1
استادیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2
پژوهشگر حوزه آینده پژوهی
چکیده
تحرک اقتصادی، فناوری و توسعهیافتگی ظاهری رژیمصهیونیستی، سیمای دلپذیری برای برخی دولتهای منطقه در عادیسازی روابط با این رژیم را داشته است. پرسش اساسی مقاله حاضر آن است که عوامل اقتصادی تا چه میزان در همگرایی و واگرایی رژیمصهیونیستی با کشورهای غرب آسیا تأثیرگذار بوده و در عادیسازی روابط رژیم طی سالهای 2010 تا 2022 میلادی چه نقشی داشته است. مقاله از جنبۀ هدف، جزء پژوهشهای کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است. به دلیل مطالعۀ گذشتهنگر، از منابع و اسناد کتابخانهای و برای تکمیل ناشناختهها، مصاحبهای نیز با 6 نفر از متخصصان صورت گرفت. نتایج نشان داد، با وجود اهمیت نقش عوامل اقتصادی، اما این عامل هنوز نتوانسته ماهیت ستیزهجویانه و اشغالگر رژیمصهیونیستی در نزد مردم منطقه را توجیه کند. رژیم با وجودی که در راهبردهای کوتاهمدت و بلندمدت خود، اقتصاد را به عنوان یک پیشران مهم در توسعۀ روابط و عادیسازی در منطقه مدنظر داشته، اما با بررسی تکتک کشورهای منطقه روشن شد، این عامل چندان در عادیسازی روابط نقش بارزی نداشته است.
احمدی، وحیده (1396). اسرائیل و کشورهای پیرامونی؛ نفوذ امنیتی با پوشش اقتصادی، فصلنامۀ مطالعات راهبردی، دورۀ 20، شمارۀ 2، صص 135- 113.
امیدی، علی و مصطفی خیری (1395). تأثیر روابط جمهوری آذربایجان و اسرائیل بر امنیت ملی ایران، فصلنامۀ مطالعات راهبردی، دورۀ 19، شمارۀ 2، صص 158- 137.
اخوانکاظمی، مسعود، فرزاد رستمی و حامد شاهملکی (1396). «تحلیل رابطۀ اسرائیل و کردستان عراق و پیامدهای امنیتی آن برای جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامۀ جستارهای سیاسی معاصر، سال 8، شمارۀ 4، صص 26- 1.
حافظنیا، محمدرضا (1396). «اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک»، مشهد: پاپلی.
رضایی، ابوذر (1400). بررسی راهبرد امنیت ملی اسرائیل در خاورمیانه (2010-2018)، رسالۀ دکتری، به راهنمایی ارسلان قربانی شیخنشین، کرج، دانشگاه خوارزمی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی.
رضوی، سلمان (1401). مصاحبه تخصصی با نویسنده، تهران.
رضوی، سیدجعفر (1401). مصاحبۀ تخصصی با نویسنده، تهران.
زمانی فراهانی، محمدحسین (1397). تحلیل وزن ژئوپلیتیکی اسرائیل در منطقه غرب آسیا، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ جغرافیای سیاسی، استاد راهنما دکتر سیروس احمدی نوحدانی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی.
سعادتقلیپورآذر، علی (1392). نفوذ اسرائیل در منطقه قفقاز جنوبی و پیامدهای آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، رسالۀ دکتری، به راهنمایی احمد دوست محمدی، تهران: دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی.
سیفزاده، سیدحسین (1376). «نظریههای مختلف در روابط بینالملل»، تهران: قومس.
شفیعی، عباس، زهره پوستینچی، ارسلان قربانی شیخنشین و حسن خداوردی (1399). «بررسی روابط سیاسی- امنیتی جمهوری آذربایجان و اسرائیل و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران (از سال 2011 تا 2020)»، فصلنامۀ جامعهشناسی سیاسی ایران، سال سوم، شمارۀ سوم (پیاپی 11)، شماره صفحات، 1194- 1179.
شهلایی، ناصر، احمد مهرنیا و حسن ولیوند زمانی (1388). «نظریههای راهبردی»، تهران: دافوس آجا.
صابری، عبدالله (1401). مصاحبۀ تخصصی با نویسنده، تهران.
کالینز، جان. ام. (1388). «استراتژی بزرگ، اصول و رویهها»، ترجمۀ کورش بایندر، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
کریمیپور، داوود (1400). راهبرد دیپلماسی اقتصادی اسرائیل در منطقه خلیجفارس، مطالعات اقتصاد سیاسی بینالملل، دوره چهارم- شماره 2، صص 580- 552.
کمالی، محمدرضا، امیرحسین الهامی و بابک نبیزاده (1403). تبیین تأثیر جنبههای اقتصادی توافق ابراهیم بر مؤلفههای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علمی مطالعات بین رشتهای دانش راهبردی، دوره 14، شماره 55، صفحه 32- 7.
کمپ، جفری و رابرت هارکاوی (1383). «جغرافیای استراتژیک خاورمیانه»، ترجمه سیدمهدی حسینی متین، تهران، مرکز مطالعات راهبردی.
محمدیان، مهدی، حجت مهکویی، سارا فلاحی و یوسف زینالعابدین عموقین (1399). «تأثیر ظهور داعش بر وضعیت اقتصادی کشورهای منطقۀ لوانت، مورد اسرائیل»، فصلنامۀ مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام، سال 2، شمارۀ 3، صص 160- 131.
محمدی گرمخانی، سمیرا (1396). معضل امنیت و راهبرد امنیتی اسرائیل و منطقه خلیج فارس، پایاننامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ مطالعات ایران، به راهنمایی مسعود اخوان کاظمی، کرمانشاه: دانشگاه رازی، دانشکده علوم اجتماعی و تربیتی.
نصری، قدیر و داود رضایی (1398). مهمترین تهدیدات فراروی ج.ا.ایران در کردستان عراق، فصلنامه مطالعات بین رشتهای دانش راهبردی، دوره 9، ش 37، ص 197- 168.
Alarabiya (24 September 2020). Open for business How UAE Israel peace is driving deals at breakneck speed, https://english.alarabiya.net/features/2020/09/24/Open-for-business-How-UAE-Israel-peace-is-driving-deals-at-breakneck-speed
Cook, Steven A. (23 August 2022). How Israel and Turkey Benefit from Restoring Relations, https://www.cfr.org/in-brief/how-israel-and-turkey-benefit-restoring-relations
Costa Buranelli, Filippo (2018). Spheres of Influence as Negotiated Hegemony – The Case of Central Asia, Geopolitics, Volume 23, 2018 - Issue 2, pp 378- 403, https://doi.org/10.1080/14650045.2017.1413355.
Gulfnews (2020, October, 11). Israeli official: Arab East Jerusalem can become regional tech R&D hub, https://gulfnews.com/world/mena/israeli-official-arab-east-jerusalem-can-become-regional-tech-rd-hub-1.74496779
Hitchcock, William, Melvyn P. Leffler and Jeffry W. Legro (2016). Shaper Nations: Strategies for a changing World, the United States of America: Harvard University Press.
Hua Liao, Weihua Dong, Huiping Liu and Yuejing Ge (2015). Towards Measuring and Visualizing Sustainable National Power—A Case Study of China and Neighboring Countries, ISPRS Int. J. Geo-Inf. 2015, 4, 1672-1692; doi:10.3390/ijgi4031672.
Israel Ministry of Foreign Affairs (2022). Georjia, mfa.gov.il.
Kehila News Israel (31 October 2016). Enjoying good relations with a Muslim state: Uzbekistan and-israel, https://news.kehila.org/enjoying-good-relations-with-a-muslim-state-uzbekistan-and-israel/
Levite, Ariel. E. (2016). Israel, Strategic Vision Adrift, in Hitchcock, W. and Others, Shaper Nations: Strategies for a changing World, the United States of America: Harvard University Press.
Liberman, Yoray (3 October 2021). An Israeli in Afghanistan, Armed with a Camera, https://www-haaretz-com.
Maherramova, Aygun (10 December 2022). Israeli Biopharmax to build pharmaceutical factory in Kyrgyzstan, https://en.trend.az/casia/kyrgyzstan/3679162.html
Mehdiyev, Elchin (7 April 2017). Azerbaijan, Israel abolishing double taxation, https://en.trend.az/azerbaijan/politics/2739816.html
Murray, Williamson, Macgregor Knox and Alvin Bernstein (1994).The making of strategy Rulers, states, and war, Cambridge: Cambridge university press.
Perry, Mark (2012). Israel’s Secret Staging Ground, https://foreignpolicy.com/2012/03/28/israels-secret-staging-ground/
The Jerusalem Post (28 February 2013). Erdogan says Zionism crime against humanity, https://www.jpost.com/Middle-East/Erdogan-says-Zionism-crime-against-humanity
The Jerusalem Post (19 January 2014). Kuwait boycotts Abu Dhabi energy conference attended by Zionist regime, https://www.jpost.com/National-News/Kuwait-boycotts-Abu-Dhabi-energy-conference-attended-by-Zionist-regime-338624
The Jerusalem Post (8 October 2020). Israel and jordan sign historic aviation agreement, https://www.jpost.com/breaking-news/israel-and-jordan-sign-historic-aviation-agreement-645030
The Jerusalem Post (29 July 2021). https://www.jpost.com/israel-news/azerbaijan-opens-trade-office-in-tel-aviv-30-years-after-forming-ties-675266
The Jerusalem Post (22 July 2021). Israel jordan sign climate cooperation agreement in dubai, https://www.jpost.com/environment-and-climate-change/israel-jordan-sign-climate-cooperation-agreement-in-dubai-685680
The Jerusalem Post (22 November 2022). News, https://www.jpost.com/israel-news/article-723109
The Jerusalem Post (26 December 2022). News, https://www.jpost.com/israel-news/article-725840
The White house (2020 B). Joint Statement by the United States, the Kingdom of Bahrain, and the State of Israel, October 19, available at: https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/jointstatement-united-states-kingdom-bahrain-state-israel/
Trading Economics (2022, January, 10). Exports and imports by Countries, https://tradingeconomics.com/
کاوندی کاتب, ابوالفضل و بهمنش, داوود . (1404). نقش عوامل اقتصادی در عادیسازی روابط رژیمصهیونیستی با کشورهای غرب آسیا. مطالعات بین رشتهای دانش راهبردی, 15(58), 194-163.
MLA
کاوندی کاتب, ابوالفضل , و بهمنش, داوود . "نقش عوامل اقتصادی در عادیسازی روابط رژیمصهیونیستی با کشورهای غرب آسیا", مطالعات بین رشتهای دانش راهبردی, 15, 58, 1404, 194-163.
HARVARD
کاوندی کاتب, ابوالفضل, بهمنش, داوود. (1404). 'نقش عوامل اقتصادی در عادیسازی روابط رژیمصهیونیستی با کشورهای غرب آسیا', مطالعات بین رشتهای دانش راهبردی, 15(58), pp. 194-163.
CHICAGO
ابوالفضل کاوندی کاتب و داوود بهمنش, "نقش عوامل اقتصادی در عادیسازی روابط رژیمصهیونیستی با کشورهای غرب آسیا," مطالعات بین رشتهای دانش راهبردی, 15 58 (1404): 194-163,
VANCOUVER
کاوندی کاتب, ابوالفضل, بهمنش, داوود. نقش عوامل اقتصادی در عادیسازی روابط رژیمصهیونیستی با کشورهای غرب آسیا. مطالعات بین رشتهای دانش راهبردی, 1404; 15(58): 194-163.