الزامات مؤثر در تدوین راهبردهای ارتقای قدرت ژئوپلیتیکی ج.ا.ایران در منطقه غرب آسیا بر مبنای مطلوبیت

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد تمام دانشگا اما حسین (U)، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری علو دفاعی راهبردی، دانشگا عالی دفاع ملی، تهران، ایران

3 استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

4 - استادیار پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

چکیده

تدوین راهبرد قدرت ژئوپلیتیکی ج.ا. ایران در منطقه غرب آسیا نیازمند شناخت دقیق الزامات و عوامل مؤثر است. با توجه به اهمیت قدرت ژئوپلیتیکی در منطقه غرب آسیا، تدوین راهبردهای مؤثر برای تقویت قدرت ژئوپلیتیکی ج.ا. ایران امری حیاتی است. هدف اصلی این پژوهش «الزامات مؤثر در تدوین راهبردهای ارتقای قدرت ژئوپلیتیکی ج.ا.ایران در منطقه غرب آسیا بر مبنای مطلوبیت» می‌باشد؛ که در این تحقیق برای دستیابی به هدف اصلی؛ متناظر با آن سؤال اصلی «الزامات مؤثر در تدوین راهبردهای ارتقای قدرت ژئوپلیتیکی ج.ا.ایران در منطقه غرب آسیا بر مبنای مطلوبیت کدم‌اند؟» طرح‌شده است. در این پژوهش روش تحقیق، توصیفی تحلیلی می‌باشد و رویکرد آن آمیخته و نوع تحقیق کاربردی- توسعه‌ای است. جامعه آماری، 50 نفر و حجم نمونه بر جامعه آماری منطبق بوده و تمام شمار تعیین‌شده است. برای گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، ضمن فیش‌برداری از مطالعات کتابخانه‌ای و انجام مصاحبه‌های تخصصی با به‌کارگیری روش‌های تحلیل اسنادی و تحلیل نخبگی، از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی ناپارامتریک آماری نیز استفاده‌شده است. از نتایج تحقیق این‌گونه برمی‌آید که الزامات مؤثر در قالب 7 کلان مؤلفه‌ ژئوپلیتیکی (سیاسی، نظامی، علم و فناوری، زیست‌محیطی، اجتماعی و فرهنگی، جغرافیایی و اقتصادی) با 53 شاخص احصا گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • منابع

    الف- فارسی

     

    • امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، مجموعه بیانات، قابل‌دسترسی در:        www.khamenei.ir
    • ابراهیمی، حامد. (۱۴۰۰). «الگوی محیط شناسی ژئوپلیتیکی کشورهای پیرامون جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه علمی مطالعات بین رشته ای دانش راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، (دوره 11، شماره 45)، صفحه 34-7.
    • ‏‫اعظمی، هادی. (۱۳۸۴). «عوامل مؤثر در جایگاه ژئوپلیتیکی ایران در منطقه (فرصت‌ها و تهدیدها)». تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
    • ‏‫انجمن ژئوپلیتیک ایران. (۱۳۹۳). «انجمن ژئوپلیتیک ایران». تهران.
    • ‏‫بهادریان، رستم. (۱۳۹۹). «عوامل ژئوپولیتیک طبیعی کشورهای محور مقاومت بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران در منطقه غرب آسیا» (پایان‌نامه دکتری). دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران.
    • ‏‫تاجفر، رضا. (۱۳۹۴). «جغرافیای نظامی کشورهای همجوار» (ج ۱–1000). سوم، تهران: دانشگاه افسری امام علی (ع).
    • ‏‫حافظ نیا، محمد رضا. (۱۳۹۰). «اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک» (ج ۱–500). مشهد: پاپلی.
    • ‏‫حافظ نیا، محمد رضا. (۱۳۹۶). «اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک» (ج ۱–500). مشهد: پاپلی.
    • ‏‫دهشیری، محمد رضا. (۱۳۹۵). «اسلام و جهانی شدن». تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
    • ‏‫روشندل، جلیل. (۱۳۹۰). «امنیت ملی و نظام بین‌الملل». چاپ سوم، تهران: سمت.
    • ‏‫ریوندی، رضا. (۱۳۹۸). «ارائه الگوی ارتقای جایگاه ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه با تأکید بر نیازهای امنیتی ـ دفاعی» (پایان‌نامه دکتری). دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران.
    • ‏‫ساجدی، امیر. (۱۳۸۸). «ژئوپلیتیک خلیج‌فارس، امنیت، ایران و آمریکا». مقاله ارائه شده در همایش ملی جایگاه خلیج فارس در تحولات استراتژیک جهان. تهران.
    • ‏‫صفوی، سید یحیی. (۱۴۰۰). «ژئوپلیتیک و ژئواستراتژی جهان اسلام» (ج ۱–1000). تهران: مرکز آینده‌پژوهی جهان اسلام.
    • ‏‫صفوی، سید یحیی. (۱۳۸۴). «مقدمه‌ای بر جغرافیای نظامی ایران» (ج اول(شمالغرب و غرب کشور)). سوم، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
    • ‏‫کمالی، محمدرضا. (۱۳۹۳). «تأثیر عوامل ژئوپلیتیک عربستان در تدوین راهبردهای دفاعی ج.ا.ایران». دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران.
    • ‏‫محمدرضا، حسینی. (۱۴۰۱). «امکان‌سنجی ایجاد رژیم امنیت دسته جمعی درمنطقه غرب آسیا (موانع و ظرفیت‌ها) نوع». مطالعات بین رشته ای دانش راهبردی، دوره 12، 47(شماره پیاپی 2)، صفحه7-29.
    • ‏‫مسجدجامعی‌، محمد. (۱۳۹۷). «ایران و ژئوپلیتیک منطقه؛ پیداها و ناپیداها». (موسسه اطلاعات). تهران: اطلاعات.
    • ب- انگلیسی
    • Faringdon, Hugh. (2018). Strategy Geography. London: Routledge.
    • Katzman, kont. (2018). Defense and foreign policy of Iran. Etedal.
    • Wright, Robin; & Baker, Peter. (2018). Leaders Warn against forming religious state. Washington Post.