تحلیلی آینده‌پژوهانه از هندسه نظم نوین جهانی مبتنی بر دیدگاه‌های فرماندهی معظم کل‌قوا

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی

2 پژوهشگر دانشگاه عالی دفاع ملی

3 دانشجوی دکتری سیاستگذاری علم و فناوری- دانشگاه علم و صنعت ایران

چکیده

نظم جهانی گذشته تا حد زیادی با مؤلفه‏هایی همچون سیطره آمریکا در ابعاد گوناگون قدرت جهانی معنا می‏شد؛ در واقع در 70 سال اخیر، قدرت‌های غربی به‌ویژه ایالات متحده با استفاده از توان سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خود و بهره‏گیری از منابع طبیعی و ثروت سایر مناطق ضعیف‌تر، توانستند نظم موجود را بازتولید نمایند، البته به‌واسطة تحولاتی مانند جهانی‌شدن، انقلاب ارتباطی/ اطلاعاتی، وابستگی‌های متقابل فزاینده، روند ظهور و به‌ویژه سقوط قدرت‌ها، شتابی فزاینده گرفته است. به نظر مقام معظم رهبری، «امروز جهان در آستانه نظم جدید بین‌المللی است که این نظم، بعد از دوران نظم دو قطبی جهان، و نظریه نظم جهانِ تک قطبی در حال شکل‌گیری است». با توجه به این مطالب، پرسش اصلی مقالة حاضر این است که عوامل تأثیرگذار از نظر مقام معظم رهبری در تغییر نظم نوین جهانی کدامند؟ روش تحقیق این مقاله، توصیفی، نوع تحقیق براساس هدف، توسعه‌ای و روش گردآوری داده‌ها، کتابخانه‌ای بوده است، برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون و نرم‌افزار MAXQDA استفاده شده است.

یافتة اصلی مقاله آن است به باور رهبر انقلاب، نظم و نظام موجود در حال از بین رفتن است و شرایط کنونی را می‌توان در قالب مفهوم «پیچ تاریخی» صورت‌بندی نمود، همچنین جهان پس از این نظام، شاهد متروک‌شدن مکاتب مادی و احیای مجدد ارزش‌ها و مفاهیم اسلامی خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. منابع فارسی

    1. امام خامنه‌ای، سیدعلی. بیانات. قابل‌دسترسی در: Khamenei.ir
    2. اکبری کریم‏آبادی، نورالدین. (1393). «نقش اسلام‏هراسی در افزایش گرایش به اسلام در اروپا و آمریکا». پژوهش‏های منطقه‏ای. (3). شماره پیاپی 5.
    3. توفیق، فیروز. (1377). «آینده‌نگری». مجلة برنامه و بودجه. شمارة 35 و 34. 79-90.
    4. جعفری‏پناه، مهدی. (1399). «صورتبندی مفاهیم مطرح در بیانیه گام دوم جهت تحقق نظم نوین جهانی». فصلنامه پژوهشنامه انقلاب اسلامی. سال 10 (1). شماره پیاپی 43. 127-111.
    5. سو، آلوین. (1378). «تغییر اجتماعی و توسعه». ترجمة محمود حبیبی مظاهری. تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
    6. عباس‏تبار مقری، رحمت. هاشمی‏میارکلایی، سیدمحمد. (1400). مکانیزم‏ها و راهبردهای تحقق نظم جهانی دینی از دیدگاه آیت‏ا... خامنه‏ای. فصلنامه الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی. سال 9 (4). شماره پیاپی 20. 204-177.
    7. عسگری، محمود. (1390). قدرت‌افکنی؛ الزامی برای بازدارندگی. تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
    8. عسگری، محمود. (1399). «رویکردی به ناآرامی‏های اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران از منظر مقام معظم رهبری (مدظله‏العالی)». فصلنامه علمی مطالعات بین‏رشته‏ای دانش راهبردی. سال 10 (3). شماره پیاپی 40. 318-279.
    9. لیتل، ریچارد. (1389). تحول در نظریه‌های موازنة قوا. ترجمة غلامعلی چگینی‌زاده. تهران: مؤسسة ابرار معاصر تهران.
    10. مافی، فرزانه. (1390). «پژوهشی در حوزة آینده‌پژوهی». پژوهشنامة شمارة 23. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
    11. محمودی رجا، سیدزکریا. باقری دولت‏آبادی، علی. راوش، بهنام. (1397). «بررسی محور مقاومت و آینده نظام سلطه با استفاده از نظریه نظام جهانی». فصلنامه بیداری اسلامی. سال 7 (2 و 3). شماره پیاپی 14.
    12. ملکی‌فر، عقیل. (1385). الفبای آینده‌پژوهی. تهران: اندیشکدة صنعت و فناوری.
    13. نقیب‌زاده، احمد. (1372). تحولات روابط بین‌الملل. تهران: قومس.
    14. نی‎نوس، برت. (1377). رهبری بصیر. ترجمة محمد ازگلی و برزو فرّهی. تهران: دانشگاه امام حسین(ع).
    15. یزدخواستی، بهجت. پناهی، محمدحسین. مهری، کریم. (بهار و تابستان 1393). «سیاست‌گذاری قومی مبتنی بر دیدگاه مقام معظم رهبری: تحلیل تماتیک». دوفصلنامه علمی پژوهشی مطالعات قدرت نرم. 4 (10).

     

    1. منابع انگلیسی
    2. Attitudes toward the United States. (2013). available at: www.pewglobal.org
    3. Boyatzis, R. E. (1998). Transforming Qualitative Information: Thematic Analysis and Code Development. CA: Sage.
    4. Braun, Virginia. Clarke, Victoria. (2006). "Using Thematic Analysis in Psychology". Qualitative Research in Psychology. 3 (2).
    5. (1992). Defense Planning Guidance. Washington: DoD.
    6. (2014). Quadrennial Defense Review 2014. Washington: DoD.
    7. Fiegenbaum, A. Hart, S. Schendel, D. (1996). “Strategic Reference Point Theory”. Strategic Management Journal. Vol 17.
    8. Fukuyama, Francis. (1995). Trust: The Social Virtues and the Creation of Prosperity. London: Hamish Hamilton.
    9. Gatam, P.K. (2008). Military Lessons From Israel-Hizbollah War. available at: www.aei.org
    10. (April 2019). ”World Economic Outlook Database, China’s Gross domestic product in constant prices growth rate”. Available at: https://www.imf.org/en/Publications
    11. Jhee, Byong-Kuen. (2008). Anti-Americanism and Electoral Politics in Korea. Political Science Quarterly. vol. 123. No. 2.
    12. Methods and Approaches of Future Studies. available at: wfs.org/ newineth.html
    13. Nye, Joseph. (2002). The Paradox of American Power: Why the World's Only Superpower Can't Go it alone. New York: Oxford University Press.
    14. O’Connor, Brendon. Griffiths, Martin. (ed.) (2006). The Rise of anti-Americanism. London and New York: Routledge.
    15. Olago, Tom. (March 07, 2014). The Expansion of Islam in Europe. available at: prophecynewswatch.com
    16. Reisman, Judith A. (2012). Kinsey: Crimes & Consequences. New York: Institute for Media Education.