مدلسازی قدرت ملی کشورهای هدف با استفاده از شبکه عصبی مصنوعیی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

پژوهشگر دانشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

چکیده

مدل سازی قدرت ملی با استفاده از معادلات صریح ریاضی بسیار دشوار است. شبکه های عصبی مصنوعی می توانند مسائل پیچیده چند بعدی را حل کنند. در این تحقیق کاربردی، جامعه آماری اساتید دانشگاهها با تخصص های نظامی، اجتماعی، اقتصادی، و جغرافیای سیاسی بودند. روش نمونه گیری از جامعه آماری به صورت تصادفی و حجم جامعه نمونه برابر با 133 نفر بوده است. گردآوری اطلاعات به دو روش میدانی و کتابخانه ای صورت گرفته است. پایایی پرسشنامه 89% محاسبه شد. اطلاعات به دست آمده توسط یک شبکه عصبی پرسپترون چند لایه با نه پارامتر ورودی شامل ابعاد قدرت ملی، و یک پارامتر پاسخ، یعنی قدرت ملی کشورهای هدف مدل سازی شد. 8000 ساختار شبکه عصبی با تغییر متغیرهای تابع فعالسازی ، تابع آموزش و تعداد نورونهای عصبی در لایه پنهان ایجاد شد. نتایج نشان داد که بهترین خصوصیات شبکه عصبی، تابع فعال سازی tansig، تابع آموزش LM، و 16 نرون در لایه پنهان بود. مقادیر کارایی شبکه 0.00071 MAPE=، 0.00006NRMSE= ، 1.00000 R2= در مرحله آموزش ، 0.00579 MAPE=، 0.00137 NRMSE=، 0.99999 R2= در مرحله تست و 0.00300 MAPE=، 0.00124 NRMSE=، 0.99997 R2= در مرحله اعتبارسنجی بودند. اهمیت نسبی ابعاد قدرت ملی 15٪ نظامی ، 13٪ علمی ، 13٪ سرزمینی ، 12٪ فرامرزی ، 11٪ اجتماعی ، 10٪ اقتصادی ، 10٪ فضایی ، 8٪ سیاسی و 8٪ فرهنگی بود. بر اساس نتایج ، مدل شبکه عصبی بهینه می تواند قدرت ملی کشورهای هدف را با دقت بسیار بالا پیش بینی کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • منابع

    الف- فارسی

    • بوالحسنی، خسرو؛ کلانتری، فتح اله؛ سعادت راد، علیرضا؛ جافری، محمد قربان (1395). «بررسی پارادایم امنیتی تهدید در مقابل تهدید». فصلنامه علمی امنیت ملی، دوره 6، شماره 20، صص 143-165.
    • پرهان، مهدی؛ کریمی، غلامرضا؛ قربانی شیخ نشین، ارسلان؛ منوری، سیدعلی (1398). «همسویی ایدئولوژی و منافع ملی و روند قدرت یابی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران (1396-1368) ». فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی، دوره 11، شماره 40، صص 1-25.
    • حافظ‌نیا، محمدرضا؛ متقی، ‌منوچهر؛ بوالحسنی، خسرو؛ روشنی‌‌، رضا (1398). «دغدغه‌های ژئوپلیتیکی مشترک و موثر بر روابط جمهوری اسلامی ایران و چین». مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، دوره 9، شماره 34، صص 116-191.
    • حافظ نیا، محمدرضا؛ صالح آبادی، ریحانه؛ زرقانی، هادی؛ احمدی، سیروس (1399). «محاسبه شاخص های اصلی و فرعی قدرت اجتماعی تاثیرگذار بر قدرت ملی کشورها و مقایسه وضعیت ایران با سایر کشورها». دانش سیاسی، دوره 15، شماره 2، صص 389-416.
    • حافظ نیا، محمد رضا؛ احمدی نوحدانی، سیروس؛ نوری روستای، مهدی (1400). «بررسی نقش موقعیت گذرگاهی در قدرت ملی، مورد مطالعه: کشور ایران».  پژوهشهای جغرافیای سیاسی، 6(2)، انتشار آنلاین از تابستان 1400.
    • حسین‌زاده، محمدصالح؛ بیات، بهرام؛ نوابخش، مهرداد (1398). «تحلیل جامعه‌شناختی نقش و کارکرد اجتماعی نخبگان سیاسی (قدرت) در ارتقاء امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران».  مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، 8(31)،. 121-143
    • رستمی، ابراهیم (1393). «تحلیل عناصر قدرت از منظر مکتب رئالیسم با تأکید بر نظریه هانس مورگنتا»، تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، چاپ نشده.
    • رمضانی، کاظم؛ رومینا، ابراهیم؛ علیزاده، عمران؛ سرور، رحیم (1398). «تاثیر تهدیدات زیست‌محیطی بر امنیت ملی (مطالعه موردی: کرانه‌های جنوبی دریای خزر) ». مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، دوره 8، شماره 31، صص 201-223.
    • زرقانی، هادی (1388)، «مقدمه ای بر قدرت ملی، مبانی، کارکردها، محاسبه و سنجش»، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    • سعادت راد، علیرضا؛ دهقان، حسین (1395). «تبیین مهم‌ترین چالش‌های فراروی سیاست‌گذاری دفاعی جمهوری اسلامی ایران». مطالعات دفاعی استراتژیک، دوره 14، شماره 66، صص 195-216.
    • سلیمی، حسین؛ شاه محمدی، محمد (1399). «استحکام ساخت درونی قدرت نظام ج.ا.ا با نگاه امنیتی (با تأکید بر امنیت سیاسی) ».  فصلنامه علمی امنیت ملی. دوره 10، شماره 37، صص 279-314.
    • سیاری، سروش؛ مطهرنیا، مهدی (1400). «بررسی تأثیر ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی سواحل مکران بر ارتقای قدرت دریایی جمهوری اسلامی ایران».  فصلنامه علمی آموزش علوم دریایی، انتشار آنلاین از تاریخ 20 اردیبهشت 1400.
    • عبادی زاده، حجت الله (1398). «شبیه‌سازی ریاضی تعاملات و استراتژی‌های جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی به کمک نظریه بازیها». مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، دوره 9، شماره 35، صص 56-35.
    • کریمی‌پور، یدالله؛ ربیعی، حسین؛ مجتهدزاده، پیروز؛ ضرغامی، ابراهیم (1397). «استراتژی دریایی و قدرت ملی (رویکردی نو به استراتژی دریایی) ». مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، دوره 8، شماره 33، صص 212-189.
    • کیان خواه، احسان؛ ساری، حسین (1397). «شناخت عوامل سازنده جهاد علمی منجر به استحکام ساخت درونی قدرت ملی». مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، دوره 8، شماره 30، صص 121-148.
    • گلدانی، مهدی (1398). « تبیین الگوی رفتار بهینه ج. ا. ایران در رویارویی با امریکا». مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، دوره 9، شماره 37، صص 114-142.
    • محمدی فاتح، اصغر؛ کریمی، حمید (1400). «طراحی الگوی اندیشه مقام معظم فرماندهی کل قوا (حفظه‌الله‌تعالی) درباره آمادگی دفاعی نیروهای مسلح». مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، انتشار آنلاین از تاریخ 12 تیر 1400.
    • مرادیان، محسن؛ هادی‌نژاد، فرهاد؛ پورمنافی، ابولفضل (1397). «ارائه الگویی برای ارزیابی و تحلیل قدرت نظامی کشورها». فصلنامه علمی راهبرد دفاعی، دوره 16، شماره 4، صص 169-200.
    • منهاج، محمد باقر (1397). «مبانی شبکه های عصبی». تهران، ایران: دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
    • یزدان پناه، کیومرث؛ صفوی، سیدیحیی؛ قالیباف، محمدباقر؛ پیشگاهی فرد، زهرا؛ شامانی، یاسر (1397). «محاسبه قدرت نظامی با استفاده از فرمول های قدرت ملی کشورها»، سیاست دفاعی، دوره 26، شماره 102، صص 43-69.