1
دانشجوی دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، ایران
2
استادیار حقوق بین الملل، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران.
چکیده
بازیگران غیردولتی بین المللی یکی از ناظران حقوق بشر، طیف وسیعی از اقدامات نظارتی را انجام می دهند.آنها ضمن جمع آوری اطلاعات مرتبط با امورکاریی خود، از قربانیان نیزحمایت کرده و با هدایت و تنویر افکار عمومی زمینه را برای تعامل یا تقابل با دولت ها و سایر کنش گران ناقض حقوق بشر را فراهم می آرند. در عین حال برخی از همین بازیگران از ناقضان اصلی حقوق بشر محسوب و بطوری که با اقدامات افراطی، انحرافی و تروریستی همچون داعش و القاعده و گروه های هکری و... تهدید جدی برای حقوق بشر به شمار می آیند و از هر ابزاری برای دست یافتن به منافع، مطامع و سلطه گری خود بهره می جویند. در این بین دست یابی به فن آورهای نوین بخصوص استفاده از هوش مصنوعی توسط آنها روند سلطه جوئی را سرعت بخشیده و ماحصل آن شتاب بیشتر نقض حقوق بشر می باشد. استفاده از هوش مصنوعی توسط این بازیگران در سلاح های کشنده برای ترور و یا کاربری آن در نفوذ به حریم خصوصی افراد و دولت ها در سال های اخیر یکی از اخبار پر تکرار و تهدیدات مهم جوامع بین المللی قلمداد شده است. در این مقاله در پرتو روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا مبانی و چارچوب های حقوقی تأثیر پیشرفت هوش مصنوعی بر روند سلطه گری بازیگران غیر دولتی بر جوامع بشری به طور مختصر بیان شده و پس از اشاره به وضعیت مفاهیم بازیگران غیر دولتی و تحّولات هوش مصنوعی، روند سلطه گری بازیگران غیر دولتی در پرتو هوش مصنوعی تحلیل شده است.
قادری روح الله(1387بهار)، «ﺗﺤﻮل در ﻧﻘﺶ ﺑﺎزیگران دوﻟتی و ﻏﯿﺮدوﻟتی از ﻣﻨﻈﺮ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال یازدهم،شماره اول،شماره مسلسل39،تهران،ص177.
پاوان دوگال، مترجم: علی و معین غلامعلی پور،(1398)،«اینتر نت اشیاء، هوش مصنوعی و چالشهای حقوقی پیش رو»، ، تهران، انتشارات جنگل.
استورات جی . راسل، پیتر نورویک، مترجم: سعید راحتی،(1394)،«رویکردی نوین در هوش مصنوعی»، مشهد، نشر دانشگاه صنعتی سجاد مشهد.
نوشته ماریا بائو و مارلین جیا وآدلین ژائو،مترجم: محمد حسین رئیسی و همکاران(1399)،«هوش مصنوعی کاربردی برای رهبران کسب و کار جهان»، تهران، نشر بازاریابی.
محمدحسین محمدی (1395)، «مقاله سیر تحول مفهومی حقوق بشر(از ابتدا تا قرن حاضر)»، تهران، مجله تخصص روابط بین الملل.
سیده لطیفه حسینی(1393)،«آشنایی با مفاهیم حقوق عمومی بررسی مفهوم (حقوق بشر)»،تهران انتشارات دفتر مطالعات نظام سازی اسلامی.
حمیدرضا اصلانی،(1384)،«حقوق فناوری اطلاعات»، تهران، نشر میزان.
سید قاسم زمانی- مهناز بهراملو،(1385)،«حقوق بشر و اینترنت»، تهران، انتشارات خرسندی.
کریستان تاموشات، ترجمه: حسین شریفی طراز کوهی،(1386)، «حقوق بشر»، تهران، انتشارات نشر میزان.
رویا وکاظم معتمد نژاد،(1386)، «حقوق اطلاعات»، تهران، انتشارات دفتر مطالعات و توسعه رسانهها.
سیده لطیفه حسینی(1393)،«آشنایی با مفاهیم حقوق عمومی بررسی مفهوم حقوق بشر»، تهران،پژوهشکده شورای نگهبان.
سعیدعطار زاده-جلال انصاری(1398)،«مقاله بازپژوهی مفهوم مسئولیت کیفری هوش مصنوعی(مطالعات خودروهای خودران) درحقوق اسلام،ایران،امریکاوآلمان»،فصلنامه پژوهش تطبقی حقوق اسلام و غرب،(سال ششم، شماره چهارم) ،صص55-86.
محسن محبی(1396)، «حقوق بین الملل و بازیگران غیر دولتی»، فصلنامه تحقیقات حقوقی،(شماره41).
سخنرانی دکترسید قاسم زمانی،سال (1397)،«مجموعه مقالات همایش بین المللی نقش بازیگران غیر دولتی در تهدید علیه صلح و امنیت مطقهای و بین المللی»،تهران، نشر موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش.
ب- انگلیسی
Ali Zeinodiny(1401) “،Energy Storage System And Artificial Intelligence ” ،Electronic publication and publication of Sabz book ،pp،89-91.
Albert Chun-Chen Liu(2022), “Understanding Artificial Intelligence Fundamentals and ApplicationsOscar Ming Kin Law”،Kneron Inc، pp97-98.
Vincent C. Müller(2014) “Risks of general artificial intelligence”،Journal of Experimental & Theoretical Artificial Intelligence ،pp397-301.
NÉSTOR DUCH-BROWN and Partners،(2022)، “MARKET POWER AND ARTIFICIAL INTELLIGENCE WORK ON ONLINE LABOUR MARKETS”، Joint Research Centre - European Commission،
Michael O’Flaherty,(2022) “Bias in Algorithms – Artificial Intelligence and Discrimination”, Publications Office of the European Union p67-69.
Gabriel Hallevy“،(2015)Liability for Crimes Involving Artificial Intelligence Systems”، Ono Academic College، p18.
Zoltán Somogyi Antwerp,(2021)، “The Application of Artificial Intelligence”،Springer Cham ،p10.
Andreas Kaplan“،(2021)AI for Everyone” ،University of Westminster Press، p108.
Stuart J. Russell and Peter Norvig(1995) “ ،Artificial Intelligence A Modern Approach ” ،Publisher: Alan Apt، p 8.
Aji Widiatmaja and Fajria Hasta Rizqi(2019)، “The Rise of Non-State Actors in Globalization and Democratization Era: Terrorist Group versus State Actors، Kelompok Studi Mahasiswa Pengkaji” ،Masalah Internasional‘Jurnal Sentris KSMPMI Vol،p55.
§ Sarah Cripps(2021) “DEMOCRATIZING H ARM: ARTIFICIAL INTELLIGENCE IN THE H ANDS O F N O N S TATE ACTORSS”pp6-7،at: https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2021/11/FP_20211122_ai_nonstate_actors_kreps.pdf.