2
Faculty of Law and Political Science, Allameh Tabatabai University
Abstract
The present study aims to address the notion of “expedience”in one of the most significant politico-historical phenomena at onset of Islam, namely Siffin Treaty, so as to develop patterns of expedience in Islamic Republic of Iran. As a result, the main question of this research is: How should the notion of “expedience” in treaty between Imam Ali and Muaviye should be defined and addressed?The results of data analysis through Schleiermacher’s hermeneutics are based on nine items of hermeneutic circle of tradition and history, context and background, experience(for reconstruction of community background during Alavi State), language, intention and purpose of author, implied and implicit meaning, interpretation and reading by reader or interpreter) for understanding Imam Ali’s conditions and intention of accepting Siffin Treaty suggest: “Expedience” in Alavi State is the same as Islamic expedience established during the reign of Prophet Mohammad. In other words, expedience at the time was a conditional affair in an Islamic framework so as to realize the basic goals of Islam, namely stability of Islamic community and continuation of reign by taking measures against discrimination, violence, threats and exile, In an Islamic state,the notion has the following characteristics: 1-It is a temporary solution.2-It is used for protection of the community and Islamic rule during times of emergency.3-It is only justified according to decrees in Quran and prophetic tradition.4-It does not exclude any principle. 5-It is accompanied by a long-term benefit. 6-It results in victory and majesty of the Muslims. 7-It provides maximum benefit for the least cost.
امینی، عبدالحسین (۱۳۸۸)، گزیده‌ای جامع از الغدیر، ترجمه: شفیعی شاهرودی، محمدحسن، قم، میراث نبوت، چاپ سوم.
بستانی، محمد (۱۳۷۵)، استراتژی نظامی امام علی (ع)، ترجمه: علی‌اکبری، حسن، مرکز اطلاع‌رسانی غدیر.
بشیریه، حسین (۱۳۸۱)، آموزش دانش سیاسی، تهران، موسسه نگاه معاصر، چاپ دوم.
بیات، محمدحسین؛ نوری همدانی، محمدابراهیم (زمستان ۱۳۹۳)، «واقعه غدیر خم و عوامل تغییر مسیر اصلی آن با تکیه‌بر آیات و روایات»، سراج منیر، سال پنجم، شماره ۱۷، صص 33- 58.
بیهقی، احمد(1401 ق)، الاعتقاد والهدایة، بیروت، دار الآفاق الجدیدة.
جعفری، محمدتقی (۱۳۹۳)، حکمت اصول سیاسی اسلام، تهران، موسسه نشر آثار علامه جعفری، چاپ پنجم.
جعفریان، رسول (۱۳۹۴)، تاریخ سیاسی اسلام (۲) تاریخ خلفا، قم، انتشارات دلیل ما، چاپ دوازدهم.
جعفریان، رسول (۱۳۹۳)، حیات فکری- سیاسی امامان شیعه (ع)، تهران، نشر علم، چاپ سوم.
جوادی آملی، عبدالله (1380)، انتظار بشر از دین، قم، مرکز نشر اسرا.
جوادی آملی، عبدالله (۱۳۷۹)، ولایت‌فقیه، قم، اسرا، چاپ دوم.
حاجی خانی، علی. جلیلیان، سعید (پاییز 1397)، «روش مقابله با جدایی‌طلبان در نهج‌البلاغه با محوریت رویکرد تقابلی امام علی (ع) با اقدامات معاویه»، پژوهشنامه نهج البلاغه، شماره 23، صص 39- 58.
حسینی شاه عبدالعظیمی، حسین (1363)، تفسیر اثنی عشری، تهران: انتشارات میقات، چاپ اول.
حقیقت، سید صادق (زمستان 1394)، «نقش مصلحت در حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی»، فصلنامه اندیشه سیاسی در اسلام، شماره 6، صص 89- 106.
خامنه‌ای، سید علی (15/07/1394)، بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی دریایی سپاه پاسداران.
خامنه‌ای، سید علی (15/08/1383)، خطبه‌های نماز جمعه تهران.
خامنه‌ای، سید علی (30/07/1381)، بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم به مناسبت عید نیمه‌شعبان.
خامنه‌ای، سید علی (۱۳۹۷)، انسان ۲۵۰ ساله، تهران، موسسه ایمان جهادی، چاپ هفتاد و سوم.
خزائی، احمدرضا (زمستان ۱۳۹۳)، «دیپلماسی پیامبر (ص) و ابزارهای توسعه روابط بین‌الملل با سایر دولت‌ها»، پژوهشنامه روابط بین‌الملل، دوره هفتم، شماره ۲۸، صص 103- 132.
خلیلی، مصطفی (مرداد ۱۳۸۴)، «عدالت و حکومت از دیدگاه علی (علیه‌السلام)»، رواق اندیشه، شماره ۴۴، صص 124- 138.
داعی نژاد، محمدعلی (زمستان 1379)، «امام علی (ع) و اصول برخورد با دشمنان»، مجله حکومت اسلامی، سال پنجم، شماره 4، ص 387.
داوودی، سعید؛ رستم نژاد، مهدی (۱۳۸۷)، عاشورا؛ ریشه‌ها، انگیزه‌ها و رویدادها و پیامدها، قم، انتشارات امام علی بن ابی‌طالب، چاپ پنجم.
دفتر حفظ و نشر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (1393)، روش تحلیل سیاسی، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی، چاپ چهارم.
رباط جزی، مجید (پاییز و زمستان 1387)، «تشیع عبدالله بن عباس از منظر مناظرات او (1) و(2)»، تاریخ اسلام در آینه پژوهش، شماره 19، 20.
رستمیان، محمدعلی (زمستان 1379)، «وظایف و مسئولیت‌های حاکم در نگاه علی(ع)» فقه و اصول حکومت اسلامی، شماره 18، صص 98.
رفیعی، محسن. شریفی، معصومه (پاییز 1391)، «مرجعیت علمی اهل‌بیت با تأکید بر حجیت سنت ایشان»، فصلنامه علمی- پژوهشی اندیشه نوین دینی، شماره 30، صص 155- 176.
رهبر، مهدی(بهار ۱۳۸۲)،«مقایسه جایگاه مصلحت در فقه امامیه و اهل سنت»، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع)، شماره ۱۷.
سبحانی تبریزی، جعفر (خرداد 1366)، «سرگذشت صفین»، مکتب اسلام، سال 27، شماره 1، صص 20- 26.
سبحانی تبریزی، جعفر (مهر 1366)، «سرگذشت صفین»، مکتب اسلام، سال 27، شماره 5، صص 20- 15.
سبحانی تبریزی، جعفر (مهر 1364)، «علل شکست نماینده امام در شام»، مکتب اسلام، سال 25، شماره 7، صص 14- 18.
سبحانی، جعفر (۱۳۶۷)، مبانی حکومت اسلامی، ترجمه: موحد، ابوالفضل، اصفهان، انتشارات امیر المومنین.
سروش محلاتی، محمد (پاییز ۱۳۷۵)، «نصیحه ائمه المسلمین»، حکومت اسلامی، شماره 1، صص 135- 189.
فلاح زاده، احمد (پاییز ۱۳۹۴)، «درآمدی بر سنت سازی امویان؛ مطالعه روندی- فرایندی روزه عاشورا بر مبنای نظریه پخش»، تاریخ اسلام، سال شانزدهم، شماره ۳، صص 71- 108.
فیض الاسلام، سید علی‌نقی (1379)، ترجمه و شرح نهج‌البلاغه، تهران، مؤسسه نشر تألیفات فیض الاسلام، چاپ پنجم.
قرضاوی، یوسف (2006م)، تاریخنا المفتری علیه، قاهره، دار الشرق، چاپ دوم.
کلانتری، علی‌اکبر (تابستان 1382)، مصلحت در فقه شیعه و پاسخ به شبهات روشنفکری»، مجله فقه، سال دهم، شماره 36، صص 29-43.
مادلونگ، ویلفرد (۱۳۷۷)، جانشینی حضرت محمد(ص)، ترجمه: نمایی، احمد و دیگران، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
مجلسی، محمدباقر(۱۳۸۸)، تحفه آثار(تلخیص و ترجمه بحارالانوار)، به کوشش موسسه الضحی، تهران، نیستان.
محقق داماد، مصطفی (بهار 1380)، امام علی (ع) و حقوق بشر، کتاب نقد، شماره 18، صص 150- 193.
محمد خالد، خالد (1424ق)، خلفاء الرسول، حجاز، دارالمقطم، چاپ اول.
مصباح یزدی، محمدتقی(1391)، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، قم، انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(قدس سره).
مطهری، مرتضی (۱۳78)، مجموعه آثار، جلد 16، سیری در نهج‌البلاغه، قم، صدرا.
مطهری، مرتضی (۱۳۶۷)، پیرامون جمهوری اسلامی، تهران، صدرا، چاپ چهارم.
مطهری، مرتضی (۱۳۹۳)، اسلام و نیازهای زمان،ج۲، تهران، انتشارات صدرا، چاپ سی و یکم.
مطهری، مرتضی (۱۳۹۳)، مسئله شناخت، تهران، انتشارات صدرا، چاپ سی و دوم.
مکارم شیرازی ، ناصر و جمعی از فضلا (1386)، برگزیده تفسیر نمونه، تنظیم: بابایی، احمد علی، تهران: دارالکتب اسلامیه.
مکارم شیرازی، ناصر (1375)، پیام امام شرح تازه نهج‌البلاغه و جامعی بر نهج‌البلاغه، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
مکارم شیرازی، ناصر(1398)، عهدنامه امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام به مالک اشتر نخعی، اصفهان، قائمیه.
ملکی اصفهانی، مجتبی (1393)، فرهنگ اصطلاحات اصول، قم، جامعه الاصول العالمیه، چاپ دوم.
منقری، ابن مزاحم (۱۳۷۰)، پیکار صفین، ترجمه: اتابکی، پرویز، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، چاپ دوم.
مهدی زاده، مهدی (پاییز و زمستان 1381)، «حکمیت در دوران نخست اسلامی»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره 8 و 9، صص 42- 55.
میر معزی، سید حسین (09/08/1397)، تفاوت پیشرفت اسلامی با غربی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
میر موسوی، علی (۱۳۹۲)،اسلام، سنت، دولت مدرن(نوسازی دولت و تحول در اندیشه سیاسی معاصر شیعه)، تهران، نشر نی، چاپ سوم.
نووی، یحیی (1392)، شرح النووی علی صحیح مسلم، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
نیکزاد، عباس (پاییز 1385)، «جایگاه مصلحت در بستر قانون‌گذاری حکومت اسلامی»، کتاب زنان، سال نهم، شماره 33، صص 130-161.
نیکویی، علیرضا (پاییز ۱۳۸۶)، «دور هرمنوتیکی و نقش آن در مطالعات ادبی، فهم و نقد متون»، مجله ادب پژوهی، شماره ۳، صص 39- 60.
هاشمی شاهرودی، محمود (1382)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام، قم، مرکز پژوهش‌های فارسی الغدیر.
یعقوبی، احمد بن اسحاق (۱۳۸۲)، تاریخ یعقوبی، ترجمه: آیتی، محمدابراهیم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ نهم.
Mojtahedi, A., & Khoramshad, M. B. (2022). The concept of "expediency" in the Alawi government
(Based on a case study of the treaty of Siffin). Strategic Management Studies of National Defence Studies, 12(49 Winter 2022), 165-137.
MLA
Arezoo Mojtahedi; Mohammad Bagher Khoramshad. "The concept of "expediency" in the Alawi government
(Based on a case study of the treaty of Siffin)", Strategic Management Studies of National Defence Studies, 12, 49 Winter 2022, 2022, 165-137.
HARVARD
Mojtahedi, A., Khoramshad, M. B. (2022). 'The concept of "expediency" in the Alawi government
(Based on a case study of the treaty of Siffin)', Strategic Management Studies of National Defence Studies, 12(49 Winter 2022), pp. 165-137.
VANCOUVER
Mojtahedi, A., Khoramshad, M. B. The concept of "expediency" in the Alawi government
(Based on a case study of the treaty of Siffin). Strategic Management Studies of National Defence Studies, 2022; 12(49 Winter 2022): 165-137.
