سناریوهای پیش روی آینده حشد الشعبی در عراق بر اساس ساختار و راهبرد بازیگران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیا (ص) ارتش

چکیده

یکی از الگوهای موفق مدیریت مسائل امنیتی، سازماندهی و طراحی الگوی امنیت مردم پایه در مواقع بحرانی است که این الگو برگرفته از نظریه بسیج منابع و توده‌ها برای مقابله با چالش‌های امنیتی است که همگام با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران متولدشده و پس از آزموده شدن در مواجهه با تهدیدات سخت و نرم به‌عنوان یک الگوی مرجع امنیتی کارآمد و مطمئن در جغرافیای محور مقاومت بسط پیداکرده است. حشد الشعبی عراق یکی از شاخه‌های این الگوی امنیتی است که پس از ضعف نیروهای امنیتی عراق برای بیرون راندن و مهار داعش، در این کشور تشکیل‌شده است. درواقع حشدالشعبی علاوه بر نقش‌آفرینی در تأمین ثبات و امنیت عراق پس از دو دهه بی‌ثباتی سیاسی در این کشور و غلبه بر تروریسم سلفی- تکفیری داعش، امروز به یکی از اضلاع محور مقاومت اسلامی تبدیل‌شده و نقش راهبردی در آینده محور مقاومت ایفا خواهد نمود. با درک ضرورت و اهمیت جایگاه حشدالشعبی در عراق و محور مقاومت این پرسش مطرح می‌شود که چه سناریوهایی را می‌توان برای آینده حشدالشعبی در عراق ترسیم کرد؟ پژوهش پیش رو با بهره‌گیری از روش تحلیل ساختار و راهبرد بازیگران و ابزار پرسشنامه خبرگانی و تحلیل داده‌ها از طریق نرم‌افزار مکتور در پی دست‌یابی به سناریوهای آینده حشد الشعبی در عراق است. بر اساس منافع بازیگران و همگرایی و واگرایی میان آن‌ها می‌توان سناریوی ممکن (ادغام حشد الشعبی در نیروهای مسلح رسمی عراق) سناریوی محتمل (تضعیف و انحلال حشد الشعبی) و سناریوی مطلوب (تقویت و گسترش حشد الشعبی) را برای این سازمان در عراق متصور بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • منابع

    الف- فارسی

    احمدی، ژیلا (1397). «موافقان و مخالفان حشدالشعبی در عراق و آینده آن»، 13 شهریور، سایت مرکز بین‌المللی مطالعات صلح، قابل دسترسی در: http://peace-ipsc.org/fa/.

    اخلاصی، ابراهیم (1400). «اهداف پنهان ترکیه در شمال عراق»، 7 آبان، سایت مرکز بین‌المللی مطالعات صلح، قابل دسترسی در: http://peace-ipsc.org/fa/.

    • افشون، تورج؛ اله‌کرم، عبدالحسین (1397). «مقایسه رویکرد امنیتی آمریکا و حشدالشعبی در عراق، عملکرد و چشم‌انداز»، فصلنامه مطالعات روابط بین­الملل، 11 (42)، 41-72.
    • آزاد، امیرحامد (1394). «الگوی مطلوب در عراق حشدالشعبی و آسیب­پذیری­های آن»، نشریه مطالعات راهبردی جهان اسلام، 16 (4)، 51-80.
    • آزاد، امیرحامد (1395). سایه‌روشن حشدالشعبی، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
    • آزاد، امیرحامد (1399). «الگوی تشکیل و تحدید حشدالشعبی در عراق»، فصلنامه سیاست جهانی، 9 (3)، 79-102.
    • بل، وندل (2003). مبانی آینده‌پژوهی: تاریخچه، اهداف و دانش، مترجم مصطفی تقوی و محسن محقق، تهران: مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
    • حسن‌وند، مظفر (1396). «چرا آمریکا در پی تضعیف حشدالشعبی است»، اندیشکده راهبردی تبیین.
    • ستوده، محمد؛ بدرآبادی، همت (1398). «بررسی ابعاد بی­ثباتی سیاسی در عراق جدید»، فصلنامه علوم سیاسی، 21 (84)، 63-92.
    • شعیب، بهمن (1400). «محور مقاومت و امنیت منطقه‌ای مردم پایه در غرب آسیا»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، 22(87)، 33-54.
    • عالیشاهی، عبدالرضا؛ فروزان، یونس؛ و مسعودنیا، حسین (1398). «ویژگی‌های پان‌شیعیسم جریان صدر در عراق پساداعش»، پژوهش­نامه ایرانی سیاست بین­الملل، 7 (2)، 193-216.
    • عنایت‌الله، سهیل (2007). پرسش از آینده روش‌ها و ابزارهای تحول سازمانی و اجتماعی، تهران: مرکز آینده‌پژوهی علوم و صنایع دفاعی.
    • گروه رصد (1400). «روابط روسیه با گروه‌های مقاومت»، قابل دسترسی در: ir
    • گلن، جروم سی؛ گوردن، تئودرجی (1394). مرجع شناسی آینده‌پژوهی، ترجمه ابوذر سیفی کلستان، تهران: انتشارات فرهیختگان دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله.
    • گوهری‌مقدم، ابوذر؛ عرب، محمدرضا (1397). «جایگاه حشدالشعبی در امنیت ملی عراق و نحوه بازنمایی رسانه­های غربی و عربی از آن»، پژوهشنامه رسانه بین­الملل، 3 (3)، 151-176.
    • نیاکویی، سید امیر؛ پیرمحمدی، سعید (1400). «روند بازیگری و کنش عملیاتی حشدالشعبی در عراق(2014-2001)»، فصلنامه روابط خارجی، 13(3)، 571-595.

    ب- عربی

    • عدنان عزیز، احمد (2016). «دور الحشدالشعبی فی تعزیز الوحده الوطنیه»، فصلیه فکریه حوار الفکر، السنه الحلدیه عشر، 36-37.

     

    پ- انگلیسی

    • Baghdad, (2108). “Muqtada Al-Sadra Request Popular Mobilizathion Forcec to Avoid Politics and Electhion”, access In: al-Hayat news.
    • Seifalddin, A. (2018). “62 Military Officers are Candidates for the 2018 Electhion”, new alarabi, access in: https://alaraby.Co.uk/politics.