TY - JOUR ID - 2065 TI - رویکردها، روش ها و اصول طراحی سامانه های اجتماعی -فنی؛ یک مطالعه ی مروری با رویکرد انتقادی JO - مطالعات بین‌ رشته‌ای دانش راهبردی JA - SMSNDS LA - fa SN - 2423-4621 AU - سیفی کلستان, ابوذر AU - پورصادق, ناصر AU - کرامت زاده, مجید کرامت زاده AU - احمدیان, مهدی AD - دانشجوی دکترای مدیریت آینده پژوهی، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران، ایران AD - استاد دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی AD - استاد مدعو دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی AD - استادیار دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 12 IS - 49 (زمستان 1401) SP - 27 EP - 7 KW - سامانه اجتماعی - فنی KW - نظریه سیستم KW - سازمان KW - طراحی سامانه DO - N2 - رویکرد سامانه‌های اجتماعی-فنی با عدم توفیق سامانه‌های فن-پایه و با انقلاب اقدام‌پژوهی در دنیا مطرح شد. هدف از طرح نظریه اجتماعی- فنی تاکید بر یکپارچگی مولفه‌ی انسانی در کنار ساختار سازمانی، زیرساخت فنی و کارکردها در طراحی یک سامانه بود. اما در معدود مقالات و منابع فارسی که کوشیده‌اند ادبیات نظری حوزه‌ی سامانه‌های اجتماعی-فنی را در گستره‌ی زبان فارسی وسعت ببخشند، قید اشتباه فنی‌- اجتماعی در نوشتار و بکارگیری متداول آن به نظر ناشی از نوعی کم‌توجهی به اصل محوری این رویکرد یعنی بعد انسانی نسبت به بعد فنی در طراحی سامانه‌ها است. بر این اساس در این مقاله با روش اسنادی و با تکیه بر روش مرور نظام‌مند و با انتخاب هدفمند مقالات پراستناد در حوزه‌ی سامانه‌های اجتماعی فنی تلاش شده‌است تا ضمن بررسی مروری رویکردها، روش‌ها و اصول طراحی و توسعه‌ی سامانه‌های اجتماعی- فنی، وجوه طراحی سامانه‌های اجتماعی فنی بطور عمیق مورد مطالعه قرار گرفته و با رویکرد انتقادی بصورت نظام-مند بحث شود.این پژوهش از حیث روش‌شناسی، داده‌ها و نتایج بدست آمده یک پژوهش کیفی است. یافته-های پژوهش موید چهار مولفه‌ی اساسی انسانی، ساختاری، فنی و کارکردی و حاکی از فقدان توجه به اثرات ارزش‌ها و فرهنگ در طراحی سامانه‌های اجتماعی-فنی ‌است. UR - https://smsnds.sndu.ac.ir/article_2065.html L1 - https://smsnds.sndu.ac.ir/article_2065_096858d455067e9c1adb279aa08fe55f.pdf ER -