- عصاریان نژاد حسین و عبدالله‌خانی علی(1385)، تهدید در نظریه‌های امنیتی، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال هفتم، شماره 27،پاییز صص 118-95 .
- عطارزاده، مجتبی، (1377)، تاثیر رویکرد جدید مفهوم امنیت بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، پیش شماره دوم، تهران ، صص162-142.
- محمدیان خلیل(1393) گفتارها و گفتگوهای جمعیتی؛ تاملی در مدیریت سلامت و تناسب جمعیت، روابط عمومی شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده. صص30-21
- علیئی محمدولی،(1394)، نقش جمعیت و سیاست های جمعیتی در استحکام ساخت درونی قدرت نظام جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه آفاق امنیت، سال هشتم، شماره28، صص174-143 .
- عمید حسن،(1384)، فرهنگ فارسی عمید، موسسه انتشارات امیر کبیر، تهران، چاپ دوم.
- عمید حسن،(1389)، فرهنگ فارسی عمید ، انتشارات اَشجَع، تهران.
- فاطمی نسب علی ، منتظری مهدی (1399) شناسایی تهدیدات امنیتی کویر استان اصفهان در حوزه گردشگری، فصلنامه سیاست دفاعی، سال 29، شمار113 ، زمستان، صص 193-155 .
- قالیباف محمدباقر، محمدیان حسین، حیدری غلامحسن(1391)،تحلیل نقش جمعیت کلان شهر تهران در قدرت ملی کشور، فصلنامه ژئوپلیتیک، بهار، شماره 25، صص 111-82 .
-کریمی میرهابیل، (1393)،تدوین راهبردهای مقابله با تهدیدات امنیتی و کاهش آسیب پذیری های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، رساله دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران.
-گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی، (1393)، ساختار و روند جمعیتی ایران و لزوم تجدید نظر در سیاست‌های جمعیتی، فصلنامه سیاست کلان، سال سوم، شماره 3، صص30-7.
- محرابی علیرضا، نیکزاد روح الله و ساسانی پور محمد (1393)، تبیین ژئوپلیتیک رشد جمعیت و امنیت ملی ایران، فصلنامه نگرش‌های نو درجغرافیای انسانی، سال پنجم، شماره دوم،صص121-90.
- مرادیان محسن ، اینانلو سلیمان ، میرحسینی وحید (1396)"پویش محیطی مؤلفه جمعیتی جمهوری اسلامی ایران در راستای تحکیم اقتدار و امنیت ملی، فصلنامه امنیت ملی ، سال هشتم ،شماره 26، صص 86- 59 .
- مرادیان  محسن، (1388) تهدید و امنیت ، مرکز آموزشی و پژوهشی شهید سپهبد صیاد شیرازی، تهران.
- مطالعه گروهی دانشجویان دوره 24 دفاع ملی (1396)، دانشگاه عالی دفاع ملی،تهران.
- مطیعی لنگرودی سید حسن،(1380) راهبردهایی در ارتباط با تحقیق عدالت اجتماعی و توسعه پایدار، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره 157، صص 292-279، تهران .
- مینایی حسین ، زهدی نسب یعقوب، (1391) ، بررسی میزان تاثیر انسجام اجتماعی و تغییرات جمعیتی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال دهم، شماره 39، صص112-73.
- معین، محمد (1387)، فرهنگ فارسی معین، تهران، انتشارات امیرکبیر.
ب- لاتین
-Buzan, Waver, Wild,1998 “ Security:A new framework for analysis”.Boulder co. lynner.
-Byman, Daniel (2009). Strategic surprise and the September 11 attacks,” Annual  Review of  Political.
-William J.Durch Searching for National Security: Threat and Response in the Age of Vulnerability, the Henry Stimson Center, Report 30, 1999