Intellectual education in primary course in reliance with holy Quran approaches: Epistemological model

Document Type : Research Paper

Author

Education

Abstract

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی معرفت‌شناختی آموزش فکری در دوره ابتدایی با توجه به رهنمودهای قرآن انجام پذیرفت. روش پژوهش حاضر از نظر هدف، ترکیبی از روش‌های کاربردی و بنیادی است. از نظر شیوه جمع‌آوری داده‌ها، این تحقیق توصیفی-پیمایشی است. در دسته‌بندی تحقیق از نظر نوع داده‌ها، آمیخته اکتشافی است. برای این منظور در تحقیق حاضر ابتدا از طریق روش تحقیق کیفی اطلاعات مورد نیاز در مورد ارائه الگوی معرفت‌شناسی و آموزش فکری، گردآوری شده و شرایط زمینه‌ای آنان مشخص شده است. نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که از میان 49 شاخص (گویه) موجود، 11 مؤلفه‌ی اصلی قابل شناسایی است. این مؤلفه‌ها شامل، شناخت اثباتی (شناخت خود، محیط و شناخت مهارتی)، شناخت تبیینی (شناخت معنوی فردی و اجتماعی)، شناخت حقیقی (شهود و آموزش تدریجی)، و شناخت اعتباری (قلب، حواس و ادراک) است.

گردآوری شده و شرایط زمینه‌ای آنان مشخص شده است. نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که از میان 49 شاخص (گویه) موجود، 11 مؤلفه‌ی اصلی قابل شناسایی است. این مؤلفه‌ها شامل، شناخت اثباتی (شناخت خود، محیط و شناخت مهارتی)، شناخت تبیینی (شناخت معنوی فردی و اجتماعی)، شناخت حقیقی (شهود و آموزش تدریجی)، و شناخت اعتباری (قلب، حواس و ادراک) است.

Keywords

Main Subjects


  • منابع و مأخذ:

    منابع دینی/ اسناد بالا دستی:

    • قرآن کریم ترجمه آیت مکارم شیرازی
    • نهج‌البلاغه، ترجمه: محمد دشتی، چاپ دوم(1386)، مشهد، آئین تربیت.
    • امام خمینی(ره)، صحیفه نور، ج 8،10، 13، 15،20، 21، 11، چاپ سوم(1382)، تهران، دفتر حفظ و نشر آثار امام(ره).
    • امام خامنه‌ای(مدظله)،مجموعه بیانات، قابل‌دسترسی در: Khamenei.ir

    منابع فارسی

    بخشش، مریم؛ چهاردولی، محمدرضا و محمدی، ندا(1400). بررسی تاثیر آموزش فلسفه بر سیر فکری دانش آموزان پسر پایه پنجم دوره ابتدایی منطقه جوکار. هفتمین همایش ملی تازه های روانشناسی مثبت نگر.

    پارسا، محمد(1395). روان‌شناسی یادگیری بر بنیاد نظریه‌ها، تهران، بعثت.

    ‎تنها، کدیور و جلیلی. (1399). تحول معرفت شناسی شخصی در دانش آموزان دوره ابتدایی. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی, 16(63), 277-288.

    جوادی آملی، عبدالله(1398). تسنیم قم، مرکز نشر اسراء.

    حسرت قرانی، آسیه؛ امان الله زاده، رویا؛ رامش،  فریده و سلطانی، سودا(1400). تبیین نحوه آموزش فکری در آموزش دوران ابتدایی. اولین کنفرانس ملی مطالعات کاربردی در فرآیندهای تعلیم و تربیت.

    ‎حسنی و وجدانی (1395). بررسی و نقد الگوی تربیت اخلاقی در کتاب­های آموزش قرآن دوره ابتدایی. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی, 32(24), 137-161.

    خزلی، شمس‌الدین، ایزدی، دوایی و انصاریان. (1402). ارائه الگوی معرفت‌شناختی آموزش فکری قرآنی در دوره ابتدایی. علوم تربیتی, 30(1), 101-126.

    دیناروند حسن ، ایمانی محسن(1387). تبیین نظریه انتقادی ، تعلیم و تربیت انتقادی و دلالت های تربیتی آن از منظر فریره و ژیرو و نقد آن: اندیشه های نوین تربیتی، دانشگاه الزهرا (س) ، شماره3.

    سیف علی اکبر(1390). روان­شناسی پرورشی ، تهران ، آگاه.

    شریعتمداری، علی(1395). اصول فلسفة تعلیم و تربیت، تهران، امیرکبیر.

    شعبانی حسن(1390). روش تدریس پیشرفته ( آموزش مهارت ها و راهبردهای تفکر )، تهران ، سمت.

    ‎شفیع‌تبار‌سماکوش، ‌نوروز  و مختاری. (1398). رهنمودهای قرآنی برای تعامل انسان با اطلاعات. تعامل انسان و اطلاعات, 23(6), 41-54.

    شمشیری بابک(1386). تبیین عناصر بنیادی پرورش تفکر : اندیشه های نوین تربیتی ، دانشگاه الزهرا (س)، شماره 4.

    طباطبایی، سید‌علی(1363)، ریاض‌المسائل فی‌ بیان‌الاحکام بالدلائل، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.

    ‎عاشوری. (1395). الگوی تحلیل معرفت‌شناختی مفاهیم؛ بررسی موردی در فلسفۀ اسلامی. مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی, 63(19), 227-244.

    عرب جعفری، رقیه(1401). تحلیل نقش بازی های فکری در آموزش فلسفه به کودکان و نوجوانان. پانزدهمین کنفرانس بین­المللی روانشناسی، مشاوره و علوم تربیتی.

    کدیور پروین(1385). روانشناسی تربیتی ، تهران ، سمت.

    مصباح یزدی، محمدتقی(1366)، اخلاق در قرآن، قم، نشر امام علی ابن ابیطالب.

    لاتین

    • Aras Bozkurt(2019). Intellectual roots of distance education: a progressive knowledge domain analysis. Distance Education. Vol40. No34.
    • Blaikie, N. (2009) "Approaches to Social Enquiry". in Bloch, M, Marxism and Anthropology, Oxford University Press.
    • Daniel Marie-France, Gagnon Mathieu. (2011). Developmental process of dialogical critical thinking in groups of pupils aged 4 to 12 years, journal of Creative Education.
    • Diana P. Ortega a, Kerryann Walsh b, Csenge B. Bődi a, LouAnne B. Hawkins a, Melissa A. Bright a(2021). School-based prevention education for children and youth with intellectual developmental disabilities. Child Abuse & Neglect. Vol. 45.
    • Dweck, C.S., & Leggett, E.L. (2006). A social- cognitive approach to motivation and personality. Psychological Review.
    • Hofer, B., & Pintrich, P.R. (2002). Personal Epistemology: The Psychology of Beliefs about Knowledge and Knowing. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
    • John Hick,(2010) Faith and Knowledge, (Macmillan press, Second Edition).
    • Kili, Peter D. (2014). ‘Human Knowledge and the Infinite Regress of Reasons’, Nous, Vol. 33.
    • Schemer. M(2010).An evolving theoretical framework epistemological beliefs system, In B, K. Hofer & p. R pint rich (Eds.) Personal Epistemological: The Psychology of Beliefs about Knowledge and Knowing, Mahwah, NJ: Erlbaum.
    • Tsai, C. C., & Chuang, S. C. (2007). The correlation between epistemological beliefs and preferences toward Internet-based learning environments. British Journal of Educational Technology.
    • Yasser Khaled Al-Akeel  Rashid bin Abdul Rahman Al-Dabbas(2023). The reality of security and safety in schools with intellectual education programs attached in Riyadh. Annals of the Faculty of Arts Ain Shams University A Refereed Scientific Periodical, Vol. 51, Issue 5 - Serial Number 5.

     

    COPYRIGHTS
    2025 by the authors. Published by The National Defense University. This article is an open-access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) https://creativecommons.org/licenses/by/4.0